Thoát nghèo từ nuôi bò vỗ béo: [Bài 1] Chính sách chiến lược

Con bò “lên ngôi”

Trong bối cảnh dịch tả lợn Châu Phi đang hoành hành, nhiều hộ dân Gia Lai buộc phải "gác chuồng", không dám tái đàn. Khi con heo bị “thất sủng”, con bò “lên ngôi”. Các hộ chăn nuôi cải tạo chuồng cũ, nâng mái chuồng heo lên cao để mua bò về nuôi.

Sự chuyển dịch này không chỉ là giải pháp tình thế, giá bò không ngừng tăng giúp người chăn nuôi có thu nhập ổn định.

Chị Võ Thị Trinh, tổ Nghiễm Hòa, phường An Nhơn Nam (tỉnh Gia Lai), chuyên nuôi bò cái nền giống Brahman (một loại bò thịt thuộc giống bò Zebu có nguồn gốc từ Ấn Độ) phối giống bò đực BBB (Blanc-Blue-Belgium) để cho ra những con bê lai cung cấp phục vụ nuôi vỗ béo. Theo chị Trinh, từ giữa năm 2024 trở về trước giá bò thấp, con bê đực giống BBB 6 tháng tuổi có giá khoảng 12-13 triệu đồng/con. Nhưng từ giữa năm 2024 trở về sau tăng lên được 15 triệu đồng/con. Bước qua đầu năm đến tháng 8/2025, một con bê đực giống BBB 6 tháng tuổi bán được đến 20-22 triệu đồng/con.

“Bê lai giống BBB lúc nào bán cũng được giá, chứ bê sẻ (giống truyền thống) bán giá thấp lắm. Hiện bê đực giống BBB 6 tháng tuổi giá bán 20 triệu đồng/con, tôi có lãi khoảng 7-10 triệu đồng/con. Gia đình tôi thuần nông, muốn cải thiện cuộc sống phải chuyển hướng chăn nuôi. Nuôi heo thì rủi ro cao quá, nuôi vài ba con bò mới có thu nhập”, chị Trinh chia sẻ.

Câu chuyện của chị Võ Thị Trinh là thành quả thực hiện Đề án “Phát triển chăn nuôi bò thịt chất lượng cao nông hộ giai đoạn 2015-2020 do tỉnh Bình Định cũ (nay là vùng phía Đông tỉnh Gia Lai) khởi xướng cách đây 10 năm. Chính sách “đi tắt đón đầu” này đã giúp vùng phía Đông tỉnh Gia Lai hành thành đàn bò lai chiếm hơn 93%, tạo điều kiện để hàng ngàn hộ nông dân thoát nghèo từ nghề nuôi bò vỗ béo.

Theo đề án, vùng phía Đông tỉnh Gia Lai tập trung lai tạo các giống bò thịt chất lượng cao, chủ yếu là 2 giống Zebu và Droughtmaster. Ngành nông nghiệp sử dụng tinh đông lạnh ngoại nhập các giống bò thịt chất lượng cao như: Red Angus, Blanc Bleu Belg (BBB) phối giống nhân tạo với bò cái lai Zebu có tỷ lệ máu lai trên 75% để tạo ra bê lai hướng thịt chất lượng cao.

Chiến lược giảm nghèo bền vững

TS Phan Trọng Hổ, Chủ tịch Hội Chăn nuôi và Thú y Gia Lai, nguyên Giám đốc Sở NN-PTNT Bình Định (cũ) là người tham mưu tỉnh ban hành đề án. Ông nhớ lại: “Khi thực hiện đề án chỉ có 20.000 con bò được phối các giống chất lượng cao như BBB và Red Angus. Bê lai sinh ra đạt trọng lượng khoảng 30kg/con, khả năng thích nghi, sinh trưởng tốt, chất lượng cao, được thị trường ưa chuộng. Sau vài năm, số bò được phối các giống BBB và Red Angus tăng lên gấp 3 lần”.

Tính đến nay, tổng đàn bò ở vùng phía Đông tỉnh Gia Lai đã đạt hơn 330.000 con, tỷ lệ bò lai đạt trên 93%, chất lượng bò thịt ngày càng được nâng cao, thu hút sự quan tâm của người nuôi bò ở các tỉnh lân cận.

“Lúc cao điểm, trung bình mỗi năm vùng phía Đông tỉnh Gia Lai cho ra đời hơn 15.000 con bê lai bò BBB và Red Angus, 70% bê giống được nông dân bán cho người chăn nuôi các tỉnh lân cận, khoảng 30% số bê giống còn lại được nông dân giữ lại nuôi để phát triển thành bò thịt chất lượng cao”, TS Phan Trọng Hổ cho hay.

Những con bê lai ấy đã làm thay đổi cả một vùng đất - chuyển đổi giống vật nuôi theo hướng năng suất, chất lượng cao, giải quyết việc làm cho gần 14.100 lao động nông nghiệp. Không chỉ nâng cao thu nhập, người chăn nuôi còn tránh được sự ép giá của thương lái, nâng cao trình độ thâm canh, góp phần giảm nghèo bền vững cho các địa phương.

“Để tiếp tục duy trì và không ngừng phát triển đàn bò thịt chất lượng cao, HĐND tỉnh Bình Định cũ (nay là tỉnh Gia Lai) tiếp tục thông qua nguồn kinh phí thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển chăn nuôi bò thịt chất lượng cao giai đoạn 2021-2025 của UBND tỉnh. Đây là điều kiện để nông dân các địa phương vùng Đông Gia Lai hiện nay phát triển nghề nuôi bò vỗ béo, giảm nghèo bền vững”, TS Phan Trọng Hổ, Chủ tịch Hội Chăn nuôi và Thú y Gia Lai chia sẻ.