Thi đua bằng giống mới và mở rộng liên kết với người dân

Trong không gian trưng bày của Lễ kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường, gian hàng của ThaiBình Seed thu hút đông đảo khách tham quan. Những bao hạt giống, sản phẩm gạo hữu cơ, mô hình sản xuất tuần hoàn được sắp xếp như kể lại câu chuyện hơn nửa thế kỷ phát triển của doanh nghiệp, từ một đơn vị nghiên cứu giống thuần Việt trở thành thương hiệu tiên phong trong hành trình xanh hóa nông nghiệp.

“Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên xanh. Với ngành nông nghiệp, đây là bước ngoặt mà cả hệ thống, từ người nông dân, doanh nghiệp, nhà khoa học đến cơ quan quản lý phải cùng chuyển mình”, ông Trần Mạnh Báo, Chủ tịch Hội đồng quản trị ThaiBinh Seed nói.

Từ nghiên cứu hạt giống đến quy trình sản xuất xanh

Trước khi khái niệm “kinh tế xanh” hay “nông nghiệp phát thải thấp” được phổ biến, ThaiBinh Seed đã bắt đầu xây dựng chiến lược chuyển đổi. Từ hơn 10 năm trước, doanh nghiệp này đã thử nghiệm quy trình canh tác lúa giảm phát thải khí nhà kính, hướng tới sử dụng tài nguyên đất, nước, phân bón một cách tiết kiệm hơn.

Kết quả là năm 2021, ThaiBinh Seed đạt giải nhất Dự án “Sản xuất lúa bền vững và giảm phát thải khí nhà kính AgResults” do Tổ chức Phát triển Hà Lan SNV trao tặng, trị giá 750.000 USD. Thành tựu cho thấy tầm nhìn dài hạn của doanh nghiệp Việt trong lĩnh vực nông nghiệp xanh.

Theo ông Báo, yếu tố cốt lõi của sản xuất xanh nằm ở quy trình. ThaiBinh Seed đã áp dụng mô hình sản xuất khép kín, từ chọn tạo giống, nhân giống, canh tác, đến chế biến và thương mại hóa sản phẩm. Trong đó, mỗi khâu đều được thiết kế để giảm phát thải tối đa. Các phụ phẩm như rơm rạ, trấu, cám được tái sử dụng làm nguyên liệu đầu vào cho vụ sau, hình thành vòng tròn tuần hoàn ngay từ bắt đầu gieo hạt thóc xuống ruộng.

Không chỉ dừng ở quy trình, ThaiBinh Seed còn tập trung vào lai tạo những giống cây trồng mới có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu, chịu hạn tốt, giảm nhu cầu sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật. Những giống lúa như TBR225, TBR39 hay TBR97 là minh chứng cho hướng đi đó. Chúng vừa cho năng suất cao, vừa tiết kiệm lượng nước tưới, giúp giảm đáng kể lượng phát thải CO₂ trong mỗi vụ.

Gian hàng của Thái Bình Seed tại lễ kỷ niệm, vì thế, không chỉ trưng bày sản phẩm giống, mà còn có gạo hữu cơ và các dòng sản phẩm chế biến sâu được sản xuất theo quy trình phát thải thấp. “Chúng tôi muốn gửi tới công chúng thông điệp rằng sản xuất xanh không đơn thuần là khẩu hiệu, mà phải hành động cụ thể”, ông Báo chia sẻ.

Theo ông, “hạt giống xanh” chính là khởi đầu cho chuỗi giá trị xanh. Từ khi gieo trồng, doanh nghiệp đã hướng dẫn nông dân áp dụng các kỹ thuật canh tác thân thiện môi trường, tiết kiệm nước, giảm sử dụng hóa chất, đồng thời duy trì năng suất và lợi nhuận. Gạo thành phẩm sau đó được chế biến trong các nhà máy đạt tiêu chuẩn hữu cơ, sử dụng năng lượng tái tạo và công nghệ kiểm soát phát thải.

Chuỗi liên kết này tạo ra giá trị kinh tế cao hơn cho nông dân, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường mà các thị trường xuất khẩu đang áp dụng ngày càng chặt chẽ. Người đứng đầu ThaiBinh Seed tin tưởng, mỗi hạt giống hôm nay sẽ là "tấm hộ chiếu" cho nông sản Việt bước vào thị trường quốc tế mai sau.

Hướng tới nông nghiệp tuần hoàn và phát thải thấp

Bước vào giai đoạn mới, ThaiBinh Seed đang tiếp tục hoàn thiện các mô hình nông nghiệp tuần hoàn. Trong đó, phụ phẩm từ trồng trọt được tận dụng làm phân bón hữu cơ hoặc nguyên liệu sinh học; chất thải từ chế biến được xử lý để sản xuất năng lượng sinh học; và nước thải được tái sử dụng cho tưới tiêu. “Chúng tôi đặt mục tiêu không để bất kỳ tài nguyên nào bị lãng phí”, ông Báo nói.

Cùng với đó, doanh nghiệp đầu tư mạnh cho nghiên cứu và ứng dụng công nghệ. Hệ thống giám sát thông minh được lắp đặt tại nhiều vùng sản xuất giúp theo dõi nhiệt độ, độ ẩm, lượng nước và phát thải trong thời gian thực. Các dữ liệu này được phân tích để tối ưu quy trình canh tác, vừa giảm chi phí sản xuất vừa đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc mà các đối tác nhập khẩu đặt ra.

Theo ông Báo, quá trình xanh hóa nông nghiệp không thể chỉ dựa vào nỗ lực của doanh nghiệp đơn lẻ mà cần sự đồng hành của cả hệ sinh thái, từ cơ chế chính sách, nghiên cứu khoa học đến chuyển giao kỹ thuật.

Ông cho biết, ThaiBinh Seed sẽ hưởng ứng phong trào thi đua yêu nước ngành nông nghiệp và môi trường do Bộ trưởng Trần Đức Thắng vừa phát động bằng những hành động cụ thể như nghiên cứu giống mới thích ứng khí hậu, giảm tiêu hao vật tư đầu vào, mở rộng mô hình liên kết với nông dân, đồng thời chia sẻ dữ liệu phát thải để cùng ngành đạt mục tiêu Net Zero.

Từ một doanh nghiệp địa phương nhỏ ở vùng đồng bằng Bắc bộ, hôm nay ThaiBình Seed đã trở thành thương hiệu quốc gia, có hệ thống nghiên cứu - sản xuất - phân phối trải rộng khắp cả nước và xuất khẩu sang nhiều quốc gia. Mỗi hạt giống của doanh nghiệp không chỉ mang giá trị kinh tế, mà còn là biểu tượng cho khát vọng đưa nông nghiệp Việt vươn lên bằng công nghệ và trách nhiệm môi trường.

Nhìn lại hành trình đồng hành cùng 80 năm ngành nông nghiệp và môi trường, ông Trần Mạnh Báo luôn tâm niệm rằng, thương hiệu không thể được xây dựng chỉ bằng quảng bá hay bao bì, mà phải bắt nguồn từ giá trị thật của sản phẩm và cách doanh nghiệp cùng người nông dân tạo ra nó.

“Muốn có thương hiệu mạnh, trước hết phải có sản phẩm sạch và quy trình minh bạch”, ông nói. Bởi vậy, ThaiBinh Seed đã kiên trì đưa kỹ thuật mới, quy chuẩn canh tác xanh và phương pháp truy xuất nguồn gốc về tận cánh đồng. Đó chính là cách ông Báo định nghĩa sự chuyển đổi, không chỉ là đổi công nghệ, mà là đổi tư duy, để mỗi người trồng lúa đều hiểu rằng mình đang gieo xuống đất không chỉ hạt giống, mà cả uy tín và tương lai của nông nghiệp Việt.

“Chúng ta bước vào kỷ nguyên xanh phải bằng hành động cụ thể của từng doanh nghiệp, từng nông dân. Mỗi hạt giống được gieo xuống hôm nay không chỉ nuôi sống con người, mà còn nuôi dưỡng tương lai xanh của đất nước”, ông Báo trải lòng.