Vụ lúa thu đông ĐBSCL đối mặt dịch hại, thời tiết cực đoan

Vụ Thu Đông ĐBSCL đối mặt thời tiết cực đoan, dịch hại bùng phát sớm trên diện rộng, đòi hỏi nông dân chủ động thăm đồng, ứng dụng kỹ thuật để bảo vệ năng suất lúa.

Vụ lúa Thu Đông được xem là “vụ then chốt” của vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), quyết định trực tiếp đến an ninh lương thực, thu nhập của hàng triệu hộ nông dân. Tuy nhiên, năm nay thời tiết cực đoan, mưa trái mùa, bão liên tiếp cùng dịch hại trên lúa xuất hiện sớm đang đặt hàng triệu hecta lúa trước thử thách lớn. Ghi nhận tại Vĩnh Long, Đồng Tháp và Tây Ninh, những địa phương đang được xem là “điểm nóng” về sâu bệnh trong vụ Thu Đông năm nay.

Theo Trung tâm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Nam, chỉ trong mấy tuần qua, toàn vùng đã có hơn 12.200 ha lúa nhiễm đạo ôn, trên 7.000 ha nhiễm cháy bìa lá, với tỷ lệ phổ biến từ 15–30%. Các ổ dịch xuất hiện tập trung tại Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang và Tây Ninh. Tại Vĩnh Long, nhiều ruộng lúa đã ghi nhận bệnh bạc lá và cháy bìa lá xuất hiện sớm, gây tâm lý lo lắng cho bà con nông dân.

Theo các chuyên gia, đạo ôn hiện vẫn là bệnh nguy hiểm nhất trên lúa. Nấm bệnh lây lan mạnh trong điều kiện mưa nhiều, ẩm độ cao, tồn tại sẵn trong cỏ dại và rơm rạ. Vì vậy, chỉ cần xuất hiện chòm bệnh đầu tiên, nông dân phải phun phòng ngay trên toàn ruộng.

Trong khi đó, bệnh cháy bìa lá và bạc lá do vi khuẩn bùng phát mạnh khi ruộng ngập nước hoặc bón thừa đạm. Biện pháp cần thiết là tháo nước, giảm đạm và bổ sung kali hợp lý.

Trước diễn biến bất lợi của thời tiết, ngành chuyên môn cũng cảnh báo nhiều đối tượng dịch hại có nguy cơ bùng phát diện rộng, gồm bệnh đạo ôn, cháy bìa lá, bạc lá và sâu cuốn lá. Trong bối cảnh đó, Công ty Vipesco đã nghiên cứu và cho ra mắt sản phẩm mới Batista 33.5SC, với hoạt chất đồng hữu cơ, giúp phòng trừ vi khuẩn và nấm bệnh hiệu quả, đồng thời an toàn cho cây trồng ngay cả trong điều kiện mưa nhiều và ẩm độ cao.

Không chỉ Vĩnh Long, Đồng Tháp và Tây Ninh cũng đang đối mặt với dịch hại gia tăng nhanh. Ngành chuyên môn tiếp tục khuyến cáo bà con bón phân cân đối, giảm đạm,  tăng kali, điều tiết nước hợp lý, thăm đồng liên tục và bảo vệ tối đa 3 lá đòng, nhằm đảm bảo năng suất và chất lượng hạt lúa.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đến cuối tháng 11/2025, sản lượng lúa khu vực phía Nam đạt hơn 26,1 triệu tấn, tăng hơn 183 nghìn tấn so với cùng kỳ. Để giữ vững đà tăng trưởng này, vụ Thu Đông phải tiếp tục thắng lợi cả về năng suất lẫn chất lượng. Tuy nhiên, dịch hại xuất hiện sớm cùng thời tiết cực đoan đang khiến vụ Thu Đông năm nay trở thành phép thử lớn đối với khả năng thích ứng của nông dân ĐBSCL trước biến đổi khí hậu.

Với sự chủ động thăm đồng, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật cùng sự liên kết chặt chẽ giữa nông dân – doanh nghiệp – ngành chuyên môn, kỳ vọng vụ Thu Đông năm nay sẽ tiếp tục đạt thắng lợi, góp phần giữ vững vai trò “vựa lúa” của cả nước, hướng tới nền nông nghiệp xanh – hiện đại – bền vững.