Sáng 6/8, tại Hội nghị tập huấn, phổ biến quy định pháp luật về phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), cho biết, để phục vụ việc thực hiện chính quyền địa phương hai cấp , Bộ đã tiến hành rà soát 1.055 văn bản quy phạm pháp luật liên quan. Trong đó có 141 thẩm quyền thuộc Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; 500 thẩm quyền của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường; và trên 1.000 thẩm quyền của chính quyền địa phương.
Ông Phan Tuấn Hùng cho biết, Bộ đã ban hành 18 Thông tư nhằm quy định cụ thể việc phân cấp, phân định thẩm quyền trong các lĩnh vực quản lý nhà nước thuộc phạm vi Bộ phụ trách. Ảnh: Trường Giang.
Trình Chính phủ ban hành 3 Nghị định, ban hành 18 Thông tư
Từ kết quả rà soát, Bộ đã chủ trì, tham mưu Chính phủ ban hành 3 Nghị định: Nghị định số 131/2025/NĐ-CP: Phân định thẩm quyền giữa cấp tỉnh và cấp huyện trong quản lý nhà nước; Nghị định số 136/2025/NĐ-CP: Phân quyền, phân cấp trong các lĩnh vực nông nghiệp và môi trường; Nghị định số 151/2025/NĐ-CP: Phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai.
Cùng với đó, Bộ đã ban hành 18 Thông tư nhằm quy định cụ thể việc phân cấp, phân định thẩm quyền trong các lĩnh vực quản lý nhà nước thuộc phạm vi Bộ phụ trách.
Theo các quy định mới, Chính phủ đã phân quyền, phân cấp 17 thẩm quyền cho cấp tỉnh, chủ yếu là các nhiệm vụ cụ thể trong phạm vi địa phương. Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phân quyền, phân cấp 171 thẩm quyền cho cấp tỉnh, phần lớn là thủ tục hành chính giao Chủ tịch UBND cấp tỉnh thực hiện. Cấp tỉnh cũng phân cấp 11 thẩm quyền cho cấp xã, chủ yếu là nhiệm vụ gắn với cá nhân, hộ gia đình, cộng đồng.
Trong tổng số 237 thẩm quyền, nhiệm vụ của cấp huyện, có 17 thẩm quyền được chuyển về cấp tỉnh và 220 thẩm quyền chuyển về cấp xã.
Nhiều thẩm quyền mới cho chính quyền địa phương
Một số thẩm quyền đáng chú ý được phân quyền, phân cấp cho chính quyền địa phương, như: Lĩnh vực đất đai, UBND cấp tỉnh được Thủ tướng Chính phủ phân quyền, phân cấp quyết định giao đất, cho thuê đất không qua đấu giá, lựa chọn nhà đầu tư trong các trường hợp đặc biệt; quyết định các trường hợp bất khả kháng theo quy định của Nghị định 102/2024/NĐ-CP.
UBND cấp xã có thẩm quyền thực hiện các thủ tục đơn giản như: giao đất không thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất trong các trường hợp được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
Lĩnh vực địa chất – khoáng sản: Chủ tịch UBND cấp tỉnh được Thủ tướng Chính phủ phân cấp chấp thuận thăm dò, khai thác khoáng sản tại khu vực cấm, tạm cấm khai thác đối với khoáng sản nhóm II, III, IV.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường phân cấp cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh các thẩm quyền liên quan đến cấp, gia hạn, điều chỉnh, thu hồi giấy phép thăm dò và khai thác khoáng sản nhóm II; phê duyệt đề án đóng cửa mỏ.
Chủ tịch UBND cấp xã được UBND tỉnh phân cấp thực hiện xác nhận đăng ký thu hồi khoáng sản từ hoạt động cải tạo, xây dựng; phê duyệt quyết toán tiền cấp quyền khai thác khoáng sản.
Lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật, Chủ tịch UBND cấp tỉnh có thẩm quyền cấp phép xuất khẩu giống cây trồng không vì mục đích thương mại, chuyển giao quyền sử dụng giống cây trồng được bảo hộ, cấp giấy chứng nhận điều kiện sản xuất phân bón, giấy phép nhập khẩu phân bón và thuốc bảo vệ thực vật.
UBND cấp xã tổ chức thu gom, xử lý bao bì thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng, tiêu hủy thuốc vô chủ.
Lưu ý khi thực hiện phân cấp, phân quyền
Theo ông Phan Tuấn Hùng, việc thực hiện các thẩm quyền được phân quyền, phân cấp, phân định cần tuân thủ các nguyên tắc và mốc thời gian cụ thể: Hiệu lực các quy định từ ngày 01/7/2025 đến 01/3/2027.
Chuyển thẩm quyền chung sang thẩm quyền riêng từ UBND sang Chủ tịch UBND, chuyển tiếp.
Bãi bỏ các quy định xin ý kiến của cơ quan, người có thẩm quyền ở trung ương khi thẩm quyền quyết định của chính quyền địa phương (trừ một số trường hợp). Phân biệt rõ giữa phân quyền, phân cấp, phân định và ủy quyền.
Đặc biệt, việc chuyển giao, tiếp nhận hồ sơ, dữ liệu liên quan đến thẩm quyền được phân quyền, phân cấp (01/7/2025-01/10/2025). Chuyển tiếp giải quyết thủ tục hành chính trước 01/7/2025 (theo pháp luật tại thời điểm tiếp nhận hoặc theo đề nghị của tổ chức, cá nhân; trừ trường hợp phân định thẩm quyền)
Ngoài ra, hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật khi sát nhập đơn vị hành chính sẽ tiếp tục có hiệu lực trong phạm vi đơn vị hành chính đó cho đến khi đơn vị hành chính mới ban hành văn bản hành chính để quyết định việc áp dụng hoặc bãi bỏ văn bản quy phạm pháp luật của đơn vị hành chính được nhập hoặc ban hành văn bản quy phạm pháp luật mới. Trường hợp một phần địa giới của đơn vị hành chính được điều chỉnh về một đơn vị hành chính khác thì văn bản quy phạm pháp luật của đơn vị hành chính được mở rộng có hiệu lực đối với phần địa giới của đơn vị hành chính được điều chỉnh.
