Sử dụng không quá 30% căn hộ phân bổ
Theo Sở Xây dựng TP.HCM, TP.HCM đang triển khai nhiều dự án đầu tư công, trọng điểm, có quy mô giải tỏa và nhu cầu tái định cư, tạm cư rất lớn, ngoài 253 dự án được phân bổ sử dụng quỹ căn hộ và nền đất phục vụ tái định cư tại Quyết định số 2954/QĐ-UBND ngày 31/7/2024 và 2 quyết định điều chỉnh, bổ sung của UBND TP.HCM, trước mắt sắp tới, dự kiến nhu cầu cần thêm khoảng 2.215 căn hộ, nền đất.

Hiện tại, đa số các đơn vị sử dụng quỹ nhà, đất tái định cư trên địa bàn thành phố không quá 30% số lượng căn hộ đã được phân bổ theo yêu cầu. Ảnh: Tường Tú.
Cụ thể, dự án Quốc lộ 13 (220 căn, nền), mở rộng Quốc lộ 1 (539 căn, nền), cầu đường Bình Tiên (159 căn, nền), Quốc lộ 22 (457 căn, nền), rạch Văn Thánh (749 căn, nền), đường D3 (39 căn, nền), kè chống sạt lở bờ phải sông Cần Giuộc (52 căn, nền). Trước đó, UBND TP.HCM đã có các quyết định chấp thuận phân bổ cho TP. Thủ Đức và 21 quận, huyện (cũ) 5.467 căn hộ và nền đất (3.552 căn, 1.915 nền đất).
Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, tính đến cuối tháng 7/2024, phần lớn các địa phương có tỷ lệ bố trí thấp trên số lượng nhà, đất được phân bổ. Cụ thể, 2/22 địa phương sử dụng quỹ nhà, đất tái định cư đạt tỷ lệ trên 50%; 9/22 địa phương sử dụng quỹ nhà, đất tái định cư đạt từ 20% - 50%; 11/22 địa phương sử dụng quỹ nhà, đất tái định cư đạt tỷ lệ dưới 20%; trong đó, có 10 địa phương sử dụng dưới 10%. Như vậy, đa số các đơn vị sử dụng không quá 30% số lượng căn hộ đã được phân bổ theo yêu cầu.
Quỹ nhà tái định cư vừa thiếu, vừa thừa
Đại diện lãnh đạo Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, qua thực tiễn hiện nay, cho thấy việc bố trí sử dụng nhà ở và nền đất phục vụ tái định cư còn những hạn chế như một bộ phận quỹ nhà, đất tái định cư chưa được đưa vào sử dụng kịp thời; bố trí tái định cư chưa đồng bộ giữa các khu vực, dẫn đến nơi thì dư thừa, nơi lại thiếu hụt; cơ chế khai thác và xử lý quỹ nhà đất chưa linh hoạt, còn vướng mắc về pháp lý và thủ tục.

TP.HCM dự kiến cần thêm khoảng 2.215 nhà, đất để phục vụ nhu cầu tái định cư đối với các dự án giao thông trọng điểm trên địa bàn thành phố. Ảnh: Tường Tú.
Trước đây, UBND TP. Thủ Đức và các quận, huyện (cũ) đăng ký quỹ nhà ở, đất ở phục vụ tái định cư cho 8.359 trường hợp có nhu cầu tái định cư. Căn cứ số lượng quỹ nhà ở, đất ở thuộc tài sản công phục vụ tái định cư, UBND TP.HCM cũng đã có các quyết định phân bổ 5.785 căn hộ và nền đất (3.994 căn hộ và 1.791 nền đất) cho các địa phương này phục vụ tái định cư, tạm cư cho các dự án đầu tư công trên địa bàn.
Cũng theo Sở Xây dựng TP.HCM, tại thời điểm hiện nay, TP.HCM dự kiến cần thêm khoảng 2.215 căn hộ, nền đất để phục vụ tái định cư cho các dự án giao thông trọng điểm. Trong dài hạn, TP.HCM sẽ phát sinh rất nhiều nhu cầu nhà ở và nền đất phục vụ tái định cư để đáp ứng nhu cầu đầu tư công trên địa bàn thành phố. Như vậy, trong tình huống này, quỹ nhà ở, nền đất phục vụ tái định cư được xem là thiếu.
Đề xuất các giải pháp mang tính thực tiễn
Nhằm thực hiện tốt việc chuẩn bị quỹ căn hộ và nền đất phục vụ tái định cư, Sở Xây dựng kiến nghị UBND TP.HCM giao Sở Xây dựng rà soát các dự án mà trước đây chủ đầu tư xây dựng có cam kết bán lại cho UBND TP.HCM (nếu có) để phục vụ nhu cầu tái định cư trên địa bàn thì xem xét, tham mưu UBND Thành phố giải quyết đối với quỹ căn hộ này để phục vụ cho nhu cầu tái định cư trên địa bàn thành phố.

TP.HCM sẽ xem xét, giải quyết đối với quỹ căn hộ mà chủ đầu tư dự án có cam kết bán lại, để phục vụ nhu cầu tái định cư trên địa bàn thành phố. Ảnh: Tường Tú.
Đồng thời, giao Sở Xây dựng nghiên cứu cơ chế để UBND Thành phố ủy quyền các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được sử dụng toàn bộ quỹ nhà ở, đất ở thuộc tài sản công phục vụ tái định cư hiện có; xây dựng phần mềm để quản lý quỹ nhà ở, nền đất thuộc tài sản công phục vụ tái định cư hiệu quả, tạo thuận lợi trong công tác phân bổ sử dụng cho các cơ quan, đơn vị; có ý kiến chỉ đạo liên quan đến phân cấp thẩm quyền quyết định giá bán nhà ở tái định cư đối với trường hợp bố trí nhà ở tái định cư tại địa bàn cấp xã khác.
Cùng với đó, giao Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM rà soát pháp lý, điều kiện, xác định các quỹ nền đất hoán đổi với đất do Nhà nước trực tiếp quản lý để chuyển giao về Trung tâm Quản lý nhà và Giám định xây dựng quản lý, làm cơ sở để thực hiện bố trí tái định cư. Đồng thời, Sở Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo các Ban Bồi thường, giải phóng mặt bằng phối hợp với UBND các phường, xã khảo sát kỹ về nhu cầu tái định cư và có báo cáo về Sở Xây dựng về tình hình, tiến độ sử dụng quỹ căn hộ và nền đất phục vụ tái định cư đã được phân bổ theo quy định.