Đất khỏe, cây khỏe - hướng đi xanh của nông nghiệp Đà Nẵng

Tít: Đất khỏe, cây khỏe nhờ - hướng đi xanh của nông nghiệp Đà Nẵng

Sapo: Tăng cường sử dụng phân bón hữu cơ và thuốc BVTV sinh học đã chứng minh hiệu quả rõ rệt trong việc tăng cường sức khỏe đất, nâng cao khả năng chống chịu của cây trồng.

Hình:

Sau những ngày mưa ngập kéo dài, khu vực sản xuất của Hợp tác xã Nông trại Xanh ở thôn Bích Tân, xã Tam Xuân vẫn giữ được màu xanh mướt nhờ phần lớn diện tích được canh tác trong nhà màng. Những luống rau thẳng hàng, lá vươn dài căng tràn nhựa sống; lớp đất phía dưới thì tơi xốp, thoảng mùi mùn hữu cơ… Tất cả cho thấy hiệu quả rõ rệt của phương pháp canh tác thuận tự nhiên.

Giữa nhà màng, chị Nguyễn Thị Thùy, Phó Giám đốc Hợp tác xã, đang cẩn thận trộn một mẻ phân trùn quế để bón cho luống rau mới. Vừa làm, chị vừa chia sẻ, toàn bộ 3 hecta sản xuất rau ăn lá và củ quả của HTX đều theo quy trình hữu cơ khép kín.

Ở đây, phân trùn quế được xem như “nguồn sữa” nuôi đất; còn các loại men vi sinh và chế phẩm sinh học đóng vai trò duy trì hệ vi sinh vật có lợi, giúp đất không bị chai cứng hay thoái hóa sau nhiều vụ. Trang trại hoàn toàn không dùng phân vô cơ hay thuốc hóa học, có vùng đệm thích hợp để tránh xâm nhiễm từ bên ngoài, quy hoạch khu vực sản xuất đúng chuẩn, mọi tác động lên cây trồng đều hướng đến phục hồi và bảo vệ sức khỏe của đất. Nhờ vậy, đất càng ngày càng giàu dưỡng chất, còn cây trồng thì chắc khỏe, an toàn và không lo tồn dư thuốc bảo vệ thực vật. Chị Nguyễn Thị Thùy cho biết:

 “Chúng tôi tuân thủ phương pháp hữu cơ từ đầu đến cuối: dùng phân trùn quế để nuôi đất, dùng men vi sinh và chế phẩm sinh học để chăm sức khỏe cho cây. Nhờ vậy mà đất ngày càng giàu dinh dưỡng, rau chắc hơn, chất lượng cao hơn. Năng suất có thể không bằng canh tác hóa học, nhưng đổi lại là sự an tâm của người trồng và sự tin tưởng của người tiêu dùng.”

Gắn bó với Nông trại Xanh từ những ngày trang trại mới thành lập vào năm 2022, anh Trần Minh Sang, kỹ sư nông nghiệp của HTX, gần như thuộc nằm lòng từng luống rau, từng thớ đất ở đây. Vừa kiểm tra những bẫy dính trong nhà màng, anh vừa chia sẻ rằng trang trại “chẳng mấy khi phải chữa bệnh cho cây”, bởi một khi đã làm hữu cơ, cây khỏe từ gốc thì sâu bệnh cũng ít có cơ hội phát triển.

Theo anh Sang, điều cốt lõi của nông nghiệp hữu cơ không chỉ nằm ở việc cho ra sản phẩm sạch, mà ở chỗ giúp đất được phục hồi và tái sinh đúng nghĩa. Khi đất tơi xốp, cân bằng pH và giàu vi sinh vật có lợi, cây trồng sẽ hấp thụ dinh dưỡng tự nhiên tốt hơn; rễ bám sâu, khỏe ngay từ đầu vụ nên rất ít bệnh. Nhờ vậy, chất lượng rau tăng lên rõ rệt và chi phí phân hóa học, thuốc trừ sâu cũng giảm đáng kể.

Để nuôi dưỡng nền đất này, HTX chủ yếu sử dụng phân trùn quế – nguồn dinh dưỡng tự nhiên chứa đầy đủ khoáng chất và vi sinh có lợi, giúp cây tăng sức đề kháng một cách tự nhiên. Khi gặp dấu hiệu sâu bệnh, HTX không dùng thuốc hóa học mà chuyển sang các chế phẩm sinh học như nấm Trichoderma, vi khuẩn BT để xử lý và phun phòng định kỳ. Còn trong nhà kính, hệ thống bẫy dính, bẫy màu được bố trí khắp nơi để thu hút và kiểm soát côn trùng gây hại theo cách nhẹ nhàng và tự nhiên nhất.  Anh Trần Minh Sang chia sẻ:

“Mình sẽ hạn chế tối đa các phương pháp liên quan đến hóa học vì nó làm đất suy thoái, ảnh hưởng đến hệ vi sinh trong đất. Khi đất không khỏe thì những lứa cây sau rất dễ mắc bệnh.”

Nhờ chăm cây bằng hệ vi sinh, bằng các biện pháp phòng bệnh sinh học từ sớm, cả khu nhà màng luôn trong lành, không phảng phất mùi thuốc bảo vệ thực vật. Và đúng như lời anh Sang, HTX gần như rất ít khi phải “chữa bệnh” cho cây bởi cây đã khỏe ngay từ khi được gieo trên nền đất khỏe.

Hiện nay, sản phẩm của HTX chủ yếu được tiêu thụ tại các cửa hàng nông sản sạch trên địa bàn thành phố, và hầu như lúc nào cũng trong tình trạng “không đủ để bán”. Điều này cho thấy nhu cầu của người tiêu dùng đối với nông sản sạch, truy xuất được nguồn gốc ngày càng lớn – và cũng mở ra hướng đi cho cả ngành nông nghiệp Đà Nẵng. Không chỉ dừng ở một trang trại, mô hình chăm sóc sức khỏe cây trồng như ở Nông trại Xanh đang được xem như gợi ý quan trọng để nhân rộng ra toàn thành phố.

Ông Nguyễn Văn Thành, Phó Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Đà Nẵng cho biết mô hình của Nông trại Xanh là ví dụ điển hình cho hướng sản xuất hữu cơ – tuần hoàn, quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp. Các biện pháp canh tác được thiết kế để phòng ngừa sinh vật gây hại ngay từ đầu; quản lý tổng hợp dịch hại quản lý dinh dưỡng và đất được áp dụng đồng bộ; nông dân ghi chép, rút kinh nghiệm và cập nhật tiến bộ kỹ thuật qua từng vụ. Ngành nông nghiệp thành phố đang nghiên cứu để nhân rộng mô hình này. Dù các HTX còn gặp nhiều khó khăn về vốn, nhân lực và kỹ thuật, nhưng Đà Nẵng xác định đây sẽ là hướng đi dài hạn để phát triển nông nghiệp xanh và nông nghiệp tuần hoàn. Ông Nguyễn Văn Thành cho biết:

 “Chúng tôi tập trung vào mấy vấn đề chính: Thứ nhất là tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người sản xuất về bảo vệ sức khỏe cây trồng. Thứ hai là đào tạo nguồn nhân lực để vận hành mô hình. Thứ ba là nghiên cứu các cơ chế, chính sách để thúc đẩy mạnh hơn nữa mô hình chăm sóc sức khỏe cây trồng, gắn với việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật trong thời gian tới.”

Khi bà con biết lắng nghe cây, biết chăm cho đất khỏe – cây sạch, chắc chắn, nông nghiệp Đà Nẵng sẽ không chỉ xanh hơn, bền vững hơn, mà còn trở thành nơi những giá trị tự nhiên được gìn giữ, nơi mỗi mùa gieo trồng là một mùa đất khỏe - cây khỏe - người dân khỏe.