Đại biểu Quốc hội: Sáp nhập tỉnh là quyết sách lịch sử cho phát triển

Sáng 12/6, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội đã tiến hành thảo luận tại hội trường về phương án sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh. Đây được xem là một quyết sách mang tính lịch sử, chiến lược và có ảnh hưởng sâu rộng đến mô hình phát triển của đất nước trong những thập kỷ tới.

Bước đi tất yếu trong cải cách bộ máy

Đa số đại biểu Quốc hội bày tỏ sự đồng thuận cao với chủ trương sắp xếp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong năm 2025. Nhiều ý kiến khẳng định đây là quyết định có ý nghĩa lịch sử đặc biệt quan trọng, là bước đi tất yếu trong tiến trình tinh gọn tổ chức bộ máy và tổ chức lại không gian phát triển quốc gia.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) nhận định, chủ trương này vừa mang tính chiến lược, vừa là nhu cầu khách quan nhằm nâng cao hiệu quả quản trị, quản lý nhà nước, tối ưu hóa nguồn lực và phát huy lợi thế vùng. “Việc sáp nhập tỉnh không chỉ là thay đổi về địa giới hành chính, mà còn là cơ hội để tái cấu trúc mô hình phát triển vùng theo hướng mở rộng, bền vững và liên kết hiệu quả hơn,” ông Thông nhấn mạnh.

Cùng quan điểm, đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Tâm (Quảng Bình) cho biết đề án sáp nhập các địa phương đã được lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân. Kết quả cho thấy tỷ lệ đồng thuận rất cao: trên 96% cử tri, đại diện hộ gia đình ủng hộ; 100% HĐND các cấp tại các tỉnh, thành liên quan đều tán thành. “Tại Quảng Bình, tỷ lệ cử tri đồng ý đạt trên 98%. Điều này chứng minh ý Đảng hợp lòng dân, thể hiện sự nhất trí và tin tưởng cao với chủ trương lớn này”, bà Tâm nói.

Tầm nhìn xa cho một cuộc cải cách lớn

Theo tính toán, sau sắp xếp, cả nước sẽ còn 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, trong đó có 20 tỉnh, thành có biển. Đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) cho rằng việc giảm số lượng đơn vị hành chính không đơn thuần là “phép cộng” về diện tích hay dân số mà là “phép nhân” về không gian phát triển và tăng trưởng kinh tế. “Quan trọng nhất là tạo thêm động lực phát triển, tăng khả năng liên kết vùng và mở rộng không gian cho các cực tăng trưởng mới”, ông Ngân nhấn mạnh.

Một trong những vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm là việc sử dụng hiệu quả tài sản công sau sáp nhập. Theo báo cáo của Chính phủ, trong tổng số 38.182 trụ sở công của 52 địa phương thuộc diện sắp xếp, dự kiến sẽ còn 4.226 trụ sở dôi dư.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) đề xuất cần có phương án rõ ràng và sớm ban hành hướng dẫn cụ thể về việc xử lý các trụ sở này. “Cần quy định rõ thẩm quyền, phương án sử dụng lại, chuyển đổi công năng hoặc đấu giá tài sản công nhằm tránh lãng phí. Đặc biệt, phải có kế hoạch bố trí lại trụ sở làm việc và nhà ở công vụ phù hợp với tình hình thực tế”, bà Hà nói.

Ngoài ra, nhiều ý kiến cũng đề nghị sớm ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức bị ảnh hưởng sau khi sắp xếp, bao gồm chế độ nghỉ việc, đào tạo lại, hỗ trợ đi lại, ổn định nơi làm việc và sinh hoạt tại địa phương mới.

“Quốc hội và Chính phủ cần sớm hoàn thiện khung pháp lý phù hợp với mô hình địa phương hai cấp; đồng thời nghiên cứu cơ chế tổ chức bộ máy đặc thù cho các tỉnh mới trong giai đoạn chuyển tiếp, tránh tình trạng lúng túng hay chồng chéo trong vận hành”, đại biểu Nguyễn Hữu Thông kiến nghị.

Các đại biểu Quốc hội cũng thống nhất rằng, từ việc sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp tỉnh được xem là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển không gian quốc gia, đi đôi với quá trình phân bố lại dân cư, hạ tầng và nguồn lực đầu tư. Qua đó, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển nhanh, bền vững, theo đúng định hướng của Đảng và Nhà nước trong giai đoạn mới.

Từ quyết tâm chính trị cao, sự đồng thuận của nhân dân và những tính toán kỹ lưỡng về hiệu quả lâu dài, chủ trương sáp nhập tỉnh đang được kỳ vọng sẽ mở ra một giai đoạn phát triển đột phá cho các địa phương và cả nước. Một cuộc cải cách hành chính quy mô chưa từng có đang được khởi động với một tầm nhìn dài hạn.