Mưa lớn làm trạm bơm quá tải
Ngày 27/6 vừa qua, Báo Nông nghiệp và Môi trường có bài viết: “Nước thải đen ngòm chảy ra vịnh Nha Trang, người dân ngao ngán” phản ánh tình trạng mỗi khi mưa lớn tại khu vực đường Phạm Văn Đồng, phường Vĩnh Hải cũ (nay phường Bắc Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa) nước thải đen ngòm, bốc mùi hôi thối từ cống thoát nước lại chảy ra vịnh Nha Trang.
Cơn mưa lớn ngày 25/6 vừa qua, nước đèn ngòm từ cống thoát ra tràn vịnh Nha Trang. Ảnh: AB.
Để tìm hiểu nguyên nhân, PV đã liên hệ làm việc với Chi cục Khoáng sản và Bảo vệ môi trường. Tuy nhiên do ưu tiên công việc sáp nhập nên Chi cục này đã có công văn cung cấp thông tin cho báo.
Cụ thể, tại Công văn 783 do ông Bùi Minh Sơn, Chi cục trưởng Chi cục Khoáng sản và Bảo vệ môi trường ký, cho biết theo hiện trạng xây dựng hệ thống thoát nước đô thị TP Nha Trang trước đây, nay là phường Bắc Nha Trang thì dọc tuyến ven biển đoạn từ Bắc cầu Trần Phú đến khu dân cư Đường Đệ có 5 cửa xả thoát nước gồm: khu vực công viên bờ biển 4 gần cầu Trần Phú; Hòn Chồng, Đặng Tất, Ba Làng và khu vực Núi Một.
Trong các cửa xả nêu trên, cửa xả Hòn Chồng và Đặng Tất được đầu tư, vận hành từ năm 2015 bao gồm: Trạm bơm Đặng Tất, 2 giếng tách (Hòn Chồng và Đặng Tất). Hệ thống này được thiết kế có cơ chế van cửa lật để tách riêng nước mưa và nước thải. Vì vậy khi không mưa, toàn bộ nước thải được bơm về nhà máy xử lý nước thải tập trung. Nhưng khi xảy ra mưa lớn, lưu lượng nước mưa vượt công suất trạm bơm dẫn đến nước thải chưa qua xử lý bị pha loãng, từ đó theo nước mưa tràn ra biên qua các cửa xả. Mặt khác hiện một số thiết bị của trạm bơm Đặng Tất đã xuống cấp do thời gian sử dụng dài, dẫn đến hiệu quả vận hành và xử lý chưa đảm bảo.
Người dân cho rằng, cống thoát nước tại Hòn Chồng thường xuyên chảy nước râm rỉ có màu đen đụt, bốc mùi hôi thối. Ảnh: KS.
Riêng khu vực cửa xả Ba Làng, theo quy hoạch hệ thống thoát nước phường Vĩnh Hải - Vĩnh Hòa cũ (phê duyệt năm 2009, điều chính đến năm 2025) được thiết kế với 3 cống đường kính 1.500 mm, phục vụ tiêu thoát nước mưa cho khu dân cư từ đường Nguyễn Thượng Hiền ra Phạm Văn Đồng, đồng thời tiêu thoát lũ cho khu vực phía Đông núi Cô Tiên.
Vào mùa mưa, bùn đất từ núi Cô Tiên trôi theo dòng chảy ra biển qua các mương thoát lũ, làm nước mưa tại cửa xả có màu sẫm, ảnh hưởng mỹ quan và gây phản cảm với người dân và du khách.
Giải pháp gì?
Chi cục Khoáng sản và Bảo vệ môi trường cho rằng, Sở Nông nghiệp và Môi trường không phải là cơ quan chuyên môn tham mưu cho UBND tỉnh công tác quản lý Nhà nước về quy hoạch xây dựng, trong đó có hệ thống thoát nước, xử lý nước thải khu đô thị, khu dân cư tập trung.
Một cống thoát nước tại vị trí gần Hòn Chồng. Ảnh: KS.
Do đó khi thực hiện lập quy hoạch xây dựng đã bao gồm hệ thống thoát nước mưa, thu gom, xử lý nước thải đô thị thành phố Nha Trang trước đây do UBND thành phố Nha Trang chủ trì lập quy hoạch trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để triển khai thực hiện.
“Thực tế theo dõi cho thấy trong trường hợp có mưa lớn, lưu lượng nước mưa trên toàn bộ khu vực dân cư đã hòa lẫn nước thải sinh hoạt đã được đấu nối vào hệ thống. Tuy nhiên chưa tách và bơm triệt để về nhà máy xử lý tập trung nên đã dẫn đến tình trạng hoàn lẫn nước mưa và nước thải thoát ra các cửa xả thoát nước gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến các bãi tắm dọc biển phía Bắc Nha Trang”, Chi cục Khoáng sản và Bảo vệ môi trường nêu.
Về nguyên chính tình trạng này như đã đề cập ở trên là do một số thiết bị của Trạm bơm Đẳng Tất đã xuống cấp, làm giảm hiệu quả vận hành và xử lý. Việc này, UBND TP Nha Trang trước đây cũng đã đề xuất các giải pháp tại văn bản số 5241 ngày 27/6/2025 gửi UBND tỉnh Khánh Hòa. Cụ thể, trước mắt TP Nha Trang đã thống nhất cho phép Ban quản lý dịch vụ công ích đầu tư mua sắm 3 máy bơm để dự phòng trường hợp hư hỏng, kịp thời thay thế. Hiện dự án đã lựa chọn được nhà thầu đang nhập thiết bị và dự kiến sẽ lắp đặt, vận hành thử nghiệm trong tháng 7 này.
Hiện trường sau trận mưa lớn vào ngày 25/6 vừa qua tại bãi biển đường Phạm Văn Đồng, gần Hòn Chồng. Ảnh: KS.
Về lâu dài, UBND TP Nha Trang đã có báo cáo tỉnh Khánh Hòa tại Văn bản 9014 vào ngày 31/10/2023 đề xuất xử lý các nguồn ô nhiễm nước thải, được UBND tỉnh thống nhất giao tổng hợp báo cáo Sở Kế hoạch và Đầu tư (nay Sở Tài chính) theo thẩm quyền.
Thành phố đã tổ chức họp Sở Xây dựng, Sở Kế hoạch và Đầu tư (nay là Sở Tài chính), Sở NN-MT, Ban Quản lý dự án Phát triển tỉnh Khánh Hòa rà soát và thống nhất chủ trương 9 vị trí cửa xả để xử lý các nguồn ô nhiễm nước thải của hệ thống thoát nước của thành phố Nha Trang.
Ngày 3/4/2025, thành phố đã gửi công văn 2488 đến Sở Tài chính đề xuất xử lý các nguồn ô nhiễm nước thải của hệ thống thoát nước thành phố Nha Trang. Ngày 29/4/2025, Sở Tài chính đã có Văn bản 1870 chưa xem xét đề xuất cho phép lập báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án xử lý các nguồn ô nhiễm nước thải của hệ thống thoát nước trên địa bàn TP Nha Trang. Sở Tài chính cho biết sẽ nghiên cứu xem xét, tham mưu UBND tỉnh vấn đề xử lý các nguồn ô nhiễm cục bộ tại TP Nha Trang sau khi dự kiến kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 theo định hướng sắp xếp, sáp nhập, kiện toàn đơn vị hành chính các cấp được cấp có thẩm quyền cho ý kiến thống nhất.
Theo Chi cục Khoáng sản và Bảo vệ môi trường, hiện phần lớn các khách sạn, nhà hàng, quán ăn lớn dọc bờ biển đã được yêu cầu đấu nối vào hệ thống thoát nước đô thị để đưa về nhà máy xử lý nước thải tập trung phía Nam và phía Bắc Nha Trang.
