Lâm Đồng mới hướng đến nền nông nghiệp xanh, đa chuỗi

Ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng đã chia sẻ và đánh giá toàn diện về thành tựu, cơ hội và định hướng phát triển của ngành nông nghiệp tỉnh trong giai đoạn mới sau sáp nhập.

Nhìn lại chặng đường phát triển, có thể khẳng định nông nghiệp luôn là trụ cột của tỉnh Lâm Đồng, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội. Với địa hình, khí hậu và thổ nhưỡng đặc thù, Lâm Đồng nhiều năm qua đã khẳng định vị thế là trung tâm nông nghiệp công nghệ cao hàng đầu cả nước. Sau khi sáp nhập ba tỉnh, Lâm Đồng trở thành địa phương có quy mô nông nghiệp lớn nhất nước với hơn 880 nghìn ha đất canh tác, trong đó trên 107 nghìn ha sản xuất ứng dụng công nghệ cao và gần 150 nghìn ha canh tác theo hướng an toàn.

Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp tăng trưởng ổn định bình quân 4,5–5%/năm, kim ngạch xuất khẩu nông sản đạt trên 1,2 tỷ USD/năm, trong đó cà phê, rau, hoa và chè chiếm tỷ trọng lớn. Các vùng chuyên canh rau, hoa, cây giống và cây ăn trái được quy hoạch bài bản, ứng dụng công nghệ cao và truy xuất nguồn gốc, góp phần đưa nông sản Lâm Đồng có mặt tại hơn 50 quốc gia.

Nhiều sản phẩm chủ lực như cà phê, rau, hoa, chè, thanh long, bò sữa, cá nước lạnh đã được đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ, góp phần đưa kim ngạch xuất khẩu nông sản của tỉnh tăng mạnh. Với khí hậu ôn hòa, đất đai màu mỡ và nền tảng công nghệ cao sẵn có, Lâm Đồng có tiềm năng lớn để trở thành trung tâm nông nghiệp xanh, hữu cơ và thông minh hàng đầu Việt Nam.

Ngày 1/7/2025, theo Nghị quyết 202/2025/QH15, ba tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Thuận chính thức hợp nhất thành tỉnh Lâm Đồng mới. Sự kiện này mở ra một thời kỳ phát triển mới với quy mô lớn hơn, tiềm năng đa dạng hơn và khả năng liên kết vùng rộng mở. Tỉnh Lâm Đồng mới sở hữu đầy đủ các điều kiện địa lý: cao nguyên ôn đới, vùng đất đỏ bazan màu mỡ và dải duyên hải khô nóng, một cấu trúc sinh thái hiếm có, giúp phát triển hệ sinh thái nông nghiệp đa chuỗi, kết hợp cây công nghiệp, cây ăn trái, chăn nuôi, thủy sản, chế biến và dịch vụ.

Tuy nhiên, cơ hội lớn luôn đi kèm thách thức. Trước hết là sự khác biệt về điều kiện tự nhiên và trình độ sản xuất giữa ba vùng. Cụ thể, trong khi Lâm Đồng cũ đã phát triển mạnh nông nghiệp công nghệ cao, Đắk Nông cũ vẫn đang trong quá trình hoàn thiện hạ tầng, còn Bình Thuận cũ lại chịu ảnh hưởng của khí hậu khô hạn, tài nguyên nước hạn chế. Hệ thống logistics, kho lạnh và giao thông phục vụ nông nghiệp vẫn còn thiếu, chưa đáp ứng yêu cầu lưu thông và chế biến sâu.

Bên cạnh đó, tiêu chuẩn hóa sản phẩm, truy xuất nguồn gốc và kiểm soát chất lượng còn là điểm yếu. Vấn đề bảo vệ môi trường, đặc biệt là xử lý chất thải nông nghiệp và nước thải từ chăn nuôi là thách thức lớn đối với tỉnh khi mở rộng sản xuất. Ngoài ra, việc sáp nhập ba địa phương tạo ra bộ máy hành chính rộng, đa tầng, cần thời gian để ổn định cơ chế điều hành, bảo đảm chính sách nông nghiệp thống nhất và hiệu quả.

Trước bối cảnh đó, tỉnh Lâm Đồng mới xác định định hướng phát triển nông nghiệp theo hướng “nâng tầm giá trị – phát triển bền vững – thích ứng linh hoạt”. Tỉnh sẽ cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo chuỗi giá trị vùng: vùng cao nguyên tập trung rau, hoa, cà phê, chè chất lượng cao; vùng đất đỏ phía Tây Nam đẩy mạnh cây công nghiệp, hồ tiêu, ca cao, chăn nuôi hữu cơ, vùng duyên hải phát triển cây ăn trái, thủy sản và nông nghiệp công nghệ sinh học. Cùng với đó, tỉnh ưu tiên phát triển hạ tầng logistics, trung tâm chế biến và kho lạnh; mở rộng hợp tác quốc tế trong nghiên cứu giống, chuyển giao công nghệ, thúc đẩy đầu tư FDI.

Đặc biệt, chuyển đổi số được xem là đòn bẩy để nâng cao quản trị chuỗi giá trị: triển khai hệ thống quản lý vùng trồng, tem điện tử truy xuất nguồn gốc, sàn giao dịch nông sản trực tuyến, tạo liên kết giữa nông dân – hợp tác xã – doanh nghiệp. Về môi trường, tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030, 100% cơ sở sản xuất nông nghiệp áp dụng quy trình thân thiện môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, tận dụng phụ phẩm nông nghiệp để phát triển năng lượng sinh khối.

Sáp nhập mở ra cơ hội lịch sử để Lâm Đồng trở thành trung tâm nông nghiệp đa chuỗi, hiện đại và bền vững của vùng Nam Tây Nguyên – Duyên hải Nam Trung Bộ. Nhưng để biến cơ hội thành hiện thực, tỉnh cần sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền, doanh nghiệp và người dân; quy hoạch rõ ràng, đầu tư có trọng điểm và hành động kiên trì. Với nền tảng đã có và tinh thần đổi mới, Lâm Đồng mới hoàn toàn có đủ cơ sở để trở thành vùng nông nghiệp kiểu mẫu của Việt Nam trong thời kỳ phát triển xanh và hội nhập quốc tế.

Nhân kỷ niệm 80 năm Ngày Nông nghiệp và Môi trường và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức chuỗi sự kiện kéo dài từ tháng 7 đến tháng 12/2025. Trong đó, trọng tâm là lễ Kỷ niệm 80 năm ngành Nông nghiệp và Môi trường và Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ I, tổ chức sáng 12/11/2025 tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội) với hơn 1.200 đại biểu tham dự. Báo Nông nghiệp và Môi trường sẽ truyền hình trực tiếp sự kiện này.