Theo dự thảo, doanh nghiệp tư nhân, hộ và cá nhân kinh doanh có thể được vay vốn với mức hỗ trợ lãi suất cố định 2%/năm, tính trên dư nợ gốc trong toàn bộ thời hạn vay, áp dụng cho các khoản giải ngân bằng VND đến hết ngày 31/12/2030.
Đây là lần đầu tiên chính sách hỗ trợ lãi suất gắn trực tiếp với mục tiêu chuyển đổi xanh được xây dựng, sau khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 139/NQ-CP hồi tháng 5/2025 và giao Ngân hàng Nhà nước hoàn thiện trong 2025.
Không gian xanh của một nhà máy tại TP.HCM có vốn FDI. Ảnh minh họa.
Để triển khai, ngày 31/7, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định 2913 thành lập Tổ soạn thảo do Phó Thống đốc Nguyễn Ngọc Cảnh làm Tổ trưởng. Tiếp đó, Vụ Tín dụng các ngành kinh tế tổ chức họp tham vấn 19 ngân hàng thương mại, gửi công văn lấy ý kiến 37 thành viên Tổ soạn thảo, đến nay đã nhận được phản hồi của 29 đơn vị.
Hiện hồ sơ dự thảo được xây dựng đầy đủ, từ tờ trình, báo cáo đánh giá tác động chính sách cho tới các phương án phân cấp, thủ tục hành chính và tiêu chí dự án xanh.
Một nội dung đáng chú ý khác của dự thảo là quy định rõ đối tượng thụ hưởng chính sách, chỉ gồm doanh nghiệp tư nhân, hộ và cá nhân kinh doanh, không bao gồm doanh nghiệp nhà nước và FDI.
Điều kiện kèm theo là khoản vay phải hợp pháp, ký kết sau khi Nghị định có hiệu lực, sử dụng đúng mục đích, đồng thời được cơ quan có thẩm quyền xác nhận thuộc danh mục dự án xanh, tuần hoàn hoặc ESG. Nếu vi phạm hoặc dự án bị loại khỏi danh mục, khách hàng sẽ không tiếp tục được hỗ trợ trong suốt vòng đời khoản vay.
Về cơ chế triển khai, dự thảo đề xuất đổi mới theo hướng ngân sách nhà nước phân bổ qua địa phương. UBND cấp tỉnh trực tiếp dự toán, chi trả hỗ trợ cho khách hàng đủ điều kiện, thay vì ngân hàng thương mại như các chương trình trước đây. Cách làm này được kỳ vọng tăng tính minh bạch, rút ngắn thủ tục và gắn trách nhiệm giám sát cho chính quyền địa phương.
Ngân hàng Nhà nước cho biết, sau khi tiếp thu ý kiến, dự thảo Nghị định dự kiến sẽ được trình Chính phủ vào tháng 12/2025. Nếu được thông qua, chính sách hỗ trợ lãi suất đến 2030 sẽ trở thành “đòn bẩy” quan trọng để khu vực tư nhân tiếp cận vốn xanh rẻ hơn, từ đó mở rộng đầu tư vào các lĩnh vực bền vững, góp phần thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Theo dự thảo, Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao nhiệm vụ xác nhận và công bố danh mục các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung ESG trên cổng thông tin điện tử. Đây là cơ sở để ngân hàng thương mại, địa phương và doanh nghiệp xác định khoản vay đủ điều kiện được hỗ trợ lãi suất.
Đồng thời, Bộ phối hợp Ngân hàng Nhà nước trong việc hướng dẫn triển khai, bảo đảm tiêu chí xanh, tuần hoàn và ESG thống nhất trên toàn quốc, cùng Bộ Tài chính và các địa phương giám sát sử dụng vốn, ngăn ngừa trục lợi.
