17 năm bén rễ tại Điện Biên, tổng diện tích canh tác hiện là hơn 5.000ha, cây cao su đã tạo công ăn việc làm thường xuyên cho hơn 1.000 công nhân là người địa phương. 30% trong số ấy là các cặp vợ chồng dân tộc thiểu số. Không ít cặp đôi từng li nông, li hương, về thành phố làm ăn. Nhưng giờ đây, cây cao su đã níu giữ bước chân họ trở lại với bản làng và cùng nhau làm nên những mùa cao su hạnh phúc.
Cây cao su đã tạo công ăn việc làm thường xuyên cho hơn 900 lao động địa phương.
30% trong số ấy là các cặp vợ chồng dân tộc thiểu số
Không ít cặp đôi từng li nông, li hương, về thành phố làm ăn
Nhưng giờ đây, cây cao su đã níu giữ bước chân họ trở lại với bản làng và cùng nhau làm nên những mùa cao su hạnh phúc.
Tít bài:
NHỮNG MÙA CAO SU HẠNH PHÚC
Chàng thanh niên A Vừ năm nay vừa tròn 19 tuổi.
A Vừ chỉ học hết lớp 9 rồi xuống Hà Nội làm thuê ở các công trường xây dựng. Làm việc cách nhà gần 500 cây số, công việc nặng nhọc, thu nhập lại bấp bênh nên gần 1 năm nay, khi vợ sinh con, Vàn trở về quê để cùng vợ làm công nhân cạo mủ cho Tập đoàn cao su Điện Biên.
Anh GIÀNG A VỪ
Xã Hua Thanh, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên
“Em làm cao su từ năm ngoái, trước đây em làm ở dưới Hà Nội được mấy tháng thì về đây vì ở dưới kia làm đêm không chịu được thì về đây làm ngày. Về đây thì có vợ có con rất là vui. Mình được gần vợ, chăm sóc con chứ làm ở dưới Hà Nội thì có một mình thì nó buồn, lo vợ ở nhà lo con ở nhà còn nhỏ, con còn bú sữa thì bây giờ cũng có tiền mua sữa. Bây giờ về cùng với vợ với bố làm cao su ở đây, không xuống Hà Nội nữa.”
Không riêng A Vừ mà có tới 30% trong tổng số 900 công nhân đang làm việc tại Tập đoàn cao su Điện Biên là các cặp vợ chồng.
A Tủa gắn bó với cây cao su Điện Biên từ 18 năm trước, khi chính quyền địa phương chấp thuận việc đưa cây cao su vào trồng tại mảnh đất này và trở thành một trong số những công nhân giàu kinh nghiệm nhất tại đây. Được giao quản lý vườn và cạo mủ ngay tại địa bàn xã nơi mình sinh sống, công việc không đòi hỏi kỹ thuật khắt khe. Hơn nữa, đặc thù cạo mủ là chỉ tiến hành vào thời điểm mát trong ngày tức là sáng sớm và chiều tà, lương được trả theo sản lượng nên A Tủa cho biết, công việc này mang lại rất nhiều lợi ích cho các cặp vợ chồng ở đây.
Anh VỪA A TỦA
Xã Hua Thanh, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên
“Hai vợ chồng tôi là quyết định về vào làm công nhân cao su là vì đất ở đây là mình trồng lúa với trồng sắn không được. Tháng thì một người cũng là 4 triệu đến 5 triệu. Cả hai người thì cũng được tầm khoảng 9 đến 10 triệu. Vợ chồng tôi muốn gắn bó về cao su gần nhà. Còn với đi làm xa như ở dưới Hải Dương, Bắc Ninh, thì nó xa, mình không chăm sóc được con cái đi học, không chăn nuôi thêm được, thì cũng không lợi, quyết định gắn bó với công ty cao su thì làm lâu dài rồi.”
Chị VÀN THỊ SINH
Xã Hua Thanh, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên
“Làm được 5 năm rồi. Việc mình đi làm 2 vợ chồng như thế này cũng dễ, như trời mưa thế này chồng đèo, nếu là không có chồng trên đường như thế này thì không đi được. Lúc đẻ con thứ 2 này này, Công ty cao su cũng hỗ trợ cái tiền bảo hiểm dưỡng thai, được, 26 triệu.”
Anh MÙA A VÀNG
Xã Hua Thanh, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên
“Mình đã làm được từ năm 2010 rồi. Vợ mình thì làm được khoảng 4 năm rồi. Nói chung là công việc làm cao su thì vừa thu được tiền, hai vợ chồng gần nhau khi mình ốm đau thì có thể chăm sóc nhau được. Các con đi học cũng có thể đưa đi đón về được. Khi mình vào làm cao su thì nói chung là gia đình ổn định nhiều hơn so với làm nương. Nhà cửa thì cũng có tivi, có tủ lạnh, không thiếu gì. Vì mình thì mình làm trước rồi nên mình cảm thấy là làm cao su thì nó ổn định hơn. Thì mình mới bảo vợ đi theo cùng. Thu nhập theo trung bình thì khoảng là 5-6 triệu trong một tháng. Trên miền núi này thì đi lại trên Hà Nội thì chưa chắc mình đã làm được được công việc của công ty đấy, làm ở đây vẫn là thích nhất.
Bắt đầu từ năm 2007, Tập đoàn cao su Việt Nam đưa cây sao su lên trồng tại Điện Biên. Đến nay, TỔNG DIỆN TÍCH TRỒNG CAO SU tại đây đã đạt gần 3.800HA, trải dài trên địa bàn 16 XÃ THUỘC 5 HUYỆN, THÀNH PHỐ. Người dân có thể lựa chọn làm công nhân cho công ty hoặc góp đất để cùng công ty trồng cao su rồi ăn chia lợi tức. Sản lượng khai thác năm 2024 đạt 4.352 tấn; doanh thu 180,39 tỷ đồng; chất lượng mủ đạt tiêu chuẩn kỹ thuật của Tập đoàn Cao su. Thu nhập bình quân đầu người năm 2024 đạt 6,46 triệu đồng/ người/ tháng. Công ty đã chi tiền phân chia sản phẩm cho 4.096 hộ gia đình, cá nhân góp đất từ khi vườn cây đưa vào khai thác, lũy kế từ năm 2018 – 2023 đạt 44,5 tỷ đồng; hiện đang chuẩn bị chi trả số tiền chia sản phẩm năm 2024 là 14,6 tỷ đồng.
Với đặc thù là chu kì khai thác kéo dài từ 17 đến 20 năm nên, công ty luôn xác định người lao động là lực lượng quan trọng nhất. Do đó, không chỉ được chi trả lương đều đặn theo đồng lao động đã ký mà họ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, thường xuyên được khám sức khỏe định kì và được đào tạo nâng cao tay nghề.
Ông NGUYỄN CÔNG TÁM
Tổng Giám đốc Công ty cao su Điện Biên
Đối với công ty cao su thì lực lượng lao động gián tiếp thì rất nhiều các cặp vợ chồng gắn bó với công ty tức là làm chung trong công ty, còn riêng công nhân thì rất nhiều các cặp vợ chồng cùng làm công nhân rồi thậm chí con cái của họ cũng xin vào làm công nhân. Công ty rất ưu tiên những cặp vợ chồng, tức là gia đình, gia đình là thế hệ của công nhân cao su. Bởi vì sao? Nếu như hai vợ chồng vào làm công ty cao su thì thứ nhất là vợ chồng ở bên nhau, thứ hai là chăm sóc được con cái cũng như gia đình. Chính vì vậy mà những cặp vợ chồng hiện nay đang đi làm việc ở xa mà có nhu cầu muốn về công ty cao su thì chúng tôi sẵn sàng đón nhận và sắp xếp vườn cây để tạo công ăn việc làm lâu dài cho bà con.
Ông LÊ QUANG HÒA
Phó Chủ tịch phụ trách UBND xã Hua Thanh, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên
Ví dụ như trước là cũng có nhiều trường hợp kết hôn xong là người chồng phải đi làm ăn xa. Thì một thời gian không ở nhà không lại hai vợ chồng dần dần lại xin ly hôn. Nhưng mà đến bây giờ là hai vợ chồng cùng nằm ở công ty Cao Su. Thì ở nhà cứ hai vợ chồng sáng đi làm, chiều về lúc cơm ăn cùng nhau hai vợ chồng. Nên là cái việc ly hôn và không có tình trạng xảy ra. Đến hiện tại giờ này chúng tôi đã đạt được 16 trên 19 tiêu chí NTM. Riêng nói về cái hộ nghèo chúng tôi đã giảm từ 48% bây giờ xuống có hơn 11%.
Với với mục tiêu chăm lo ngày một tốt hơn cho đời sống đồng bào các dân tộc thiểu số ở vùng núi, biên giới, cây cao su tại Điện Biên đã góp phần quan trọng trong việc xóa đói, giảm nghèo nâng cao đời sống của đồng bào, đẩy nhanh quá trình xây dựng Nông thôn mới tại địa phương. Người đứng đầu UBND tỉnh Điện Biên khẳng định, địa phương sẽ tiếp tục triển khai nhiều giải pháp để cùng với Tập đoàn cao su phát triển bền vững cây trồng này tại địa phương. Nhất là khi, nhà máy chế biến mủ đầu tiên tại tỉnh này vừa được khởi công xây dựng với tổng mức đầu tư lên đến 60 tỷ đồng.
Ông LÊ THÀNH ĐÔ
Chủ tịch UBND tỉnh Điện Biên
“Tỉnh Điện Biên đã có chính sách hỗ trợ từ ngân sách địa phương cho công tác phải đến đo, vẽ bản đồ địa chính để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở cho người dân mà có đất tham gia vào các dự án phát triển cây cao su. Đây là một điều kiện để sau này làm cơ sở cho thực hiện liên kết và ăn chia sản phẩm giữa người dân và doanh nghiệp, cùng với đó trong quá trình phát triển cái diện tích cây cao su khi đã cho mủ tỉnh Điện Biên phối hợp cùng với tập đoàn công nghiệp cao su căn cứ vào giá cả của thị trường cao su trong nước và quốc tế để xác định cái giá bình quân của sản phẩm để làm căn cứ phân chia sản phẩm mủ cao su cho người dân theo những cái tỉ lệ quyết định và địa phương chỉ làm trung gian để thực hiện việc ký kết giữa doanh nghiệp với người dân trong việc phân chia sản phẩm này. Hiện nay để nâng cao hơn nữa giá trị của vườn cây cao su tỉnh Điện Biên đã tạo điều kiện về quỹ đất về cho công ty cổ phần cao su Điện Biên đã đầu tư xây dựng nhà máy chế biến ngay tại tỉnh. Hiện nay với việc mà đầu tư nhà máy ngay tại địa bàn tỉnh Điện Biên sẽ góp phần nâng cao hơn nữa giá trị của mủ cao su trên địa bàn của tỉnh”.
Hơn chục năm gắn bó với cây cao su, tài sản của các gia đình đồng bào dân tộc thiểu số ở nhiều nơi trên địa bàn tỉnh Điện Biên không chỉ là những nếp nhà kiên cố, mà quan trọng hơn, con cái của họ ngày ngày được cắp sách đến trường.
Thêm một năm nữa, tức là 5 năm liên tục Mùa A Công đạt danh hiệu học sinh xuất sắc. Cha mẹ em không về thành phố làm thuê mà chọn cách ở lại với bản làng, gắn bó với cây cao su để có thời gian chăm sóc, dạy dỗ 3 chị em Công học hành.
Những đứa trẻ chính là tương lai của bản làng. Với tri thức, chắc chắn các em sẽ tiếp tục làm nên những mùa cao su ấm no, hạnh phúc trên chính quê hương mình.
