Gà lôi trắng thuộc nhóm IIB - loài hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại
Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT về quản lý loài nguy cấp, quý, hiếm; nuôi động vật rừng thông thường và thực thi Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm gồm: Nhóm I, Nhóm II.
Trong đó, Nhóm I là loài nghiêm cấm khai thác và sử dụng mẫu vật khai thác từ tự nhiên vì mục đích thương mại (Nhóm IA - thực vật rừng, Nhóm IB - động vật rừng).
Gà lôi trắng là một trong những giống gà quý hiếm, được ghi trong sách Đỏ Việt Nam. Ảnh: Vinwonder.
Nhóm II là loài hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại, bao gồm: Loài thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm (Nhóm IIA - thực vật rừng, Nhóm IIB - động vật rừng).
Cũng theo Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT, các con thuộc bộ gà nằm trong Nhóm IB, gồm: Công, gà so cổ hung, gà lôi lam mào trắng, gà tiền mặt vàng, gà tiền mặt đỏ, gà lôi tía, trĩ sao.
Các con thuộc bộ gà nằm trong Nhóm IIB gồm: Gà so họng trắng, gà so ngực gụ, gà so họng hung, gà so họng đen, gà lôi hông tía, gà lôi trắng.
Như vậy, theo quy định tại Nghị định số 84/2021/NĐ-CP thì trước ngày 1/7 gà lôi trắng thuộc danh mục loài, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm nhóm IB. Tuy nhiên, từ ngày 1/7, theo Thông tư số 27/2025/TT-BNNMT, gà lôi trắng thuộc Nhóm IIB - loài hạn chế khai thác và sử dụng vì mục đích thương mại.
Mức phạt đối với hành vi nuôi, nhốt, buôn bán gà lôi trắng
Khoản 1 Điều 234 Bộ luật Hình sự 2015 (được sửa đổi bởi khoản 57 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017) quy định, người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 242 và Điều 244 của Bộ luật này, thì bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 300 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Đối với hành vi săn bắt, giết, nuôi, nhốt, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép động vật thuộc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm Nhóm IIB hoặc Phụ lục II Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp trị giá từ 150 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng hoặc động vật hoang dã khác trị giá từ 300 triệu đồng đến dưới 700 triệu đồng hoặc thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng.
Tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép bộ phận cơ thể hoặc sản phẩm của động vật thuộc Danh mục thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm Nhóm IIB hoặc Phụ lục II Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp trị giá từ 150 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng hoặc của động vật hoang dã khác trị giá từ 300 triệu đồng đến dưới 700 triệu đồng hoặc thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng.
Ngoài ra, việc săn bắt, giết, nuôi, nhốt, tàng trữ, vận chuyển, buôn bán trái phép động vật, bộ phận cơ thể hoặc sản phẩm của động vật thu lợi bất chính hoặc trị giá dưới mức quy định tại điểm a, điểm b khoản này nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
Như vậy, từ 1/7, khi gà lôi trắng được quy định thuộc nhóm IIB thì mức phạt đối với hành vi nuôi, nhốt, buôn bán loài này chỉ bị phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 300 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.
Trước ngày 1/7, khi gà lôi trắng được quy định thuộc nhóm IB thì mức phạt nặng hơn rất nhiều, có thể bị xử lý trách nhiệm hình sự từ 1 năm đến 5 năm; nếu số lượng từ 11 đến 15 con phạt tù từ 5 năm đến 10 năm.
