Trước áp lực ô nhiễm do rác thải điện tử ngày càng tăng, nhiều tiểu bang tại Hoa Kỳ không chỉ dừng lại ở các nỗ lực tái chế thông thường mà còn thông qua luật pháp nhằm hiện thực hóa các nguyên tắc cốt lõi của nền kinh tế tuần hoàn: kéo dài tuổi thọ, khả năng sửa chữa, trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) và đảm bảo mọi người dân đều có thể tiếp cận các điểm xử lý an toàn.
Việc thải bỏ các thiết bị điện tử đã giải phóng các chất độc hại như chì, thủy ngân, gây ô nhiễm đất, nước, đồng thời đe dọa sức khỏe con người. Ảnh: Gorodenkoff.
Rác thải điện tử, trước đây bị xem nhẹ về mức độ nguy hiểm, nhưng nay đang là một trong những dòng chất thải gia tăng nhanh nhất toàn cầu. Việc thải bỏ các thiết bị này giải phóng các chất độc hại như chì, thủy ngân, gây ô nhiễm đất, nước, đồng thời đe dọa sức khỏe con người. Trước thực trạng này, các tiểu bang đã ban hành luật nhằm chuyển giao hoàn toàn gánh nặng trách nhiệm tài chính và quản lý chất thải từ người dân, chính quyền địa phương sang các nhà sản xuất.
Các dự luật cấp bang trong năm 2025 cho thấy xu hướng rõ rệt về việc tăng cường trách nhiệm giải trình của các doanh nghiệp sản xuất và cải thiện khả năng tiếp cận các điểm thu gom. Nổi bật nhất là Massachusetts với Dự luật Thượng viện 653, đề xuất một khuôn khổ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) toàn diện. Theo quy định này, chính các nhà sản xuất, chứ không phải ngân sách thành phố, sẽ phải tài trợ và vận hành các chương trình thu gom, tái chế sản phẩm khi chúng hết hạn sử dụng. Điều này sẽ tạo động lực buộc họ phải thiết kế sản phẩm bền vững hơn, sử dụng vật liệu an toàn hơn, vì họ là bên chịu trách nhiệm về chi phí môi trường phát sinh từ chính các quyết định thiết kế của mình.
Một đề xuất đột phá khác là Dự luật Thượng viện 1690 của Minnesota (dù chưa được thông qua), xây dựng mô hình “Tổ chức quản lý phi lợi nhuận” do các nhà sản xuất tài trợ. Tổ chức này sẽ chịu trách nhiệm điều phối toàn bộ hệ thống tái chế, giáo dục cộng đồng và cam kết đảm bảo 95% dân số sống trong bán kính mười dặm từ một địa điểm tiếp nhận rác thải điện tử miễn phí.
Các bang khác cũng có những động thái cụ thể. Dự luật Hạ viện 931 của Maryland (chưa thông qua) hướng tới việc thiết lập một chương trình tái chế cấp bang, bước đầu thu phí đăng ký từ các nhà sản xuất. New York với Dự luật Thượng viện 6393 (chưa thông qua) muốn biến việc tuyên truyền, giáo dục người tiêu dùng về các lựa chọn xử lý an toàn thành một nghĩa vụ pháp lý đối với các doanh nghiệp sản xuất. Trong khi đó, Pennsylvania lại nhấn mạnh vào tính pháp lý với Dự luật Thượng viện 856, đề xuất một chương trình tái chế cấp bang đi kèm với các mức phạt nặng (có thể lên tới 10.000 USD) đối với hành vi không tuân thủ.
Đáng chú ý nhất, Cơ quan Lập pháp Illinois đã thông qua Dự luật Hạ viện 3098 mở rộng phạm vi thu gom, bao gồm cả rác thải phát sinh từ trường học, tổ chức phi lợi nhuận và doanh nghiệp, đồng thời tăng cường sự phối hợp giữa nhà sản xuất và chính quyền địa phương.
