Trong hai ngày 29-30/9 tại Viêng Chăn (Lào), Ủy hội sông Mekong quốc tế đã tổ chức Phiên họp lần thứ 29 với các Đối tác đối thoại (Trung Quốc, Myanmar) và Phiên họp Ủy ban Liên hợp lần thứ 60.
Chủ trì các cuộc họp là Ủy viên Ủy ban Liên hợp của Lào, đồng thời là Chủ tịch Ủy ban Liên hợp năm 2025, cùng sự tham dự của đại diện 4 quốc gia thành viên (Campuchia, Lào, Thái Lan, Việt Nam), các đối tác đối thoại và Ban Thư ký Ủy hội.
Đoàn Việt Nam tham dự Phiên họp Ủy ban Liên hợp. Ảnh: Văn phòng Ủy ban sông Mekong Việt Nam.
Đoàn Việt Nam do bà Nguyễn Thị Thu Linh - Chánh Văn phòng Ủy ban sông Mekong Việt Nam, Ủy viên Ủy ban Liên hợp làm Trưởng đoàn, với sự tham gia của đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Ngoại giao và Văn phòng Thường trực Ủy ban sông Mekong Việt Nam.
Thảo luận chiến lược phát triển 2026-2030
Tại Phiên họp Ủy ban Liên hợp, các quốc gia thành viên đã thông qua dự thảo Kế hoạch chiến lược của Ủy hội giai đoạn 2026-2030. Chiến lược tập trung vào 5 định hướng lớn: tiếp tục thực thi Hiệp định Mekong 1995 và Quy chế sử dụng nước; nâng cao năng lực quan trắc, dự báo và công cụ hỗ trợ ra quyết định; tăng cường phối hợp quản lý vận hành trên toàn lưu vực; mở rộng hợp tác với các nước thượng lưu, đối tác phát triển và các bên liên quan; đồng thời thúc đẩy các dự án xuyên biên giới, khuyến khích sự tham gia của cộng đồng.
Các bên cũng thảo luận chuẩn bị Hội nghị Cấp cao Ủy hội lần thứ 5, dự kiến tổ chức tháng 4/2026 tại Bangkok (Thái Lan). Dự thảo Tuyên bố chung của Hội nghị đã được thống nhất và sẽ trình Hội đồng Ủy hội phê duyệt tại Phiên họp vào tháng 11/2025.
Chia sẻ dữ liệu vận hành và cảnh báo thiên tai
Một trong những nội dung được chú trọng là kế hoạch chia sẻ dữ liệu vận hành các công trình thủy điện trên lưu vực. Ban Thư ký báo cáo tiến độ thực hiện giai đoạn 1, trong đó đã triển khai chia sẻ thông tin thời gian thực tại một số công trình. Các quốc gia đánh giá cao kết quả này, đồng thời yêu cầu chuẩn bị kế hoạch giai đoạn 2, bổ sung thêm các đập thủy điện vào danh sách chia sẻ số liệu.
Các Ủy viên Ủy ban Liên hợp ký Biên bản Phiên họp. Ảnh: Văn phòng Ủy ban sông Mekong Việt Nam.
Đại diện Việt Nam, bà Nguyễn Thị Thu Linh, Chánh Văn phòng Ủy ban sông Mekong Việt Nam nhấn mạnh tầm quan trọng của việc công khai, minh bạch thông tin vận hành các công trình khai thác nước. Bà Linh đề nghị Ủy hội cần ưu tiên xây dựng hệ thống cảnh báo sớm lũ lụt, hạn hán toàn diện cho hạ lưu sông Mekong; đồng thời tăng cường giám sát, dự báo, cũng như truyền thông cảnh báo thiên tai đến cộng đồng trên toàn lưu vực.
Đẩy mạnh hợp tác với Trung Quốc và Myanmar
Trong khuôn khổ Phiên họp Đối thoại, Trung Quốc và Myanmar đã chia sẻ thông tin về tình hình tài nguyên nước, môi trường và các dự án phát triển tại lưu vực sông Lan Thương và phần thượng nguồn Mekong. Ban Thư ký cũng báo cáo tiến độ Nghiên cứu chung giữa Ủy hội và Trung Quốc về biến đổi điều kiện thủy văn và chiến lược thích ứng, cùng một số hoạt động hợp tác cụ thể như thiết lập kênh đối thoại và chia sẻ dữ liệu để ứng phó lũ, hạn và các tình huống khẩn cấp.
Ủy hội sông Mekong quốc tế tăng cường hợp tác với Trung Quốc và Myanmar và xây dựng định hướng chiến lược cho Ủy hội giai đoạn 2026-2030. Ảnh: Văn phòng Ủy ban sông Mekong Việt Nam.
Hợp tác ba bên được tiếp tục củng cố qua các chương trình chia sẻ số liệu, nghiên cứu chung, trao đổi kinh nghiệm quản lý tài nguyên nước, nâng cao năng lực và đào tạo. Đặc biệt, Trung Quốc cam kết cung cấp thường xuyên dữ liệu thủy văn từ hai trạm Cảnh Hồng và Mãn An cho các quốc gia hạ lưu, đồng thời đề nghị được tiếp cận số liệu từ một số trạm thủy văn của các nước thành viên.
Các bên đều khẳng định vai trò thiết yếu của hợp tác đối thoại, đồng thời thống nhất sẽ tổ chức kỷ niệm 30 năm quan hệ hợp tác giữa Ủy hội sông Mekong quốc tế với Trung Quốc và Myanmar vào quý III/2026 tại Lào.
