Hội nghị Thượng đỉnh về Hệ thống Lương thực thực phẩm năm 2021 do Liên hợp quốc tổ chức đã đưa vấn đề lương thực thực phẩm trở thành trọng tâm trong các nỗ lực xóa đói giảm nghèo và ứng phó với biến đổi khí hậu. Từ bước đệm quan trọng này, nhiều quốc gia đã cam kết thúc đẩy quá trình chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm theo hướng bền vững, bao trùm và có khả năng thích ứng cao hơn.
Hội nghị đánh giá lần thứ hai UNFSS+4 được tổ chức tại thành phố Addis Ababa, Ethiopia từ ngày 27 - 29 tháng 7 năm 2025, trong đó có ngày Hành động đặc biệt diễn ra vào ngày 27 tháng 7 năm 2025 tại trụ sở Ủy ban Kinh tế Liên hợp quốc về châu Phi (UNECA).
Sự kiện quan trọng này quy tụ đại diện các Quốc gia Thành viên Liên hợp quốc, hệ thống Liên hợp quốc, các tổ chức quốc tế, khu vực và quốc gia, các nhà hoạch định chính sách, nhà khoa học, khu vực tư nhân, nhà sản xuất thực phẩm và nhiều bên liên quan khác với mục tiêu thúc đẩy hệ thống lương thực thực phẩm bao trùm, bền vững và có khả năng thích ứng vì lợi ích chung.
Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Thủy - Trưởng ban Hợp tác Quốc tế, đại diện Hội Làm vườn Việt Nam. Ảnh: Hùng Khang.
Thông qua hợp tác với Viện nghiên cứu Nông nghiệp Quốc tế Nhật Bản (JIRCAS), Hội Làm vườn Việt Nam (VACVINA) cùng với một số tổ chức khác đã phối hợp tổ chức sự kiện bên lề với chủ đề: “Ứng dụng linh hoạt khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phù hợp với bối cảnh bản địa, đồng thời thúc đẩy các chương trình nghị sự toàn cầu: Bài học từ cách tiếp cận liên quốc gia và liên ngành trong chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm".
Sự kiện đã quy tụ các diễn giả đến từ châu Á và châu Phi (bao gồm Nhật Bản, Ethiopia, Việt Nam và Uganda), đại diện cho nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, lâm nghiệp, dinh dưỡng, công nghệ số, các cơ quan chính phủ, tổ chức quốc tế, doanh nghiệp, tổ chức phi chính phủ và hội nghề nghiệp.
Chính sự đa dạng này đã tạo điều kiện thuận lợi để các bên chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn trong việc ứng dụng và chuyển giao công nghệ, tiến bộ kỹ thuật phù hợp với bối cảnh cụ thể của từng quốc gia, đồng thời rút ra bài học về cách tiếp cận hệ thống trong chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm một cách hiệu quả và bền vững.
Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Thủy - Trưởng ban Hợp tác Quốc tế, đại diện Hội Làm vườn Việt Nam, đã tham dự và có bài tham luận tại sự kiện, chia sẻ kinh nghiệm về việc ứng dụng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, cùng với sự tham gia tích cực của nông dân và cộng đồng trong việc tạo ra các giải pháp bền vững. Tiến sĩ cũng nhận mạnh vai trò của Hội Làm vườn Việt Nam trong thúc đẩy mô hình kinh tế vườn ao chuồng (VAC) theo hướng tuần hoàn, thông qua các hoạt động hợp tác, chuyển giao kỹ thuật và truyền thông lan toả vì mục tiêu phát triển bền vững.
Tại phiên thảo luận bàn tròn, đại diện các tổ chức đến từ Nhật Bản, Ethiopia, Uganda và Việt Nam đều nhấn mạnh vai trò trung tâm của khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong quá trình chuyển đổi. Các diễn giả cùng khẳng định rằng không có một mô hình duy nhất nào phù hợp với tất cả. Mặc dù điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội giữa các quốc gia khác nhau, châu Á và châu Phi có điểm chung nổi bật: phần lớn người sản xuất nông nghiệp là nông hộ quy mô nhỏ. Do đó, việc chia sẻ các giải pháp thực tiễn, các công cụ dựa trên tri thức và được điều chỉnh linh hoạt theo từng vùng miền là rất cần thiết nhằm hỗ trợ ra quyết định và đạt được các mục tiêu toàn cầu về khí hậu, an ninh lương thực và chống suy thoái đất.
Sự kiện đã mở ra cơ hội hợp tác giữa nhiều quốc gia, nhiều lĩnh vực và các bên liên quan, đồng thời tạo nền tảng để lan tỏa những bài học kinh nghiệm phục vụ cho quá trình chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm toàn cầu.
Tại sự kiện, Tiến sĩ Thủy cũng chia sẻ sâu hơn về mô hình VAC, một mô hình canh tác tích hợp, tiết kiệm chi phí, có khả năng thích ứng cao với biến đổi khí hậu và dễ nhân rộng, phát triển dựa trên tri thức bản địa kết hợp với đổi mới sáng tạo theo hướng kinh tế tuần hoàn.
Thông qua hợp tác chặt chẽ với các cơ quan nhà nước, tổ chức quốc tế, viện nghiên cứu, hợp tác xã và nông dân, Hội Làm vườn Việt Nam đang góp phần nâng cao năng lực cộng đồng, đảm bảo an ninh lương thực và thúc đẩy phát triển bền vững - bắt nguồn từ tri thức bản địa, hướng tới tầm nhìn toàn cầu.
Hiện nay, Hội huy động sức mạnh tập thể từ các chuyên gia, hiệp hội ngành nghề, doanh nghiệp, mạng lưới nông dân và hợp tác xã để cùng giải quyết các thách thức về khí hậu và tài nguyên. Chúng tôi hướng đến một nền nông nghiệp xanh, đa dạng và có khả năng mở rộng trên khắp các vùng nông nghiệp sinh thái của Việt Nam.
Bà nỗ lực kết nối tri thức chuyên gia với sự sáng tạo từ cộng đồng, thúc đẩy các giải pháp phát thải thấp, thân thiện với môi trường, dựa trên nông nghiệp sinh thái và công nghệ thích ứng với biến đổi khí hậu. Việc ứng dụng công nghệ số trong tư vấn kỹ thuật, truy xuất nguồn gốc và dự báo sớm đang giúp hệ thống canh tác trở lên linh hoạt, phản ứng kịp thời trên cơ sở dữ liệu thực tiễn.
"Quá trình chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm hoàn toàn phù hợp với Chiến lược quốc gia về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo (STI). Chúng tôi tin rằng đổi mới là một hành trình đồng kiến tạo, được nuôi dưỡng từ cộng đồng và lan tỏa theo cách phù hợp với từng điều kiện cụ thể", Tiến sĩ Nguyễn Thị Thanh Thủy khẳng định.
