Nhu cầu nạo vét lớn, đề xuất nhiều khu vực nhận chìm trên biển

Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo (thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường) vừa tổ chức hội thảo tham vấn kiến thức chuyên môn, pháp luật và tuyên truyền chính sách về hoạt động nạo vét, nhận chìm chất nạo vét trên biển tại Đà Nẵng, nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng.

Đánh giá thực trạng nhận chìm chất nạo vét

Theo lãnh đạo Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã giao thực hiện dự án điều tra, đánh giá hiện trạng nhận chìm chất nạo vét và xác định các khu vực có thể tiếp nhận tại vùng biển gần bờ (từ mực nước triều thấp nhất trung bình nhiều năm ra phía biển khoảng 12 hải lý). Kết quả dự án để phục vụ công tác quản lý tài nguyên, môi trường biển; làm căn cứ cho cấp phép, giao khu vực biển cho hoạt động nhận chìm; đồng thời phục vụ lập quy hoạch không gian biển quốc gia và quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ.

TS. Nguyễn Lê Tuấn, Viện trưởng Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo cho biết, nhu cầu nạo vét ở các khu vực biển trên cả nước hiện rất lớn: khu vực biển phía Bắc khoảng 42,63 triệu m³; Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung Bộ khoảng 14,7 triệu m³; Đông Nam Bộ khoảng 14,95 triệu m³; Tây Nam Bộ khoảng 3,65 triệu m³. Trên cơ sở triển khai dự án, Viện đã đề xuất các khu vực biển gần bờ (đến 12 hải lý) có thể nhận chìm chất nạo vét, làm cơ sở cho các cơ quan quản lý xem xét cấp phép.

Theo ThS. Lê Đức Dũng, Viện Khoa học môi trường, biển và hải đảo, hệ thống văn bản pháp luật về nhận chìm chất nạo vét đã được ban hành khá đầy đủ. Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cấp phép đối với hoạt động nhận chìm ở ngoài vùng biển cách mực nước triều thấp nhất trung bình nhiều năm 6 hải lý; UBND cấp tỉnh cấp phép trong phạm vi từ mực nước triều thấp nhất trung bình nhiều năm ra 6 hải lý, đồng thời có trách nhiệm công bố danh mục các khu vực đổ chất nạo vét trên bờ và nhận chìm trên biển. Chất nạo vét và khu vực nhận chìm phải được đánh giá, đáp ứng đầy đủ tiêu chí theo quy định trước khi cấp phép.

ThS. Lê Đức Dũng đề nghị UBND các tỉnh, thành phố sớm công bố danh mục các khu vực đổ thải, nhận chìm trên phạm vi quản lý để rút ngắn thủ tục, thời gian cấp phép; đồng thời cần có quy định, hướng dẫn cụ thể về giám sát môi trường và quản lý các khu vực quy hoạch nhận chìm.

Nhận chìm phải đảm bảo yếu tố môi trường

Ông Hoàng Nhất Thống (Vụ Pháp chế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, hằng năm cả nước có khoảng 12-15/36 tuyến luồng hàng hải được nạo vét duy tu; một số tuyến phải nạo vét nhiều lần như luồng vào cảng Hải Phòng (3 lần/năm) hay luồng Định An (2 lần/năm). 

Việc đổ thải trên đất liền đòi hỏi quỹ đất lớn, chi phí vận chuyển cao và tiềm ẩn rủi ro môi trường, trong khi nhận chìm tại các khu vực biển được quy hoạch giúp xử lý nhanh khối lượng lớn vật chất, giảm chi phí và tránh đình trệ dự án. Bên cạnh đó, nhận chìm đúng vị trí còn góp phần duy trì cân bằng trầm tích, hạn chế sạt lở bờ biển và có thể hỗ trợ bù đắp cát cho các bãi biển bị xói mòn.

Tại hội thảo, các đại biểu cũng phổ biến quy định mới về cắt giảm thủ tục hành chính trong cấp phép; hướng dẫn cộng đồng tham gia giám sát, bảo vệ môi trường - sinh thái; và hướng dẫn kỹ thuật quản lý, giám sát tại các khu vực có thể nhận chìm. Theo quy định, khu vực đề xuất nhận chìm phải bảo đảm không gây hại đến sức khỏe con người, môi trường, hệ sinh thái biển; không ảnh hưởng đến an toàn công trình, hoạt động kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh và lợi ích quốc gia trên biển.

Tính đến 30/11/2025, Bộ NN&MT đã cấp 48 giấy phép nhận chìm với tổng khối lượng gần 100 triệu m³ trên diện tích 5.713 ha; các địa phương đã cấp 22 giấy phép với gần 11 triệu m³ trên diện tích 1.390 ha.