Khi người nghèo được trao đúng 'cần câu'

Từng có thời gian, vợ chồng chị Phạm Thị Hương (thôn Gò Rét – Ma Nghít, xã Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi) phải rời nhà đi làm thuê khắp nơi. Thu nhập bấp bênh, cuộc sống thiếu trước hụt sau, gia đình chị nằm trong diện hộ nghèo như nhiều hộ đồng bào Hre khác trên địa bàn.

Bước ngoặt đến khi gia đình chị được hỗ trợ con giống, cây giống và tiếp cận nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Không còn làm ăn manh mún, chị Hương mạnh dạn xây dựng mô hình chăn nuôi tổng hợp ngay tại nhà.

“Trước kia làm thuê làm mướn không đủ ăn. Giờ vợ chồng tôi nuôi heo, nuôi gà, nuôi dê, thu nhập ổn định hơn, con cái được đi học đàng hoàng. Gia đình tôi đã thoát nghèo rồi”, chị Hương phấn khởi nói.

Câu chuyện của gia đình chị Hương không phải là cá biệt. Những năm gần đây, nhiều địa phương miền núi của tỉnh Quảng Ngãi đã thay đổi cách tiếp cận trong công tác giảm nghèo: không hỗ trợ dàn trải, mà lựa chọn sinh kế phù hợp với điều kiện từng vùng, từng hộ, đồng thời đồng hành lâu dài để người dân tự đứng vững.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Ba Tơ Nguyễn Anh Khoa, địa phương xác định thế mạnh là sản xuất lâm nghiệp. Trong đó, xã tập trung chuyển từ trồng keo chu kỳ ngắn sang trồng rừng gỗ lớn, kéo dài thời gian khai thác để nâng cao giá trị kinh tế. Bên cạnh đó, những diện tích đất không phù hợp với cây keo được vận động chuyển sang trồng cây ăn quả, kết hợp chăn nuôi.

“Từ các nguồn lực của Nhà nước và sự tham gia của người dân, một số vùng sản xuất chuyên canh đã hình thành, bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt”, ông Khoa cho biết.

Cùng với Ba Tơ, xã Trà Bồng - địa phương miền núi phía tây bắc tỉnh Quảng Ngãi, nơi có hơn 50% dân số là đồng bào Cor cũng đang ghi nhận những chuyển biến tích cực trong công tác giảm nghèo.

Thời gian qua, xã đã vận dụng linh hoạt các chính sách, tập trung hỗ trợ đúng đối tượng, đúng nhu cầu. Riêng năm 2025, toàn xã có 268 hộ thoát nghèo, 468 hộ thoát cận nghèo; tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 3,24%.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Trà Bồng Nguyễn Thanh Tuấn, địa phương tập trung các nguồn vốn hỗ trợ để phát triển những cây trồng, vật nuôi chủ lực như cây quế, cây cau, chăn nuôi bò theo hình thức liên kết.

“Song song với hỗ trợ giống, vốn, xã chỉ đạo Trung tâm Cung ứng dịch vụ công trực tiếp hướng dẫn người dân áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi, giúp nâng cao hiệu quả và giảm rủi ro”, ông Tuấn nói.

Từ chủ trương đó, mô hình chăn nuôi bò liên kết tại thôn Bắc, xã Trà Bồng đã hình thành và mang lại hiệu quả rõ nét.

Năm 2024, ngoài khoản hỗ trợ 60 triệu đồng để xây dựng nhà ở, gia đình ông Hồ Văn Lộc còn được cấp 2 con bò cái sinh sản. Thay vì nuôi riêng lẻ, ông Lộc cùng 4 hộ khác trong thôn được vận động liên kết thành nhóm hộ chăn nuôi.

Cả nhóm cùng nhau dựng chuồng trại tập trung, chia thành nhiều ngăn; mỗi hộ nuôi bò trong một ngăn riêng nhưng cùng nhau chăm sóc đàn bò. Việc cho ăn, vệ sinh chuồng trại được phân công luân phiên theo ngày, giúp các hộ vừa đảm bảo chăn nuôi, vừa có thời gian đi làm thêm, tăng thu nhập.

Ông Hồ Văn Lộc cho biết, trước đây do thiếu kiến thức nên việc chăn nuôi gặp nhiều rủi ro. Khi được tập huấn, hướng dẫn cụ thể, bà con làm đúng kỹ thuật nên yên tâm hơn.

“Mỗi tổ có 5 gia đình, luân phiên chăm sóc, cỏ nhà ai người đó cắt, người trực chỉ việc cho ăn, dọn chuồng. Làm chung nên đỡ vất vả mà hiệu quả hơn” , ông Lộc chia sẻ.

Sau hợp nhất, tỉnh Quảng Ngãi có hơn 25% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Tỷ lệ nghèo đa chiều toàn tỉnh đến cuối năm 2024 còn 7,93%; tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030 cơ bản không còn hộ nghèo.

Theo ông AByot, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi, công tác giảm nghèo hiện nay đã có sự thay đổi căn bản so với trước đây.

“Dựa trên đánh giá nhu cầu cụ thể và khả năng thoát nghèo của từng gia đình để đề xuất hỗ trợ phù hợp. Có hộ muốn phát triển chăn nuôi, hộ muốn trồng trọt, hộ có nhu cầu học nghề hay chuyển đổi nghề... Đó mới là giảm nghèo đa chiều, bền vững” , ông AByot nhấn mạnh.