Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2025. Ảnh: VGP.
Từ đầu năm 2025, giá gạo xuất khẩu liên tục giảm. Nguyên nhân là do Ấn Độ dỡ bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo trắng, làm nguồn cung tăng mạnh. Trong khi đó, nhu cầu từ các nước nhập khẩu truyền thống của Việt Nam như Philippines, Indonesia… đều thấp, còn Trung Quốc chưa quay lại mua gạo nhiều.
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ vào sáng 5/3, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, sản lượng gạo toàn cầu dự kiến tăng khoảng 10 triệu tấn so với năm 2024, khiến cân đối cung - cầu càng chênh lệch.
Theo ông Diên, giá xuất khẩu gạo không chỉ giảm tại Việt Nam mà còn diễn ra ở một số cường quốc xuất khẩu gạo khác. Chẳng hạn, tại Ấn Độ ngày 2/3 vừa qua, giá gạo xuất khẩu chạm đáy trong vòng 20 tháng. Hoặc ở Thái Lan, Hiệp hội Các nhà xuất khẩu gạo nước này dự báo, trong quý I/2025 nước này xuất khẩu giảm hơn 30% cùng kỳ năm trước.
Trước tình hình trên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cam kết phối hợp Tổng công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2) cùng các thương nhân kinh doanh xuất khẩu gạo thực hiện hợp đồng xuất khẩu 100.000 tấn gạo trắng sang Bangladesh, góp phần thúc đẩy thu mua lúa gạo cho người nông dân.
Cùng với đó, Bộ Công thương sẽ họp với Hiệp hội Lương thực Việt Nam và doanh nghiệp ngay trong tháng 3/2025, nhằm sớm tổ chức các chương trình xúc tiến thương mại tại những thị trường xuất khẩu gạo trọng điểm như Philippines, Trung Quốc.
Trong nhiều năm, Philippines là thị trường tiêu thụ gạo lớn nhất của Việt Nam. Năm 2024, nước này chiếm thị phần hơn 46%. Indonesia và Malaysia là hai thị trường lớn kế tiếp, với thị phần tương ứng là hơn 13% và 7%.
Từ những năm 2010, xuất khẩu gạo sang Philippines đã cán mốc 1 tỷ USD. Đến năm 2023, giá trị này tăng lên 1,7 tỷ USD và tiếp tục vọt lên 2,6 tỷ USD trong năm 2024. Philippines là thị trường quan trọng, giúp ngành hàng lúa gạo xuất khẩu 9 triệu tấn và mang về 5,67 tỷ USD trong năm vừa qua.
Duy trì xuất khẩu gạo là một trong những biện pháp để đảm bảo tăng trưởng xuất khẩu cả năm 2025 đạt 12%, theo nhiệm vụ Chính phủ giao.
Mục tiêu này được cụ thể hóa trong 2 tháng đầu năm 2025, khi tổng kim ngạch xuất nhập khẩu ước đạt 126,7 tỷ USD. Riêng xuất khẩu ước đạt 64,3 tỷ USD, tăng 8,4%. Cán cân thương mại duy trì ở mức xuất siêu 1,9 tỷ USD.
Trước đó, ngày 4/3, Bộ Công thương ban hành Chỉ thị số 06/CT-BCT, trong đó yêu cầu Cục Xuất nhập khẩu, Cục Công nghiệp, Cục Hoá chất, Vụ Dầu khí và Than phối hợp các Bộ, ngành liên quan tập trung tháo gỡ khó khăn của các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu trong nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài để đẩy mạnh xuất khẩu.
Bộ cũng chỉ đạo Sở Công thương các tỉnh, thành phố có nông sản xuất khẩu thường xuyên cập nhật thông tin, tình hình từ các tỉnh biên giới phía Bắc để khuyến cáo các hộ nông dân, cơ sở sản xuất, doanh nghiệp chế biến xuất khẩu nông sản và trái cây tươi trên địa bàn chủ động kế hoạch sản xuất, đóng gói, giao nhận, xuất khẩu hàng hoá, tránh để phát sinh ùn ứ và các tác động bất lợi khác.
Theo thống kê của Bộ Tài chính, nông, lâm, thuỷ sản tiếp tục là điểm sáng xuất khẩu, khi 2 tháng đầu năm 2025 đạt 9,38 tỷ USD, tăng 8,3% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng các mặt hàng nông sản đạt 4,89 tỷ USD, tăng 4,5%.
Một số mặt hàng nông sản ghi nhận mức tăng trưởng mạnh. Cụ thể, tổng khối lượng và giá trị xuất khẩu cà phê 2 tháng đầu năm 2025 đạt 284 nghìn tấn và 1,58 tỷ USD, giảm 28,4% về khối lượng nhưng tăng 26,2% về giá trị so với cùng kỳ năm 2024.
