Đoạn Hố Gùi (bờ biển Đông) rừng đã tái sinh sau khi có kè ly tâm bảo vệ. Ảnh: Trọng Linh.
Từ sạt lở đến cơ hội phát triển kinh tế biển
Ông Nguyễn Thanh Tùng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau, cho biết: Bờ biển Cà Mau đang chịu tác động nghiêm trọng của sạt lở và triều cường, đe dọa hạ tầng, đất sản xuất và rừng phòng hộ. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để tỉnh thực hiện mô hình công trình đồng bộ, vừa bảo vệ bờ biển, vừa phát triển quỹ đất mới phục vụ kinh tế biển, du lịch và dịch vụ hậu cần nghề cá.
Để giải quyết căn cơ vấn đề sạt lở bờ biển, đồng thời kết hợp với việc khai thác tiềm năng, thế mạnh về kinh tế biển (theo gợi ý của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính) và ngăn chặn tình trạng triều cường gây ngập các đô thị, công trình giao thông, bảo vệ sản xuất, tỉnh Cà Mau đề xuất hệ thống công trình lấn biển đối với các đoạn bờ biển có địa hình phù hợp, có vị trí thuận lợi phát triển các dự án dịch vụ logistics, các khu dịch vụ du lịch, dịch vụ hậu cần nghề cá…
Cụ thể, Khu logistics phục vụ Cảng tổng hợp Hòn Khoai lấn biển khoảng 1.000 ha, dài 5km, rộng 2km, hình thành trung tâm logistics chiến lược, phục vụ cảng nước sâu Hòn Khoai; Khu du lịch Khai Long – Đất Mũi lấn biển khoảng 1.000 ha, tuyến kè phá sóng dài 10km, cách bờ 1km, tạo quỹ đất phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, dịch vụ biển; Khu dịch vụ kinh tế biển Rạch Gốc, Khu logistics Hòn Khoai lấn biển 1.500 ha, dải kè phá sóng dài 15km, phát triển dịch vụ hậu cần nghề cá, logistics biển và hệ sinh thái kinh tế biển; Khu du lịch Nhà Mát lấn biển 400 ha, kè phá sóng dài 2km, cách bờ 2km, tạo quỹ đất du lịch, bãi biển, dịch vụ công cộng.
Phối cảnh mô hình kè phá sóng, kết hợp cầu cạn để lấn biển. Ảnh: Trọng Linh.
Kè phá sóng kết hợp cầu cạn
Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau, kết cấu kè phá sóng kết hợp cầu cạn cách bờ từ 1–2km, mặt cầu rộng khoảng 8m, giúp giảm sóng, bảo vệ bờ biển, đồng thời tạo ra 3.900 ha đất sạch cho các dự án đầu tư. Suất đầu tư ước khoảng 300 tỷ đồng/km, tổng mức đầu tư 32km kè phá sóng khoảng 9.600 tỷ đồng.
Giá trị kinh tế của quỹ đất này tạo ra từ khoảng 30.000 tỷ đồng, chưa kể lợi ích từ du lịch, logistics, nuôi biển và dịch vụ hậu cần nghề cá. Đây là giải pháp “2 trong 1”: Vừa chống sạt lở, vừa khai thác tiềm năng kinh tế biển.
Các đoạn bờ biển sạt lở còn lại cần khẩn trương xây dựng công trình kè (với mục tiêu để bảo vệ bờ biển), khôi phục rừng ngập mặn với tổng chiều dài khoảng 108km, tổng mức đầu tư khoảng 9.000 tỷ đồng (biển Tây 22km, suất đầu tư 60 tỷ đồng/km; biển Đông 86km, suất đầu tư khoảng 90tỷ đồng/km).
Khu Logistics lấn biển phục vụ Cảng tổng hợp Hòn Khoai và Đảo Hòn Khoai. Ảnh: Trọng Linh.
Đề xuất kè lấn biển tại đảo Hòn Khoai và Cồn cát ngầm nằm trên đường cầu dẫn từ bờ ra đảo Hòn Khoai, để tạo ra quỷ đất xây dựng các Khu dịch vụ, hậu cần logistics cho Cảng tổng hợp Hòn Khoai, dịch vụ hậu cần cho nghề cá. Đồng thời sớm đầu tư xây dựng cống ngăn triều cường tại cửa biển Gành Hào để điều tiết, chống ngập các đô thị và hạ tầng bên trong.
Bên cạnh đó, tỉnh Cà Mau đề xuất xây dựng cống ngăn triều Gành Hào để chống ngập đô thị, bảo vệ hạ tầng và sản xuất bên trong. Triển khai kè lấn biển tại đảo Hòn Khoai và cồn cát ngầm trên tuyến cầu dẫn, tạo quỹ đất cho dịch vụ hậu cần nghề cá và logistics. Khẩn trương xây dựng 108km kè bảo vệ bờ còn lại, nhằm bảo vệ cộng đồng, hạ tầng và rừng ngập mặn.
Phối cảnh Cống Gành Hào. Ảnh: Trọng Linh.
Ông Lê Văn Sử, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau nhấn mạnh, chỉ khi chống sạt lở và phát triển kinh tế biển đồng bộ, tỉnh mới bảo vệ bờ biển, dân cư và hạ tầng một cách bền vững. Mô hình kè lấn biển không chỉ hóa giải nguy cơ thiên tai mà còn tạo ra không gian mới cho dịch vụ du lịch, logistics, cảng biển và đô thị sinh thái, phù hợp định hướng phát triển xanh, thích ứng biến đổi khí hậu và nâng tầm giá trị kinh tế biển.
Với tầm nhìn đến năm 2030, các đề xuất này kỳ vọng sẽ đưa Cà Mau trở thành động lực phát triển kinh tế biển của khu vực ĐBSCL.
