Tôi ghé xã Vĩnh Viễn (TP Cần Thơ) vào một buổi chiều, đúng thời điểm xã tổ chức Hội nghị Điển hình tiên tiến lần thứ I - năm 2025, tôn vinh các tập thể, cá nhân tiêu biểu, tổng kết phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020-2025 và đề ra phương hướng mới. Hôm ấy, trời mưa rả rích, không nặng hạt nhưng đủ làm ướt người nếu phải đi qua chỗ không có mái che.
Thế nhưng, khi hội nghị vừa tan, cả Bí thư Đảng ủy xã Đoàn Hữu Tâm và Chủ tịch UBND xã Võ Xuân Tân đã đầu trần băng qua khoảng sân rộng từ hội trường sang Trung tâm phục vụ hành chính công để thị sát, chỉ đạo thực hiện công việc. Họ muốn tận mắt nắm tình hình, muốn chắc chắn rằng người dân đến làm việc hôm nay không bị ảnh hưởng gì bởi thời tiết bất lợi hay hội họp của xã. Hình ảnh hai người lãnh đạo địa phương giản dị, không cầu kỳ áo mưa, không chờ xe đưa đón, đã để lại trong lòng tôi một ấn tượng sâu sắc: sự gần gũi và hết mình với dân.
Xã Vĩnh Viễn được thành lập trên cơ sở sáp nhập thị trấn Vĩnh Viễn và xã Vĩnh Viễn A, có diện tích tự nhiên hơn 68,8 km2, dân số trên 24.400 người. Trụ sở UBND huyện Long Mỹ (tỉnh Hậu Giang cũ), nay trở thành trụ sở xã, khang trang, rộng rãi, đầy đủ phòng ban. Dù đã gần cuối giờ làm việc buổi chiều nhưng bên trong Trung tâm phục vụ hành chính công vẫn còn nhiều người dân đến giải quyết giấy tờ.
Tất cả đều trật tự, không còn cảnh chen lấn hay chờ đợi mệt mỏi. Hồ sơ được tiếp nhận và xử lý nhanh gọn tại “một cửa liên thông”. Trên tường, bảng niêm yết quy định “4 luôn”: luôn mỉm cười, luôn nhẹ nhàng, luôn lắng nghe, luôn giúp đỡ và “4 xin”: xin chào, xin lỗi, xin phép, xin cảm ơn. Những quy định ấy không chỉ để trang trí mà đã trở thành thói quen ứng xử hằng ngày của đội ngũ cán bộ cơ sở.
Bí thư Đảng ủy xã Vĩnh Viễn Đoàn Hữu Tâm cho biết: Đại hội Đảng bộ xã lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030) đã đặt ra mục tiêu: xây dựng chính quyền số phục vụ nhân dân, phát triển kinh tế dựa trên 4 trụ cột: công nghiệp, nông nghiệp, đô thị và du lịch, nâng cao đời sống người dân, phấn đấu không còn hộ nghèo.
Đại hội với phương châm “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển”, chính quyền xã đã chọn cách sắp xếp bộ máy tinh gọn, nhưng không để ai bị bỏ lại. Nhiều cán bộ trẻ được điều động về xã, mang theo tinh thần đổi mới, làm việc trên phần mềm, ứng dụng công nghệ số.
Theo Bí thư Đảng ủy xã Vĩnh Viễn Đoàn Hữu Tâm: “Cán bộ có thể khác nhau về xuất thân, tuổi tác, nhưng chung nhau một tinh thần: việc dân là việc chung”. Giải pháp mà xã lựa chọn là “siết chặt kỷ cương hành chính nhưng mở lòng với dân”.
Chính vì vậy, cán bộ nào thiếu trách nhiệm, gây phiền hà cho dân là bị nhắc nhở, xử lý ngay. Nhưng khi dân gặp khó khăn, chính quyền luôn mở lòng, từ việc cấp sổ đỏ, hỗ trợ vay vốn đến vận động quà, nhà tình thương.
Nhưng cũng chính từ sự nghiêm khắc đó, đội ngũ cán bộ được rèn luyện bản lĩnh, nâng cao năng lực, phẩm chất. Từ đó, xã Vĩnh Viễn từng bước xây dựng một tập thể cán bộ vừa trẻ trung, năng động, vừa giàu trải nghiệm thực tiễn.
Bí thư Đoàn Hữu Tâm nhấn mạnh: “Chính quyền hai cấp chỉ mạnh khi gần dân, hiểu dân và lo được việc của dân”. Câu nói ấy đã trở thành kim chỉ nam để từng cán bộ xã rèn tác phong “sát dân, gần dân, trọng dân”.
Anh Nguyễn Văn Nhu, một hộ dân ở ấp 10, đến Trung tâm phục vụ hành chính công xã Vĩnh Viễn làm khai sinh cho con xúc động chia sẻ: “Trước kia làm giấy khai sinh có khi mất cả buổi trời, giờ thì chỉ một lúc là xong. Cán bộ còn gọi điện báo đến nhận kết quả. Dân tụi tôi mừng lắm”.
Khi đã chiều muộn, ông Trần Văn Lưu, 78 tuổi, ở ấp 3, xã Vĩnh Viễn được người thân chở xe máy đến trụ sở xã làm thủ tục chuyển quyền sử dụng đất cho con. Ông được cán bộ Trung tâm phục vụ hành chính công xã ân cần hướng dẫn, từ việc chọn số thứ tự, dẫn đến tận bàn ngồi chờ giải quyết hồ sơ.
Ông Lưu tâm sự: “Mình lớn tuổi rồi, có gần 1 héc-ta đất trồng lúa chuyển cho con đứng tên để thuận tiện trong công việc, vay vốn ngân hàng làm kinh tế. Lúc đầu cũng ngại phải đi nhiều nơi, nhiều lần mới xong. Nhưng giờ chỉ cần ra xã là giải quyết hết mọi việc. Thủ tục nhanh, gọn, cán bộ hướng dẫn tận tình, chu đáo và rất đúng hẹn. Đúng là chính quyền cơ sở hai cấp phục vụ nhân dân tốt hơn hẳn”.
Phó Giám đốc Trung tâm phục vụ hành chính công xã Vĩnh Viễn Bùi Tiền Giang thừa nhận: “Lúc đầu, khi mới triển khai chính quyền địa phương hai cấp, cán bộ cơ sở thật sự bị áp lực. Sáp nhập xã địa giới hành chính được mở rộng, quy mô dân số tăng, giấy tờ nhiều, lại thêm một số bà con lớn tuổi không quen công nghệ. Nhiều hồ sơ cán bộ phải làm thay. Nhưng rồi từ từ cũng thích nghi, dần quen việc với áp lực cao, quan trọng nhất là biết lắng nghe và tận tình hướng dẫn”.
Sự tận tình, giải quyết công việc một cách thấu đáo của cán bộ sẽ làm cho dân ngày càng thêm tin yêu. Niềm tin ấy không tự nhiên có, mà nó được vun đắp từ những hành động nhỏ, như: một lời xin lỗi khi hồ sơ trễ hẹn, một cuộc điện thoại báo đến nhận kết quả, hay hỏi thăm khi dân có việc cần giải quyết. Dù mới đi vào vận hành được mấy tháng nhưng chính quyền địa phương hai cấp đã thực sự đi vào lòng dân bằng sự chân thành và đầy trách nhiệm.
Không chỉ ngồi bàn giấy, làm việc trên máy tính tại Trung tâm phục vụ hành chính công, cán bộ xã Vĩnh Viễn còn xuống tận ấp, gõ cửa từng hộ để hỗ trợ cài đặt định danh điện tử, giải thích chính sách bảo hiểm xã hội, hay hướng dẫn cách đăng ký dịch vụ công trực tuyến. Mỗi người dân hoàn thành thủ tục, nhận kết quả trong tay, ánh mắt yên tâm chính là phần thưởng lớn nhất.
Chính quyền hai cấp đã thay đổi cách làm: không chờ dân tìm đến, mà chủ động đến với dân. Các tổ công nghệ số cộng đồng ở các ấp trên địa bàn xã Vĩnh Viễn ra đời, trở thành “cánh tay nối dài” của UBND xã. Những cán bộ trẻ kiêm “thầy giáo công nghệ” đã giúp nhiều cụ già biết bấm máy, nhiều hộ nghèo biết tra cứu dịch vụ y tế ngay trên điện thoại.
Không chỉ dừng ở cải cách hành chính, Vĩnh Viễn hướng tới mục tiêu xây dựng “Chính quyền số thân thiện”. Chỉ tiêu đặt ra là: 80% người dân, doanh nghiệp sử dụng dịch vụ công trực tuyến, trên 95% hài lòng. Điều này đồng nghĩa cán bộ phải học nhiều hơn, rèn kỹ năng công nghệ, và quan trọng nhất là thay đổi tư duy phục vụ. Ở trụ sở, cán bộ sẵn sàng ngồi kèm dân để điền biểu mẫu trực tuyến. Ở ấp, tổ công nghệ số cộng đồng trở thành nơi bà con tìm đến khi gặp “trục trặc mạng”.
Ông Võ Xuân Tân, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Viễn, cho rằng, mô hình chính quyền địa phương hai cấp mới đi vào vận hành được mấy tháng, chưa thật sự trơn tru nhưng phần nào đã đáp ứng được nhu cầu giải quyết công việc của người dân. Quy mô dân số của xã hơn 24.000 người nhưng UBND xã chỉ được bố trí 36 cán bộ, dẫn đến một số phòng áp lực công việc rất lớn.
Hiện một phòng trực thuộc UBND xã được bố trí 6 cán bộ, gồm 1 trưởng phòng, 1 phó trưởng phòng và 4 chuyên viên nhưng phải phụ trách rất nhiều lĩnh vực. Chẳng hạn như phòng Kinh tế, phụ trách các lĩnh vực nông nghiệp, môi trường, đất đai, kinh tế... nên công việc khá nhiều. Trong khi đó, văn bản mới rất nhiều, cán bộ cần có thời gian để đọc, cập nhật áp dụng cho đúng.
Theo ông Tân, với khối lượng công việc như vậy thì một phòng cần bố trí 10 cán bộ mới không bị quá tải. Đó là chưa kể khi sáp nhập xã bị thiếu cán bộ đúng chuyên môn hoặc tình trạng “người cũ nhưng việc mới” nên phải tăng cường tập huấn liên tục, vừa làm vừa học để đáp ứng nhu cầu công việc.
Chủ tịch UBND xã Vĩnh Viễn Võ Xuân Tân cho biết, trong nhiệm kỳ mới, xã chọn các khâu đột phá là: Bố trí, sắp xếp cán bộ theo khung năng lực, vị trí việc làm, tiếp tục nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, xây dựng chính quyền số phục vụ nhân dân, tập trung nâng cao chất lượng tại Trung tâm phục vụ hành chính công xã.
Tăng cường đầu tư kết cấu hạ tầng, nhất là hệ thống giao thông kết nối với các tuyến cao tốc quốc gia đi qua địa bàn để thu hút đầu tư vào các khu, cụm công nghiệp, tập trung chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong nông nghiệp, đồng thời xây dựng sản phẩm OCOP đặc trưng để quảng bá hình ảnh địa phương.
Xã Vĩnh Viễn tập trung phát huy sức mạnh đoàn kết trong toàn Đảng bộ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh toàn diện. Đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số, huy động mọi nguồn lực xã hội đầu tư phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo vệ môi trường, nâng cao thu nhập cho nhân dân.
Quan tâm triển khai thực hiện tốt công tác dân vận của Đảng và Nhà nước với phương châm “Xây dựng Đảng, chính quyền trong lòng nhân dân”, nhất là thực hiện tốt quy chế tiếp xúc, đối thoại của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với nhân dân. Tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội theo hướng gắn bó và bảo vệ quyền lợi chính đáng cho nhân dân. Kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc nhằm hạn chế các tranh chấp, khiếu nại, không để vụ việc kéo dài, gây mất niềm tin của nhân dân với chính quyền.
Các chủ trương về tái cơ cấu kinh tế, tái cơ cấu nông nghiệp hứa hẹn tạo ra nhiều cơ hội thu hút lao động, tạo nhiều việc làm, nâng cao thu nhập. Đây là cơ hội quan trọng để xã Vĩnh Viễn tận dụng và phát triển, là động lực quan trọng để vươn mình phát triển trong kỷ nguyên mới.
Theo người đứng đầu Chính quyền xã Vĩnh Viễn Võ Xuân Tân, thay đổi lớn nhất trong bộ máy mới chính là cải cách thủ tục hành chính. Trung tâm hành chính xã vận hành theo mô hình “chính quyền thân thiện”, bàn ghế được sắp xếp gọn gàng, có ghế ngồi chờ, có nước uống miễn phí. Người dân đến làm thủ tục không còn e dè mà cảm thấy thoải mái như vào một “ngôi nhà chung”.
Ứng dụng công nghệ số được xem là khâu đột phá then chốt. Hồ sơ điện tử, sổ tay đảng viên trực tuyến, dữ liệu dân cư được cập nhật 100%. Tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến tăng cao, hướng tới 80% vào năm 2030.
Con số 19.200 hồ sơ được giải quyết trong 5 năm, đúng hẹn đến 99,99% không chỉ phản ánh nỗ lực của bộ máy, mà còn minh chứng cho sự thay đổi tư duy: dân đến không phải để “xin” mà là để “được phục vụ”. Chính quyền địa phương hai cấp đã chọn “làm hài lòng dân” làm thước đo cho hiệu quả công việc.
Trong những buổi tiếp xúc, cán bộ không chỉ lắng nghe kiến nghị mà còn về tận ruộng đồng để xem bà con sản xuất thế nào, bán ra sao. Chính quyền xã phối hợp cùng hợp tác xã xây dựng sản phẩm OCOP, đưa gạo, khóm, cá lên sàn thương mại điện tử. Người dân từ chỗ ngại giao tiếp với “công nghệ số” nay dần thấy đó là cánh cửa mở ra thị trường rộng lớn trong thế giới phẳng.
Từ những ngày đầu lúng túng sau sáp nhập, đến hôm nay, bộ máy chính quyền ở Vĩnh Viễn đã dần định hình: tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Hình ảnh người cán bộ cơ sở đi từng ngõ, gõ từng nhà, tận tụy giải quyết từng hồ sơ đã trở thành biểu tượng mới. Với nền tảng đã gây dựng và với đội ngũ cán bộ năng động, gắn bó với dân, Vĩnh Viễn có cơ sở để tin vào một chặng đường phát triển bền vững.
Vĩnh Viễn không chỉ đổi thay ở những con đường bê tông, những nếp nhà mới hay những con số tăng trưởng về kinh tế, mà đổi thay trong chính mối quan hệ giữa chính quyền và người dân - gần gũi, thân thiện, đồng hành. Hành trình ấy cho thấy: khi chính quyền thật sự vì dân, thì dân sẽ tin, sẽ theo và sẽ cùng làm nên một Vĩnh Viễn chuyển mình…
