Cà Mau: Tăng tốc phát triển nông nghiệp xanh, hiện đại và bền vững

Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I, nhiệm kỳ 2025–2030, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong định hướng phát triển của tỉnh địa đầu cực Nam Tổ quốc. Trong bối cảnh mới, Cà Mau xác định nông nghiệp là trụ cột chiến lược, đóng vai trò then chốt trong việc hiện thực hóa mục tiêu phát triển nhanh và bền vững.

Tham dự Đại hội có ông Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TP HCM; ông Nguyễn Minh Triết, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Nước; ông Nguyễn Tấn Dũng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thủ tướng Chính phủ; bà Nguyễn Thị Kim Ngân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội; ông Lê Hồng Anh, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thường trực Ban Bí thư Trung ương Đảng; ông Nguyễn Thiện Nhân, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch MTTQ Việt Nam; cùng các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và lãnh đạo tỉnh Cà Mau qua các nhiệm kỳ. Đại hội quy tụ 450 đại biểu chính thức, đại diện cho hơn 82.000 đảng viên toàn tỉnh.

Kinh tế tăng trưởng khá, nông nghiệp là trụ đỡ chiến lược

Những năm qua, tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) của Cà Mau đạt kết quả khá, bình quân hơn 7%/năm. Tỉnh đặt mục tiêu đưa tốc độ tăng trưởng GRDP đạt từ 10% trở lên, GRDP bình quân đầu người đạt 6.000 USD vào năm 2030.

Ngoài ra, Cà Mau còn đặt ra nhiều mục tiêu cụ thể: tốc độ tăng năng suất lao động xã hội đến năm 2030 khoảng 8,0–8,5%/năm, tổng vốn đầu tư toàn xã hội bình quân 5 năm đạt từ 40% GRDP trở lên, tỷ trọng giá trị tăng thêm của kinh tế số trong GRDP đến năm 2030 từ 20% trở lên, tổng kim ngạch xuất khẩu 5 năm đạt khoảng 17 tỷ USD, tổng thu ngân sách ít nhất 75.000 tỷ đồng, có khoảng 20.000 doanh nghiệp hoạt động và tỷ lệ đô thị hóa đến năm 2030 vượt chỉ tiêu quy định.

Bức tranh nông nghiệp của tỉnh cho thấy định hướng phát triển ổn định, bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu. Ngành thủy sản, đặc biệt là sản xuất tôm, tiếp tục giữ vững vai trò ngành kinh tế mũi nhọn, tăng trưởng mạnh về giá trị và chất lượng. Các mô hình nuôi tôm ứng dụng công nghệ cao ngày càng được hoàn thiện, nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm.

Tỉnh Cà Mau đã tổ chức nhiều sự kiện lớn như Festival Tôm Cà Mau và Ngày hội Cua Cà Mau, góp phần quảng bá thương hiệu, khẳng định vị thế “thủ phủ tôm của cả nước”.

Hoạt động khai thác thủy, hải sản tiếp tục tăng trưởng khá, được cơ cấu lại theo hướng giảm khai thác gần bờ, không vi phạm vùng biển nước ngoài. Mô hình liên kết chuỗi giá trị, cánh đồng lớn trong sản xuất lúa phát triển mạnh, mang lại hiệu quả cao. Đồng thời, tỉnh chú trọng xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý cho nông sản hàng hóa, đăng ký quyền sở hữu trí tuệ, quảng bá và khai thác các sản phẩm mang thương hiệu Cà Mau – Bạc Liêu. Các sản phẩm OCOP ngày càng đa dạng, chất lượng và sản lượng được nâng cao, nhiều sản phẩm đã tham gia vào chuỗi cung ứng trong hệ thống siêu thị và hướng đến xuất khẩu.

Phát triển nông nghiệp xanh – tuần hoàn – giá trị cao

Báo cáo Chính trị trình Đại hội nêu rõ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng xanh, tuần hoàn, chuỗi giá trị, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, bền vững với hai sản phẩm chủ lực là con tôm và cây lúa.

Theo đó, Cà Mau định hướng chuyển dịch mạnh mẽ cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng sinh thái, tuần hoàn và chuỗi giá trị. Tỉnh tập trung quy hoạch, tổ chức thực hiện nghiêm quy hoạch nông thôn mới; hướng đến phát triển nông nghiệp hàng hóa hiện đại, sạch, bền vững, gắn với ứng dụng khoa học – công nghệ và chuyển đổi số nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, chế biến và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Đặc biệt, Cà Mau sẽ phát triển chuỗi liên kết giá trị ngành tôm – lĩnh vực được xem là “trái tim của kinh tế tỉnh”. Chuỗi này bao gồm sản xuất tôm giống, tôm thương phẩm, thức ăn, chế biến xuất khẩu và truy xuất nguồn gốc.

Tỉnh quy hoạch vùng nuôi tôm công nghệ cao tập trung ở các xã Vĩnh Hậu, Hòa Bình, Đông Hải, với khoảng 10.000 ha; vùng nuôi tôm sinh thái ở các xã Tân Thuận, Tân Tiến, Tam Giang, Tân Ân, Phan Ngọc Hiển, Đất Mũi, Đất Mới, Cái Đôi Vàm; và vùng lúa - tôm tại các địa phương Ninh Thạnh Lợi, Phước Long, Vĩnh Phước, Vĩnh Lộc, Hồng Dân, Phong Thạnh, Biển Bạch, Nguyễn Phích, U Minh, Khánh An...

Không chỉ dừng ở tôm, Cà Mau còn mở rộng diện tích và nâng cao hiệu quả mô hình lúa - tôm, tạo ra sản phẩm chất lượng cao ở những khu vực có điều kiện thuận lợi. Dọc tuyến đê Đông, tỉnh quy hoạch vùng nuôi trồng thủy sản bền vững, quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao. Các mô hình nuôi xen canh tôm với cua, sò huyết được khuyến khích phát triển nhằm tận dụng lợi thế sinh thái tự nhiên, đồng thời xây dựng thương hiệu cua Cà Mau theo hướng sản xuất hàng hóa phục vụ tiêu thụ nội địa và xuất khẩu.

Đa dạng hóa kinh tế nông thôn, hướng đến sinh kế bền vững

Song song với việc phát triển ngành lúa - tôm, tỉnh Cà Mau chủ trương đa dạng hóa nền kinh tế nông thôn, hướng đến sinh kế bền vững và nâng cao đời sống người dân.

Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh nhấn mạnh, cần phát triển diêm nghiệp ở những nơi có điều kiện thuận lợi, đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao chất lượng thương hiệu muối Bạc Liêu – Cà Mau, nghề truyền thống trăm năm của vùng đất cực Nam.

Tỉnh cũng định hướng chuyển đổi diện tích sản xuất muối thủ công năng suất thấp sang nuôi Artemia, cung cấp thức ăn tự nhiên cho tôm và cá, hướng đi vừa tăng thu nhập, vừa góp phần vào chuỗi giá trị ngành thủy sản.

Để nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, Cà Mau sẽ chuyển đổi một số diện tích trồng lúa kém hiệu quả ven biển sang cây trồng, vật nuôi phù hợp hơn. Mở rộng vùng lúa – tôm hữu cơ, gắn với bảo tồn đa dạng sinh học, nuôi dưỡng nguồn lợi thủy sinh quý hiếm, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tỉnh tiếp tục mở rộng mô hình liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, xây dựng cánh đồng lớn, vùng nguyên liệu lúa tập trung, chất lượng cao, phát thải thấp phục vụ xuất khẩu. Đồng thời, nghiên cứu thành lập quỹ ngoài ngân sách Nhà nước nhằm thúc đẩy liên kết sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, khuyến khích doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân cùng tham gia chuỗi giá trị.

Để tạo nền tảng vững chắc cho phát triển nông nghiệp và nông thôn, Cà Mau tập trung đầu tư hạ tầng giao thông, thủy lợi, điện, viễn thông, đặc biệt ở khu vực nông thôn. Việc nâng cấp, mở rộng đường giao thông được thực hiện theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, huy động tối đa nguồn lực xã hội hóa.

Cùng với đó, tỉnh Cà Mau chú trọng cải thiện chất lượng dịch vụ xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần của người dân, hướng đến giảm nghèo bền vững và ổn định xã hội. Tiến trình đô thị hóa nông thôn được đẩy mạnh, gắn với chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động theo hướng hiện đại, hình thành nông thôn mới văn minh, hiện đại, nơi người dân được hưởng cuộc sống ấm no, hạnh phúc.