Không chỉ là vùng đất ghi dấu những chiến công lịch sử, Điện Biên còn sở hữu thiên nhiên hoang sơ và bản sắc văn hóa dân tộc độc đáo. Những năm gần đây, tỉnh đang từng bước chuyển mình, phát triển du lịch gắn với bảo vệ môi trường và gìn giữ cảnh quan.
Các điểm đến nổi bật như Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ, di tích Mường Phăng, Pha Đin Pass, Đào Viên Sơn hay bản Nà Sự đều lan tỏa mô hình “vừa phát triển – vừa gìn giữ”, lấy cộng đồng làm trung tâm, lấy môi trường làm nền tảng.
Tại các khu di tích, công tác bảo vệ cảnh quan luôn được chú trọng. Cây xanh, thảm cỏ được chăm sóc thường xuyên, hệ thống biển báo “nói không với rác thải nhựa”, thùng rác phân loại được bố trí hợp lý – tạo nên không gian du lịch sạch, văn minh, thân thiện.
Du khách và người dân tham gia múa xòe trong không gia du lịch cộng đồng bản Nà Sự. Ảnh: Hoàng Châu.
Dọc tuyến quốc lộ 6 và 279, Pha Đin Pass và Đào Viên Sơn đang trở thành điểm sáng của mô hình du lịch sinh thái. Kiến trúc tại đây ưu tiên sử dụng vật liệu địa phương như gỗ, tre, mái cọ, hạn chế bê tông hóa. Nhiều cơ sở nói không với nhựa dùng một lần, thay thế bằng túi giấy, ống hút tre, xử lý rác thải tại chỗ, trồng cây phủ xanh không gian.
Đặc biệt, tại Đào Viên Sơn, du khách không chỉ nghỉ dưỡng mà còn được trải nghiệm hái mận, đào hữu cơ, học cách bảo vệ cây trồng, giữ gìn môi trường. Đây không chỉ là một mô hình du lịch, mà còn là một lớp học xanh giữa núi rừng Tây Bắc.
Sinh động và ấn tượng nhất là bản du lịch cộng đồng Nà Sự, nơi người dân tự tay đón khách tại nhà sàn truyền thống, chế biến món ăn từ sản vật địa phương, hướng dẫn du khách phân loại rác và vận động hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần. Những con suối nhỏ trong veo, hàng rào tre xanh rì rào trong gió và tiếng khèn thoảng nhẹ từ xa… tất cả hòa quyện thành một bức tranh du lịch sinh thái đúng nghĩa.
Anh Quàng Văn Bằng – hộ kinh doanh homestay tại Nà Sự chia sẻ: “Trước đây, khách đến bản hay phàn nàn vì rác. Từ ngày bản tổ chức các lớp tuyên truyền và hướng dẫn phân loại rác tại nguồn, bản làng sạch hơn, khách cũng hài lòng hơn. Làm du lịch mà bản sạch thì tự mình cũng thấy tự hào”.
Người dân bản Nà Sự xây dựng điểm du lịch cộng đồng tại bản. Ảnh: Hoàng Châu.
Không chỉ là nơi lưu trú, Nà Sự còn là không gian trải nghiệm xanh – nơi du khách có thể học nấu các món ăn dân tộc, dệt thổ cẩm, đi rẫy cùng bà con và hòa mình với thiên nhiên. "Mỗi khách đến với bản, là thêm một lần bà con được nhắc nhở giữ sạch, giữ đẹp bản mình", chị Lò Thị Chư, chủ một homestay chia sẻ.
Nhiều bản làng đang từng bước chuyển đổi số, xây dựng mô hình du lịch không rác, kết nối các tour trekking khám phá thiên nhiên. Chính quyền địa phương cũng tích cực đào tạo, tập huấn để người dân làm du lịch xanh một cách chủ động, bài bản, thân thiện với môi trường.
Bền bỉ mà không phô trương, mộc mạc mà sâu sắc – những mô hình du lịch gắn với bảo vệ môi trường tại Điện Biên đang khẳng định một hướng đi đúng: Phát triển không phải đánh đổi thiên nhiên, mà là gìn giữ và nâng niu để đi đường dài. Giữ rừng, giữ nước, giữ bản sắc – đó cũng là cách giữ cho Điện Biên mãi là miền đất du lịch xanh giữa đại ngàn Tây Bắc.
