Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định trong lĩnh vực biển và hải đảo nhằm thực thi kịp thời Luật sửa đổi 15 luật thuộc lĩnh vực nông nghiệp và môi trường đang được Chính phủ trình Quốc hội dự kiến có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2026, đồng thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.
Dự thảo nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật và cắt giảm mạnh thủ tục hành chính. Ảnh: Văn Dinh.
Dự thảo được xây dựng trên cơ sở các chủ trương lớn của Trung ương và Bộ Chính trị về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý; cắt giảm mạnh điều kiện kinh doanh không cần thiết và đơn giản hóa tối đa thủ tục hành chính. Các nghị quyết của Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết số 18-NQ/TW, Kết luận số 21-KL/TW và Nghị quyết số 66-NQ/TW, đều yêu cầu khẩn trương hoàn thiện thể chế, xử lý các “điểm nghẽn” do quy định pháp luật, tăng cường phân cấp “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc sửa đổi lần này tập trung vào ba nhóm nội dung chính. Thứ nhất, hướng dẫn thi hành các quy định mới của Luật sửa đổi, bổ sung 15 luật, trong đó có Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo và Luật Thủy sản. Nhiều nội dung phân cấp, phân quyền mới tại Luật cần được cụ thể hóa trong các nghị định như Nghị định 40/2016/NĐ-CP và Nghị định 41/2016/NĐ-CP về quản lý tài nguyên biển, cấp phép nghiên cứu khoa học trong vùng biển Việt Nam; Nghị định 11/2021/NĐ-CP về giao khu vực biển cho nuôi trồng thủy sản.
Thứ hai, sửa đổi các quy định đã được điều chỉnh tại Nghị định số 131/2025/NĐ-CP và Nghị định số 136/2025/NĐ-CP về phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Các nghị định này chỉ có hiệu lực đến năm 2027, vì vậy những nội dung có thay đổi phải tiếp tục được cập nhật ngay trong các nghị định chuyên ngành để bảo đảm thống nhất, đồng bộ, dễ triển khai.
Thứ ba, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định pháp luật và cắt giảm mạnh thủ tục hành chính theo Quyết định 1671/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Dự thảo Nghị định tiếp tục chỉnh sửa những quy định còn bất cập, nhằm bảo đảm môi trường pháp lý thông thoáng, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh và thúc đẩy phát triển kinh tế biển.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, dự thảo Nghị định được xây dựng theo đúng trình tự Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật; đã thành lập Tổ soạn thảo, tiến hành đánh giá tác động, lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương, chuyên gia và đối tượng chịu tác động để hoàn thiện.
Dự thảo Nghị định gồm 5 điều, đáng chú ý về nội dung sửa đổi, bổ sung về xử lý, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật và cắt giảm, đơn giản hoá quy định, thủ tục hành chính, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất thay thế thành phần hồ sơ đề nghị giao khu vực biển từ “Bản đồ khu vực biển” thành “Sơ đồ khu vực biển”, do trong quá trình triển khai thực hiện Nghị định số 65/2025/NĐ-CP từ thực tiễn phản ánh của các địa phương, việc lập bản đồ đề nghị giao khu vực biển gặp nhiều khó khăn như chi phí lập bản đồ theo quy định của pháp luật về bản đồ là cao, nhất là đối với hộ gia đình, cá nhân nuôi trồng thủy sản. Việc thành lập “Sơ đồ khu vực biển” thuận lợi và ít tốn chi phí hơn.
Bên cạnh đó, bãi bỏ nội dung quy định tại khoản 6 và khoản 7 Điều 14a Nghị định số 11/2021/NĐ-CP về việc xem xét lựa chọn khi có từ 2 tổ chức, cá nhân trở lên cùng đề nghị giao khu vực biển để thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học, đo đạc, quan trắc, điều tra, thăm dò, khảo sát trên biển.
Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thời gian qua, việc quy định về các điều kiện để lựa chọn tổ chức, cá nhân có đề nghị giao khu vực biển để cùng thực hiện trên cùng một khu vực biển đã không đáp ứng được yêu cầu thực tiễn do hầu hết các tổ chức, cá nhân đều đảm bảo các điều kiện này. Bên cạnh đó, quy định này là không công bằng đối với tổ chức, cá nhân nộp hồ sơ trước. Do vậy, việc bãi bỏ nội dung quy định này để đảm bảo quyền lợi của tổ chức, cá nhân nộp trước.
Ngoài ra, bổ sung thêm các nội dung quy định về trình tự xử lý hồ sơ đề nghị sửa đổi, bổ sung, gia hạn, trả lại khu vực biển sau khi thẩm định hồ sơ nhưng chưa đủ thông tin để quyết định giao khu vực biển, cần tổ chức, cá nhân cung cấp bổ sung thông tin, giải trình những nội dung cần làm rõ...
