Đặc khu kinh tế cửa ngõ châu Á - Thái Bình Dương do doanh nghiệp Việt vận hành

Lễ ký kết Biên bản ghi nhớ (MoU) giữa SI Group và Chính phủ Solomon Islands diễn ra ngày 30/5, tại Hà Nội, với sự tham dự của lãnh đạo cấp cao hai bên cùng đại diện ngoại giao từ các nước ASEAN và Australia. Theo thỏa thuận, SI Group sẽ giữ vai trò đối tác chiến lược, đồng thời là đơn vị toàn quyền quy hoạch, phát triển và vận hành đặc khu kinh tế (SEZ) tại quốc đảo này.

Đây là lần đầu tiên một doanh nghiệp tư nhân Việt Nam được giao triển khai mô hình đặc khu theo cơ chế "một đơn vị toàn quyền triển khai ", từ quy hoạch đến quản lý vận hành. Mô hình này được kỳ vọng tạo ra sự đồng bộ, nhất quán và hiệu quả trong phát triển kinh tế tại khu vực cửa ngõ châu Á - Thái Bình Dương.

Trung tâm tích hợp, hướng tới phát triển bền vững

Solomon Islands nằm tại vị trí chiến lược, kết nối Đông Nam Á với Australia và các quốc đảo Thái Bình Dương. Với chính sách cải cách mở cửa và hạ tầng logistics đang được đầu tư, quốc gia này đang nổi lên như một điểm đến mới cho các dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

SEZ, hợp tác với SI Group, được quy hoạch theo mô hình tích hợp đa ngành, lấy 3 trụ cột làm nền tảng: kinh tế biển - nông nghiệp - tài nguyên; dịch vụ xã hội - du lịch - giáo dục; và hạ tầng kỹ thuật - tài chính - logistics. Tất cả được thiết kế để thành một vùng phát triển năng động, tự chủ và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

Trong lĩnh vực kinh tế biển, dự án sẽ phát triển khu nuôi tôm công nghệ cao rộng 100 ha, ứng dụng sinh học và tự động hóa nhằm xuất khẩu vào các thị trường yêu cầu khắt khe như Nhật Bản và EU. Một trung tâm chế biến, xuất khẩu thủy sản sẽ được xây dựng, khai thác lợi thế ngư trường vùng biển sâu, đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh thực phẩm toàn cầu.

Với mảng tài nguyên, hoạt động khai thác vàng và bauxite sẽ được thực hiện theo mô hình ESG (môi trường - xã hội - quản trị), giảm thiểu tác động sinh thái. Về dịch vụ xã hội, đặc khu sẽ bao gồm bệnh viện quốc tế, trung tâm đào tạo nghề cho người lao động địa phương và tổ hợp nghỉ dưỡng kết hợp sân golf, casino phục vụ du khách cao cấp.

Ở nhóm hạ tầng - tài chính, dự án sẽ xây dựng cảng biển chiến lược tích hợp trung tâm logistics, kho lạnh và xử lý hàng hóa nông, thủy sản. Đồng thời, một hệ sinh thái tài chính riêng gồm ngân hàng đặc khu, quỹ đầu tư và các tổ chức tín dụng sẽ được thành lập để hỗ trợ doanh nghiệp, nhà đầu tư.

Lộ trình triển khai theo 2 giai đoạn

SI Group và Chính phủ Solomon Islands thống nhất triển khai dự án theo 2 giai đoạn. Trong 6 tháng đầu, hai bên sẽ khởi động thỏa thuận đầu tư, thành lập văn phòng điều hành tại thủ đô Honiara và triển khai các dự án thí điểm gồm trang trại nuôi tôm, phòng khám y tế, sân golf và trung tâm logistics gỗ. Cùng với đó, là tuyển chọn nhà đầu tư chiến lược và đối tác kỹ thuật, hoàn thiện khung pháp lý cho đặc khu.

Giai đoạn tiếp theo, kéo dài từ 1 đến 3 năm, là thời gian phát triển toàn diện các hợp phần chính, mở rộng hạ tầng. Chính phủ Solomon Islands kỳ vọng SEZ sẽ tạo hàng nghìn việc làm, thúc đẩy chuyển giao công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh kinh tế quốc gia thông qua mô hình hợp tác công tư.

Ông Jaimie Lency, Bộ trưởng Thương mại Solomon Islands, chia sẻ: “Chúng tôi xem SEZ là hạt nhân trong chiến lược hiện đại hóa và toàn cầu hóa đất nước”, và tin rằng sự hợp tác với SI Group sẽ mở ra làn sóng đầu tư FDI mới vào quốc đảo Thái Bình Dương.

SI Group khẳng định cam kết thực hiện dự án theo nguyên tắc minh bạch, hiệu quả và phát triển bền vững, hướng đến mục tiêu đưa đặc khu trở thành hình mẫu kinh tế trong khu vực.

Ông Phan Nhật Minh, Chủ tịch HĐQT SI Group cho biết, Solomon Islands sở hữu các tuyến hàng hải tiềm năng, thuận lợi cho phát triển logistic, thương mại và xuất khẩu hàng hóa ra toàn khu vực. Với chủ trương cải cách và mở cửa mạnh mẽ, quốc đảo đang trở thành điểm đến đầu tư tiềm năng trong khu vực. 

“Trong bối cảnh chiến tranh thương mại leo thang trên toàn cầu, Solomon là điểm đến ít bị tác động. Đây cũng là một quốc gia đang phát triển và giàu tiềm năng ở các lĩnh vực như khai thác và nuôi trồng thủy hải sản, khai thác khoáng sản, du lịch…”, ông Minh nói.

GrowMax, tập đoàn sản xuất thức ăn nuôi tôm và chế biến tôm xuất khẩu, cũng có kế hoạch đầu tư tại Solomon Island. Tổng giám đốc Mai Văn Hoàng đánh giá, SEZ thường có các chính sách thông thoáng và ưu đãi cho doanh nghiệp. 

Là đất nước bao quanh bởi biển, có môi trường xanh, sạch phù hợp cho sản xuất tôm giống, nuôi tôm công nghệ cao, Solomon Islands còn được chính phủ Australia trợ giá sản phẩm. Nếu chế biến tôm tại đây để xuất khẩu sang Australia, lợi nhuận sẽ gia tăng đáng kể.