Nhân dịp kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành ngoại giao (28/8/1945 – 28/8/2025), Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn có những chia sẻ với báo chí về chặng đường phát triển cùng đất nước của ngành.
Ra đời vào Tháng 8 mùa thu lịch sử năm 1945, ngành ngoại giao hết sức vinh dự, tự hào được Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ thiên tài, nhà ngoại giao kiệt xuất trực tiếp sáng lập và đặt nền móng.
Theo Phó Thủ tướng, trong suốt chặng đường 80 năm sau đó, ngoại giao đã có những đóng góp quan trọng, in đậm dấu ấn trong từng chặng đường lịch sử, từ giai đoạn giành và giữ vững độc lập, đến công cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc và cho đến xây dựng và bảo vệ Tổ quốc ngày nay.
"Từ một nước bị bao vây, cô lập, Việt Nam nay đã có quan hệ ngoại giao với 194 nước, thiết lập được mạng lưới quan hệ đối tác chiến lược, đối tác toàn diện với 38 nước, trong đó có tất cả các nước Ủy viên Thường trực Hội đồng Bảo an, các nước G7 hầu hết các nước G20, là thành viên tích cực của hơn 70 tổ chức quốc tế", Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn trả lời báo chí nhân dịp kỷ niệm 80 năm truyền thống ngành ngoại giao. Ảnh: Tùng Đinh.
Giá trị cốt lõi
Được trui rèn, thử thách trong những giai đoạn cam go nhất của lịch sử cách mạng Việt Nam đã để lại cho ngoại giao Việt Nam nhiều bài học còn nguyên giá trị.
Theo Phó Thủ tướng, đó là bài học về việc bảo đảm cao nhất, trên hết và trước hết lợi ích quốc gia - dân tộc. Tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ 3 năm 1964, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn ngoại giao “phải luôn luôn vì lợi ích của dân tộc mà phục vụ” và tư tưởng của Người được các thế hệ lãnh đạo, cán bộ ngoại giao Việt Nam thấm nhuần và thực hiện trong suốt chặng đường lịch sử 80 năm qua.
Ông cũng điểm lại bài học về sự lãnh đạo thống nhất, tuyệt đối của Đảng, nhạy bén trong nhận định và nắm bắt tình hình, quyết đoán trong việc đưa ra các quyết sách.
Bên cạnh đó, không thể không kể đến bài học về kết hợp nội lực với ngoại lực, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Hay các bài học về kiên định về nguyên tắc nhưng linh hoạt về sách lược theo phương châm “dĩ bất biến ứng vạn biến”; bài học về tầm quan trọng của đoàn kết, đồng thuận; là sự vận dụng nhuần nhuyễn “năm cái biết” (biết mình, biết người, biết thời thế, biết dừng và biết biến)...
Những bài học kinh nghiệm này đã góp phần hình thành nên những giá trị cốt lõi tạo nên một nền ngoại giao mang đậm bản sắc dân tộc và con người Việt Nam.
Đó là một nền ngoại giao luôn vì lợi ích quốc gia-dân tộc, phụng sự đất nước, phục vụ nhân dân; một nền ngoại giao bản lĩnh, kiên cường nhưng mềm mại, khôn khéo; mang đậm khí phách, bản lĩnh, trí tuệ của dân tộc Việt Nam đã được hun đúc qua hàng nghìn năm lịch sử.
Theo Phó Thủ tướng, 80 năm qua, ngành ngoại giao luôn hoạt động với tư tưởng "vì lợi ích của dân tộc mà phục vụ" của Bác Hồ. Ảnh: Tùng Đinh.
5 nhiệm vụ trọng tâm
"Với thế và lực mới của đất nước, ngành ngoại giao Việt Nam được kỳ vọng sẽ phát huy hơn nữa vai trò của mình, đóng góp vào sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới. Điều đó đòi hỏi ngoại giao phải không ngừng đổi mới, nâng tầm hơn nữa cả trong tư duy và hành động", Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn chia sẻ.
Trong bối cảnh đó, người đứng đầu ngành ngoại giao nêu ra 5 nhiệm vụ của ngành trong thời gian tới.
Thứ nhất, đối ngoại cần phát huy vai trò tiên phong, trọng yếu, thường xuyền trong tạo lập và củng cố cục diện đối ngoại thuận lợi, thực hiện ba mục tiêu của đối ngoại là an ninh, phát triển và nâng cao vị thế của đất nước.
Thứ hai, thông qua các hoạt động ngoại giao kinh tế, ngoại giao khoa học công nghệ, đối ngoại đóng vai trò mở đường, tranh thủ cơ hội, hóa giải thách thức, kiến tạo động lực phát triển mới cho đất nước, kết hợp hiệu quả giữa nội lực với ngoại lực.
Thứ ba, không ngừng nâng tầm đóng góp của Việt Nam đối với hoà bình, hợp tác, phát triển và tiến bộ của nhân loại.
Thứ tư, phát huy “sức mạnh mềm” của dân tộc, gia tăng hình ảnh và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế tương xứng với tầm vóc lịch sử và văn hóa, vị thế chính trị và kinh tế của đất nước.
Thứ năm, xây dựng nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của kỷ nguyên mới, ngang tầm khu vực và vươn tầm quốc tế.
Hiện nay, Nghị quyết số 59 đánh dấu bước ngoặt về đổi mới tư duy, cách tiếp cận trong quá trình hội nhập của đất nước, theo đó hội nhập quốc tế vừa được xác định là “trọng yếu, thường xuyên” vừa là “động lực quan trọng” đưa đất nước vào kỷ nguyên mới.
Theo Phó Thủ tướng, hội nhập quốc tế giờ đây không chỉ dừng lại ở việc định vị Việt Nam là quốc gia “đến sau”, “tham gia”, “gia nhập” mà xác định vị thế của quốc gia “xây dựng”, “định hình” và “dẫn dắt” các khuôn khổ hợp tác phù hợp với điều kiện và năng lực mới của đất nước.
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nêu ra 5 nhiệm vụ trọng tâm của ngành ngoại giao trong thời gian tới. Ảnh: Tùng Đinh.
4 nhiệm vụ của ngoại giao kinh tế
Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nói, ngoại giao kinh tế không chỉ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm mà còn trở thành động lực quan trọng trong công cuộc phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng của Việt Nam.
"Một kết quả nổi bật là đến nay chúng ta đã thiết lập quan hệ kinh tế - thương mại với hơn 230 quốc gia, vùng lãnh thổ; ký kết và triển khai 17 Hiệp định Thương mại Tự do (FTA), trong đó có nhiều FTA thế hệ mới và đang thúc đẩy đàm phán với các đối tác khác", ông nói.
Trong thành tựu đáng tự hào của việc Việt Nam vươn lên vào nhóm 32 quốc gia hàng đầu thế giới về quy mô GDP, tốp 20 quốc gia có quy mô thương mại và thu hút đầu tư nước ngoài lớn nhất, có đóng góp tích cực của công tác ngoại giao kinh tế.
Trong bối cảnh thách thức và cơ hội đan xen, bám sát mục tiêu phát triển của đất nước, nhất là mục tiêu tăng trưởng 2 con số và 2 mục tiêu 100 năm, trong thời gian tới, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, ngoại giao kinh tế sẽ tập trung vào nhiệm vụ ưu tiên.
Một là, khai thác tối đa lợi ích của các hiệp định thương mại, đầu tư hiện có, nhất là những thị trường, lĩnh vực còn chưa được khai thác.
Hai là, tích cực góp phần thúc đẩy tăng trưởng, chú trọng làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới.
Ba là, kịp thời nhận diện và tranh thủ cơ hội từ những xu hướng mới đang định hình như các xu hướng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng.
Cuối cùng, ngoại giao kinh tế sẽ tiếp tục đồng hành với các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp trong tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, kiến tạo đòn bẩy, kết nối, thu hút các dự án và chương trình hợp tác mới.
