Hình ảnh chó ra ngoài đường không đeo rọ mõm còn rất phổ biến. Ảnh: Sơn Trang.
Theo Bộ Y tế, năm 2022, cả nước ghi nhận 70 người tử vong do bệnh dại tại 25 tỉnh, thành, tăng 5 ca tử vong so với 2021. Trong đó, nhiều nhất là các tỉnh Bến Tre (13 ca), Kiên Giang (5 ca), Nghệ An (5 ca) và Quảng Bình (5 ca).
Từ đầu năm 2023 đến nay, cả nước xảy ra 4 ca tử vong trên người do bệnh dại tại 3 tỉnh: Lào Cai (1 ca), Quảng Ninh (1 ca) và Gia Lai (2 ca). Đồng thời, báo cáo cập nhật từ các địa phương cho thấy, cả nước đã phát hiện 39 ca bệnh dại động vật tại 13 tỉnh.
Đặc biệt, thời gian gần đây, trong khi số người tử vong do bệnh dại có chiều hướng giảm ở các tỉnh nguy cơ cao lại có xu hướng gia tăng ở các tỉnh nguy cơ thấp và xuất hiện ở một số tỉnh mới. Nguy cơ dịch bệnh dại tiếp tục xảy ra và gây bệnh trên người trong thời gian tới là rất cao.
Theo TS Phan Văn Minh, Trưởng phòng Dịch tễ (Cục Thú y), nguyên nhân hàng đầu khiến bệnh dại gia tăng là do tổng đàn chó, mèo của cả nước hiện đã lên tới gần 7 triệu con, trong khi tỷ lệ chó, mèo được tiêm phòng trung bình rất thấp, đạt khoảng 40%. Hiện chỉ có 13 tỉnh, thành phố đạt tỷ lệ tiêm phòng trên 70% tổng đàn.
Việc quản lý chó còn lỏng lẻo cũng là nguyên nhân quan trọng làm tăng bệnh dại, bởi chó mắc bệnh dại chủ yếu là chó không xác định được chủ, chưa được tiêm phòng vacxin dại. Nhiều người nuôi chó không chấp hành việc đăng ký, nuôi nhốt chó. Tình trạng chó thả rông, không đeo rọ mõm phổ biến dẫn đến cắn trọng thương, chết nhiều người, gây bức xúc trong xã hội.
Trong khi đó, công tác quản lý đàn chó của một số địa phương còn lòng lẻo, hầu hết các địa phương chưa thành lập đội chuyên trách để bắt chó thả rông, chưa áp dụng các chế tài xử lý vi phạm quy định về quản lý chó nuôi, tiêm phòng vacxin dại cho chó …
Ông Nguyễn Văn Buội, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT Bến Tre cho biết, số ca tử vong do bệnh dại tăng đột biến ở Bến Tre trong năm qua có nguyên nhân từ sự chủ quan, lơ là của các đia phương trong công tác quản lý, theo dõi đàn chó, mèo. Bởi trước năm 2021, trong 7 năm liền, Bến Tre không có ca bệnh dại nào.
Cũng do tâm lý chủ quan, lơ là mà các xã, phường chưa quan tâm trong việc phổ biến, tuyên truyền tới người dân về nguy cơ bệnh dại và phối hợp trong công tác tiêm phòng chó, mèo. Do đó, tỷ lệ tiêm phòng chó, mèo ở Bến Tre đạt khá thấp, trước năm 2021 chỉ từ 20-25% tổng đàn.
Do tỷ lệ tiêm phòng chó mèo quá thấp, số ca tử vong do bệnh dại ở Bến Tre đã tăng mạnh ở mức đáng báo động trong nửa đầu năm 2022. Trước tình hình đó, UBND tỉnh Bến Tre đã chỉ đạo Sở NN-PTNT, Sở Y tế và các địa phương, các đoàn thể trong tỉnh vào cuộc phòng chống bệnh dại một cách quyết, cùng với sự hỗ trợ từ Bộ NN-PTNT, FAO …, nên đến nay tỷ lệ đàn chó, mèo được tiêm phòng đã đạt trên 76%.
Theo Cục Thú y, để khẩn trương kiểm soát các ổ dịch bệnh dại trên động vật đang xảy ra, phòng ngừa các ổ dịch mới phát sinh và lây lan, trong thời gian tới, các tỉnh, thành phố cần tập trung các nguồn lực để tổ chức thực hiện quyết liệt và đồng bộ các biện pháp phòng, chống bệnh dại theo quy định của Luật Thú y, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thú y, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đặc biệt tại Quyết định số 2151/QĐ-TTg ngày 21/12/2021 về việc phê duyệt Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh Dại, giai đoạn 2022-2030.
Cục Thú y cho biết, từ đầu năm 2023 đến nay, các doanh nghiệp đã cung ứng 881.000 liều vacxin dại trên động vật, đang bảo quản tại kho của các doanh nghiệp 4,3 triệu liều, dự kiến sản xuất, nhập khẩu quý 2 là 2,5 triệu liều.
