Mô hình hợp tác công - tư đưa khoa học về dinh dưỡng cây trồng và phục hồi sức khỏe đất vào vườn sầu riêng
Ngày 18/11/2025 vừa qua tại Đắk Lắk, Công ty TNHH Yara Việt Nam phối hợp cùng Trung tâm Nghiên cứu Đất, Phân bón và Môi trường Tây Nguyên (thuộc Viện Thổ nhưỡng Nông hóa) đã tổ chức Hội thảo Báo cáo tổng kết mùa vụ đầu tiên thuộc Dự Án Mô hình Sản xuất sầu riêng bền vững tại Đắk Lắk.
Nông dân trồng sầu riêng tại xã Cư M'gar tham quan vườn và được tư vấn giải pháp dinh dưỡng đất của Yara Việt Nam. Ảnh: Yara Việt Nam.
Đây là bước triển khai tiếp nối các hoạt động nằm trong chương trình hợp tác theo hình thức công - tư (PPP) giữa Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Viện Thổ nhưỡng Nông hóa và Công ty TNHH Yara Việt Nam được thể hiện qua bản ghi nhớ hợp tác giai đoạn 2024 - 2026.
Hội thảo được tổ chức ngay tại vườn mô hình tiêu biểu của ông Nguyễn Ngọc Quý (xã Cư M’gar), một trong hai hộ nông dân tham gia dự án. Chương trình có sự tham dự của đại diện Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đắk Lắk, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Đắk Lắk, UBND xã Cư M’gar, cùng các đối tác và cán bộ khuyến nông, nông dân trực tiếp tham gia.
Sau gần một năm triển khai, những kết quả vượt ngoài kỳ vọng đã khẳng định sức mạnh của khoa học dinh dưỡng kết hợp thực tiễn canh tác bản địa trong hành trình kiến tạo một nền nông nghiệp bền vững.
Phân tham quan tại khu vực thí điểm giúp nông dân và đại biểu tiếp cận mô hình một cách trực quan. Ảnh: Yara Việt Nam.
Giải pháp phân bón cùng bàn tay nhà nông góp nên một mùa vụ đầy thành công
Tại hai mô hình thí điểm, vườn của ông Nguyễn Ngọc Quý (xã Cư M’gar) và ông Võ Văn Hùng (xã Ea Kiết), nhà nông được hướng dẫn áp dụng quy trình “5 đúng” trong bón phân, kết hợp sử dụng phân hữu cơ cùng phân khoáng nhằm nâng cao hiệu suất hấp thu và phân bổ dinh dưỡng của cây.
Quy trình được Trung tâm Nghiên cứu Đất, Phân bón và Môi trường Tây Nguyên cùng đội ngũ chuyên gia Yara Việt Nam hướng dẫn và giám sát chuyên môn chặt chẽ, đảm bảo chuẩn mực khoa học được áp dụng hiệu quả ngay trên đồng ruộng. Những kết quả ghi nhận từ hai mô hình là minh chứng rõ rệt cho hiệu quả của việc phối hợp cân đối phân hữu cơ và phân khoáng:
Năng suất trung bình đạt 230-244 kg/cây, tăng 11-12% so với đối chứng; Tỷ lệ quả đạt chuẩn thương phẩm đạt 60-70%, vượt 7-20% so với mô hình truyền thống; Quả đồng đều kích thước, gai nở cân đối, cơm vàng tươi - khô ráo - thơm đậm, tỷ lệ sượng trái, nứt trái giảm đáng kể.
Các giải pháp phân bón dinh dưỡng từ Yara Việt Nam - nền tảng kỹ thuật của mô hình canh tác sầu riêng bền vững tại Đắk Lắk. Ảnh: Yara Việt Nam.
Không chỉ tăng năng suất, chất lượng trái cũng được nâng lên rõ rệt: đồng đều, ngọt tự nhiên và đạt chuẩn thương phẩm cho xuất khẩu. Dù chi phí phân bón cao hơn, lợi nhuận ròng của nông hộ tại cả 2 mô hình vẫn tăng 10-12%, tương đương 918 triệu - 1,28 tỷ đồng/100 cây.
Song hành cùng hiệu quả kinh tế là sự phục hồi sức khỏe của đất, yếu tố cốt lõi cho mọi nền nông nghiệp bền vững:
Hàm lượng chất hữu cơ tăng (Cư M'gar: 4,21% → 4,35%; Ea Kiết: 3,81% → 4,15%), giúp cải thiện hệ vi sinh vật có lợi và tính đệm của đất.
Các dưỡng chất dự trữ trong đất đều tăng - nền tảng cho một chu kỳ đất khỏe, cây bền và năng suất ổn định.
Ông Lê Duy Thiện, Giám đốc Thương mại Yara Việt Nam phát biểu tại buổi lễ. Ảnh: Yara Việt Nam.
Nền tảng cho tương lai nông nghiệp bền vững từ sự đồng hành ba bên
Hội thảo tổng kết mùa vụ đầu tiên khép lại trong không khí phấn khởi với những kết quả rõ rệt từ hai mô hình thí điểm. Các kết quả này không chỉ chứng minh hiệu quả của giải pháp dinh dưỡng Yara mà còn cho thấy sự thành công của mô hình hợp tác ba bên giữa Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Viện Thổ nhưỡng Nông hóa và Yara Việt Nam trong thúc đẩy nông nghiệp bền vững.
Phát biểu tại sự kiện, bà Võ Thị Thu Sương, Trưởng trạm Kiểm dịch Nội địa, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Đắk Lắk nhấn mạnh: “Mô hình canh tác sầu riêng bền vững đang đi đúng hướng với chủ trương phát triển nông nghiệp bền vững·của tỉnh Đắk Lắk và định hướng nông nghiệp tái tạo của quốc gia.
Dự án không chỉ giúp người nông dân thay đổi tư duy canh tác, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào thực tế, mà còn góp phần nâng cao năng lực của đội ngũ khuyến nông trong việc đồng hành, hướng dẫn và nhân rộng mô hình. Đây là bước khởi đầu quan trọng để tỉnh Đắk Lắk phát triển vùng trồng sầu riêng chất lượng cao, gắn tăng trưởng kinh tế với bảo vệ môi trường và giá trị bền vững lâu dài.”
