Hà Nội siết kỷ cương đô thị, hướng tới Thủ đô văn minh, hiện đại

Những ngày tháng Tám lịch sử, Hà Nội rộn ràng trong không khí vừa tự hào vừa khẩn trương. Thành phố đang hướng tới kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám, 80 năm Quốc khánh 2/9, đồng thời chào đón nhiều sự kiện chính trị trọng đại của đất nước và của Thành phố. Trong bối cảnh ấy, yêu cầu xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại càng trở nên cấp bách hơn bao giờ hết.

Với vị thế là trung tâm chính trị, hành chính quốc gia, Hà Nội không chỉ là nơi diễn ra những hoạt động lớn, mà còn là hình ảnh đại diện quốc gia. Do đó, việc chỉnh trang đô thị, bảo đảm trật tự an toàn giao thông, cải thiện môi trường sống,… không thể chỉ dừng ở những phong trào ngắn hạn, mà cần một chiến lược bền vững, có sự chỉ đạo quyết liệt từ cấp cao nhất.

Giải pháp căn cơ từ công nghệ đến tài chính

Ngày 6/8/2025, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã ký ban hành Công điện số 11/CĐ-CT (Công điện 11) về Tăng cường công tác giữ gìn trật tự đô thị đảm bảo vệ sinh môi trường trên địa bàn Hà Nội. Văn bản này không chỉ đưa ra yêu cầu hành động tức thời, mà còn phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng sở, ngành, địa phương. Đây là minh chứng cho quyết tâm cao độ trong việc thay đổi diện mạo Thủ đô.

Một trong những điểm nhấn của Công điện 11 là việc nâng cao năng lực xử lý rác thải. Theo đó, Sở Nông nghiệp và Môi trường được yêu cầu vận hành linh hoạt các khu xử lý rác tập trung, đảm bảo tiếp nhận liên tục, không để tồn đọng. Quan trọng hơn, thành phố thúc đẩy ứng dụng công nghệ đốt rác phát điện - giải pháp giảm đáng kể khối lượng rác phải chôn lấp, đồng thời góp phần sản xuất năng lượng sạch.

Song song với công nghệ, thành phố cũng tăng cường giám sát bằng hệ thống camera tại các “điểm đen” về rác thải và vi phạm trật tự đô thị. Cách làm này chuyển từ tư duy quản lý thụ động, chỉ xử lý khi phát hiện vi phạm, sang quản lý chủ động, giám sát liên tục. Đây được đánh giá là bước đột phá, vừa nâng cao hiệu quả, vừa tạo sự minh bạch trong công tác quản lý.

Tuy nhiên, bài toán lớn nhất lại nằm ở tài chính. Hiện nay, chi phí thực tế để thu gom, xử lý rác thải của Hà Nội cao gấp 4 lần mức phí thu được từ người dân. Khoảng chênh lệch này buộc ngân sách phải bù đắp mỗi năm một con số khá lớn. Để giải quyết, thành phố đã lấy ý kiến về dự thảo điều chỉnh giá thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt theo lộ trình tăng dần, nhằm tiến tới cân bằng chi phí.

Mức phí mới, dù tăng so với hiện tại, vẫn thấp hơn so với nhiều đô thị lớn trong khu vực, cho thấy sự tính toán hài hòa giữa nhu cầu bền vững và khả năng chi trả của người dân. Đây là bước đi khó nhưng cần thiết, tạo tiền đề để Hà Nội có thêm nguồn lực đầu tư vào phương tiện, công nghệ hiện đại.

Hành trình kiến tạo Thủ đô sáng - xanh - sạch - đẹp mỗi ngày

Công điện 11 cũng đưa ra yêu cầu lãnh đạo các sở, ngành, UBND phường, xã phải chịu trách nhiệm cá nhân trước Chủ tịch UBND thành phố về kết quả triển khai. Cách làm này thiết lập kỷ luật từ trên xuống dưới, tránh tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” hay đùn đẩy trách nhiệm.

Không chỉ vậy, Công điện cũng hướng tới tạo ra sự chuyển biến trong nhận thức của cả hệ thống chính trị và người dân. Hà Nội không muốn dừng lại ở việc “dọn sạch” đường phố trước mỗi dịp lễ lớn, mà đặt mục tiêu xây dựng văn hóa đô thị lâu dài, biến kỷ cương, trật tự thành nếp sống thường ngày.

Trong bối cảnh Hà Nội đang phấn đấu trở thành một trong những đô thị thông minh, hiện đại bậc nhất khu vực, quyết tâm chính trị này có ý nghĩa như một bước ngoặt. Đó là sự khởi đầu cho hành trình kiến tạo Thủ đô “Sáng – Xanh – Sạch – Đẹp”, không chỉ phục vụ hiện tại, mà còn định hình một tương lai bền vững.

Để tăng cường công tác giữ gìn trật tự đô thị đảm bảo vệ sinh môi trường trên địa bàn thành phố nhân dịp A80 Chủ tịch UBND Thành phố đã yêu cầu các sở, ban, ngành vào cuộc. Sở Nông nghiệp và Môi trường: Rà soát, xây dựng kế hoạch vận hành linh hoạt, hiệu quả các khu xử lý rác tập trung, bảo đảm tiếp nhận, xử lý rác liên tục, an toàn, tạo thuận lợi cho xe vận chuyển rác vào các nhà máy đốt rác phát điện nhằm giảm khối lượng rác thải xử lý bằng hình thức chôn lấp, không để tồn đọng. Theo dõi, kiểm soát chặt khối lượng rác xử lý hằng ngày đảm bảo chính xác, hiệu quả; phối hợp với Sở Quy hoạch - Kiến trúc, UBND các xã, phường rà soát bố trí các địa điểm tập kết để rác, tập kết xe chở rác đảm bảo phù hợp, không làm ảnh hưởng đến cảnh quan đô thị.

Tiếp tục tham mưu đổi mới trang thiết bị, phương tiện phục vụ công tác vệ sinh môi trường; đầu tư máy móc, trang thiết bị hiện đại, ứng dụng công nghệ mới trong thu gom, vận chuyển rác thải; tăng cường đầu tư công nghệ quản lý, lắp đặt hệ thống camera giám sát tại các khu vực “điểm đen” về rác thải;

Xây dựng nền tảng dữ liệu số hóa phục vụ công tác quản lý, điều hành vệ sinh môi trường đô thị hiệu quả, minh bạch. Chỉ đạo tăng cường duy trì vệ sinh, tưới rửa mặt đường tại các tuyến trọng điểm (khu vực trung tâm, các tuyến đường có nguy cơ ô nhiễm do lưu lượng phương tiện giao thông lớn).

Thanh tra Thành phố: Chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng, Công an Thành phố và UBND các phường, xã tăng cường thanh tra, kiểm tra chuyên đề việc chấp hành quy định về bảo đảm vệ sinh môi trường trong quá trình thi công, vận chuyển vật liệu, phế thải xây dựng; Xử lý nghiêm theo thẩm quyền hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý đối với các chủ đầu tư, đơn vị vận tải vi phạm (không đóng bao, che chắn, để rơi vãi gây bụi bẩn, mất vệ sinh môi trường), đồng thời kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm về trật tự đô thị theo quy định.

Công an Thành phố: Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng tăng cường tuần tra, kiểm soát, bố trí các điểm chốt kiểm tra phương tiện giao thông gây ô nhiễm môi trường, bụi bẩn đường phố như khí thải không đảm bảo yêu cầu, rơi vãi rác thải, vật liệu xây dựng, đất thải, bùn thải để kịp thời xử lý theo quy định của pháp luật.

Bài viết có sự phối hợp của Trung tâm Khuyến nông Hà Nội.