Từ đầu tháng 11/2007 đến nay, thị trường xe tải hạng nhẹ thay thế công nông càng thêm sôi động, nguồn hàng trở lên khan hiếm và giá xe tăng đột biến. Ông Đỗ Văn Hồng, Trưởng cửa hàng Thương mại - Dịch vụ số 1, đường Nguyễn Văn Cừ (TP Bắc Giang) đã có thâm niên kinh doanh xe ô tô các loại đánh giá: “Do giá sắt thép (nguyên liệu chính sản xuất linh kiện ô tô) lên cao cùng với nhu cầu thay thế xe công nông tăng đột biến đẩy giá xe ben, xe tải hạng nhẹ lên cao”.
Các loại ô tô tải trọng 1,25 đến 2 tấn được khách hàng đặc biệt quan tâm bởi kích cỡ nhỏ gọn, thuận tiện chuyên chở hàng hoá ở ngõ, ngách thành phố và các vùng nông thôn có đường giao thông nông thôn hẹp. Giá xe loại này của hãng Xuân Kiên (Vinaxuki) hoặc Chiến Thắng tăng từ 10-15 triệu đồng/chiếc hồi tháng 6/2007 và 2 tháng nay tăng thêm khoảng 10 triệu đồng/chiếc. Mặc dù giá tăng nhưng số lượng khách hàng đăng ký mua xe không giảm. Chỉ tính riêng tháng 12, Cửa hàng Thương mại – Dịch vụ số 1 đã bán hơn 20 chiếc.
Làm đại lý bán các loại xe ô tô tải hiệu Cửu Long, Sông Hồng, Vinamotor, Giải Phóng… doanh số bán hàng của Cty TNHH Nam Mai, xã Dĩnh Kế (TP Bắc Giang) trong 3 tháng qua cũng tăng mạnh bởi số lượng xe bán ra cũng như giá các loại xe đều tăng từ 8-12 triệu đồng/chiếc. Giám đốc Cty ,ông Đào Duy Nam cho rằng hầu hết các xe sản xuất trong nước đều có tỷ lệ linh kiện nhập nội lớn, giá thành xe phụ thuộc phần lớn vào giá các loại linh kiện này. Vì thế thời gian qua, giá linh kiện ô tô nhập nội tăng đẩy giá các xe tải sản xuất trong nước lên. Ngoài ra, năng lực sản xuất của các nhà máy lắp ráp có hạn trong khi nhu cầu thay thế số lượng xe công nông lớn khiến loại hàng này khan hiếm…
Trong khi thị trường xe tải hạng nhẹ biến động mạnh thì khách hàng (đa phần là chủ xe công nông) khó có sự lựa chọn nào khác là chấp nhận đầu tư để bảo đảm việc kinh doanh không bị gián đoạn. Vì lẽ đó, nhiều khách hàng sẵn sàng vay vốn với lãi suất cao, huy động nhiều nguồn để mua xe, đặt tiền trước hàng tháng mới có xe.
Anh Nguyễn Đức Ưng ở xã Xuân Cẩm, huyện Hiệp Hoà sau khi bán “sắt vụn” chiếc công nông nhiều năm là phương tiện hành nghề vận tải nuôi sống gia đình đã tập trung vốn, mượn tiền người nhà, vay ngân hàng để có gần 180 triệu đồng mua một chiếc tải hạng nhẹ hiệu Chiến Thắng. Tuy nhiên do “cháy” hàng nên mọi hồ sơ, thủ tục thanh toán với cửa hàng đã hoàn thành nhưng anh vẫn phải đợi hơn một tháng nữa mới được nhận xe. Khảo sát một số đại lý bán xe trên địa bàn TP Bắc Giang, tình trạng thiếu hàng, đặt tiền trước hàng tháng mới có xe đang diễn ra phổ biến. Anh Ưng nhận xét: “Hiện trên thị trường có nhiều loại xe nhưng các loại xe lắp ráp trong nước thường có nhiều ưu điểm hơn xe nhập nguyên chiếc bởi đã được cải tiến phù hợp với điều kiện địa hình, khí hậu của Việt Nam”.
Thời điểm trước ngày 1/1/2008, Bắc Giang có hơn 2,3 nghìn xe công nông và nếu các chủ xe đều có nhu cầu chuyển đổi sang sử dụng ô tô tải hạng nhẹ để thay thế thì yêu cầu về số lượng ô tô không phải nhỏ. Trong khi đó thị trường xe tải biến động mạnh khiến nhiều người băn khoăn. Cũng theo anh Ưng, bỏ số tiền lớn để mua xe làm dịch vụ vận tải nhỏ lẻ ở nông thôn vốn ít người thuê thì khó thu hồi được vốn, nếu phải vay ngân hàng thêm khoản trả lãi hàng tháng càng dễ lỗ. Trước tình cảnh ấy, nhiều người đã khôi phục xe bò kéo hoặc lén lút sử dụng xe công nông để vận chuyển vật liệu xây dựng ở các làng quê…
Theo nhận định của các nhà kinh doanh xe tải, thị trường mặt hàng này còn diễn biến phức tạp, giá xe tiếp tục tăng vì nhu cầu mua thay thế công nông còn lớn trong những tháng đầu năm 2008. Tuy nhiên đến giữa năm nay, giá xe sẽ ổn định và có phần giảm bởi sự “vào cuộc” của nhiều nhà máy lắp ráp xe trong nước...
Cấm lưu hành xe công nông là chính sách đúng đắn nhằm bảo đảm an toàn cho con người khi tham gia giao thông. Việc thay thế xe công nông bằng các loại phương tiện vận tải khác do chủ phương tiện quyết định nhưng trong bối cảnh thị trường xe tải hạng nhẹ biến động mạnh hiện nay, nhà đầu tư cần thận trọng khi quyết định mua xe ở thời điểm này. Một số chủ xe tải có thâm niên trong nghề cho rằng đối với các loại xe tải hạng nhẹ nhập nội giá thấp hơn so với xe lắp ráp trong nước nhưng được thiết kế chưa thực sự phù hợp với điều kiện giao thông, địa hình của Việt Nam nên khả năng chịu tải trọng kém, nhanh xuống cấp.
