Chuyển đổi số, nông nghiệp xanh vào danh mục chi ngân sách chính thức

Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 46/2025/TT-BTC, quy định nội dung và mức chi cho các nhiệm vụ sự nghiệp kinh tế và đầu tư phát triển từ nguồn ngân sách nhà nước. Đây là văn bản hợp nhất, thay thế hàng loạt thông tư trước đây và được đánh giá là tháo gỡ một trong những vướng mắc lớn nhất hiện nay. Đó là, thiếu hướng dẫn thống nhất cho nhiều khoản chi đang phát sinh trong thực tiễn.

Trước đây, nhiều địa phương và bộ, ngành đã triển khai các nhiệm vụ như số hóa dữ liệu đất đai, xây dựng nền tảng số, phát triển nông nghiệp hữu cơ, tuần hoàn, hay các chương trình tăng trưởng xanh.

Tuy nhiên, việc bố trí ngân sách thường gặp khó khăn do thiếu căn cứ pháp lý cụ thể. Các khoản chi phải gửi kèm công văn giải trình hoặc lồng ghép vào những danh mục cũ, dẫn đến tình trạng bị xuất toán khi thanh kiểm tra, hoặc ngại chi vì lo sai phạm.

Thông tư 46 ra đời đã hợp thức hóa và hệ thống hóa các nội dung này thành danh mục chi ngân sách rõ ràng, áp dụng thống nhất trên toàn quốc.

Các khoản chi như thuê dịch vụ công nghệ thông tin, phát triển cơ sở dữ liệu chuyên ngành, số hóa thông tin quy hoạch, chuyển đổi xanh trong sản xuất nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu... đều được quy định chi tiết. Văn bản cũng lồng ghép nguyên tắc thúc đẩy tài chính xanh, ưu tiên nhiệm vụ thân thiện môi trường, an toàn sinh học và ứng dụng công nghệ.

Một điểm mới nữa của Thông tư là quy định thống nhất toàn quốc về chi sự nghiệp kinh tế theo từng nhóm lĩnh vực cụ thể: từ nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản đến công nghiệp, môi trường, đo lường, logistics, xúc tiến thương mại. Việc này không chỉ giúp các địa phương dễ lập dự toán, mà còn giúp Kho bạc Nhà nước và các cơ quan kiểm toán có căn cứ chung khi thẩm định, giải ngân và kiểm tra.

Đặc biệt, Thông tư cho phép mở rộng hình thức khoán chi đối với nhiều loại hình nhiệm vụ phù hợp, thay vì phải chi tiết hóa từng hạng mục nhỏ như trước. Việc này tạo điều kiện cho các đơn vị chủ trì linh hoạt hơn trong thực hiện, nhất là với các chương trình cần phản ứng nhanh như chống thiên tai, dịch bệnh, hoặc hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi mô hình.

Không chỉ tác động tới hoạt động trong nước, Thông tư 46 còn là cơ sở quan trọng để triển khai các chương trình hợp tác quốc tế và dự án viện trợ có sử dụng vốn đối ứng từ ngân sách nhà nước.

Trong bối cảnh nhiều tổ chức phát triển quốc tế đang tài trợ các chương trình chuyển đổi số trong hành chính công, nông nghiệp xanh, thích ứng khí hậu hoặc tài chính carbon, việc Việt Nam có hệ thống danh mục chi ngân sách thống nhất là điều kiện cần thiết để phối hợp triển khai.

Thông tư có hiệu lực từ ngày 10/8. Bộ Tài chính đề nghị các bộ, ngành và địa phương rà soát lại kế hoạch ngân sách 2026 và trung hạn, đảm bảo phù hợp với danh mục mới, đồng thời công khai các nhiệm vụ chi theo đúng quy định của Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi) mới ban hành, để đồng bộ các văn bản quy phạm pháp luật.

Ngoài hệ thống hóa danh mục chi sự nghiệp kinh tế và chi đầu tư phát triển, Thông tư 46 còn bổ sung cơ chế khoán chi áp dụng cho nhiều nhiệm vụ, khuyến khích nâng cao hiệu quả chi tiêu công. Văn bản cũng quy định rõ trách nhiệm của các đơn vị lập dự toán, thẩm định, phê duyệt và kiểm tra, đảm bảo minh bạch và thống nhất trong toàn hệ thống ngân sách.

Một số nhóm chi được làm rõ như chi hỗ trợ hội nhập kinh tế quốc tế, phát triển ngành nghề nông thôn, logistics nông sản, bảo tồn tài nguyên di truyền, chuyển giao công nghệ, xúc tiến thương mại và đo lường, tiêu chuẩn, chất lượng.