Hút thuốc lá từ lâu đã được chứng minh là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong sớm và nhiều bệnh lý nguy hiểm. Mỗi điếu thuốc không chỉ cướp đi 5,5 giây cuộc đời của người hút, mà còn gieo rắc hàng nghìn chất độc hại cho cả những người xung quanh.
Trong khói thuốc có gì?
Theo Trung tá, BSCKI Nguyễn Hoàng Phúc, Chủ nhiệm Khoa Nội Truyền nhiễm, Da liễu, Dị ứng - Bệnh viện Quân y 120 (phường Thới Sơn, tỉnh Đồng Tháp): “Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc lá ngắn hơn người không hút 5-8 năm. Người nghiện thuốc nặng có nguy cơ tử vong vì ung thư cao gấp 4 lần so với người không hút”.
Trong khói thuốc lá có chứa hơn 7.000 chất độc hại. Ảnh: Minh Đảm.
Các nghiên cứu y học cho thấy, khoảng 90% số ca tử vong do ung thư phổi liên quan đến thuốc lá. Ngoài ra, thuốc lá còn là thủ phạm gây ra nhiều loại ung thư khác như họng, thanh quản, thực quản, tụy, bàng quang, thận, ruột và trực tràng. Người hút thuốc cũng đối diện nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ và các bệnh hô hấp mạn tính.
Đáng lo ngại hơn, khói thuốc thụ động với hơn 7.000 chất độc (trong đó có ít nhất 70 chất gây ung thư) đang âm thầm gây hại sức khỏe của người thân, đồng nghiệp, đặc biệt là trẻ em và phụ nữ mang thai.
Bác sĩ Nguyễn Hoàng Phúc phân tích, khói thuốc lá chứa bốn nhóm chất chính. Nicotine - chất gây nghiện mạnh, chỉ mất 10 giây sau khi hít vào đã tác động đến não bộ, tạo cảm giác hưng phấn và khiến người hút khó từ bỏ. Carbon monoxide (CO) - chất có ái lực với hồng cầu mạnh gấp 210 lần oxy, khiến cơ thể thiếu oxy trầm trọng. Các hạt nhỏ và chất kích thích gây tổn thương niêm mạc phế quản, làm phổi mất khả năng tự làm sạch. Chất gây ung thư như benzopyrene, nitrosamine, có thể phá hủy tế bào đường hô hấp, dẫn tới biến đổi ác tính.
Điều kỳ diệu khi bỏ thuốc
Tin vui là cơ thể con người có khả năng hồi phục đáng kinh ngạc. Chỉ sau 20 phút bỏ thuốc, huyết áp và nhịp tim trở lại bình thường. Sau 8 giờ, khí CO trong máu được loại bỏ. Sau 1 năm, nguy cơ nhồi máu cơ tim giảm một nửa so với người hút thuốc.
Nếu kiên trì từ 5-15 năm, nguy cơ đột quỵ của người từng hút sẽ tương đương với người chưa từng hút. Sau 10 năm, khả năng mắc ung thư phổi và nhiều loại ung thư khác giảm rõ rệt.
Cán bộ Bệnh viện Quân y 120 xem phim tuyên truyền không hút thuốc. Ảnh: Minh Đảm.
“Bỏ thuốc lá mang lại lợi ích lớn cho người bệnh, từ giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ, đến cải thiện chức năng phổi. Đặc biệt, ở những người trẻ mới hút, chức năng hô hấp có thể phục hồi gần như bình thường nếu dừng sớm”, BSCKI Nguyễn Hoàng Phúc nhấn mạnh.
Lãnh đạo Bệnh viện Quân y 120 cho biết: “Hưởng ứng Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Bệnh viện đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm xây dựng môi trường làm việc không khói thuốc. Đơn vị đã kiện toàn Ban Chỉ đạo Chương trình phòng, chống tác hại thuốc lá; ban hành văn bản chỉ đạo các khoa, phòng thực hiện nghiêm quy định; lồng ghép nội dung phòng chống tác hại thuốc lá vào kế hoạch hoạt động thường niên và quy chế nội bộ.
Song song đó, biển ‘Cấm hút thuốc’ được gắn tại nhiều khu vực; tiêu chí ‘không hút thuốc tại nơi làm việc’ được đưa vào tiêu chuẩn thi đua. Bệnh viện thường xuyên tuyên truyền, giám sát và tổ chức các đoàn kiểm tra việc chấp hành”.
Cai thuốc không chỉ cứu chính bản thân người hút, mà còn bảo vệ những người thân yêu khỏi khói thuốc độc hại. Đây không chỉ là hành động vì sức khỏe cá nhân, mà còn là trách nhiệm với cộng đồng. Thông điệp được các chuyên gia y tế gửi gắm: Cai thuốc không bao giờ là muộn, hãy suy ngẫm để cai thuốc ngay bây giờ và mãi mãi!
