Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG) đang bước vào giai đoạn tăng tốc trong việc đáp ứng Quy định chống phá rừng của Liên minh châu Âu (EUDR), đồng thời triển khai chiến lược sản xuất cao su thiên nhiên phát thải thấp (Low Carbon Product). Đây là hai nhiệm vụ then chốt, không chỉ giúp VRG giữ vững thị trường xuất khẩu chiến lược mà còn góp phần nâng cao giá trị thương hiệu, khẳng định vai trò tiên phong trong phát triển bền vững của ngành cao su Việt Nam.
Hơn 305.000 ha cao su thích ứng EUDR
Tính đến tháng 8/2025, VRG quản lý 376.600 ha cao su trong và ngoài nước (Lào, Campuchia). Trong đó, đã có 305.215 ha (chiếm hơn 81% tổng diện tích) hoàn thành hoặc cơ bản hoàn thành thích ứng EUDR. 123.364 ha đã hoàn toàn đáp ứng yêu cầu EUDR, tương ứng với sản lượng khai thác khoảng 381.000 tấn mủ/năm. 181.851 ha còn lại đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ, chủ yếu đã đạt khoảng 80-90% tiêu chí.
Hơn 305 nghìn ha cao su của VRG đã thích ứng EUDR. Ảnh: VRG.
Tính đến nay, 17/40 công ty thành viên đã hoàn thành chứng nhận PEFC-EUDR, 22 công ty cơ bản hoàn thành, chỉ còn 1 công ty (Cao su Quảng Nam) đang gấp rút bổ sung để đạt chuẩn. VRG đặt mục tiêu đến tháng 10/2025, toàn bộ 40 đơn vị sẽ được chứng nhận, đảm bảo sản lượng cao su xuất khẩu sang EU và các thị trường khắt khe không bị gián đoạn.
Theo kế hoạch năm 2025, sản lượng khai thác cao su của các công ty thành viên VRG đáp ứng EUDR khoảng 381.126 tấn/507.423 tấn kế hoạch chế biến toàn Tập đoàn (khai thác và thu mua). Đến ngày 21/8/2025, các công ty có thể đáp ứng EUDR đã chế biến khoảng 192.162 tấn cao su khai thác. Trong đó, công ty hoàn thành đáp ứng EUDR chế biến được 127.458 tấn cao su khai thác.
Thách thức lớn từ nguồn cao su tiểu điền
Một vấn đề đáng chú ý là việc thích ứng EUDR cho nguồn cao su tiểu điền. Hiện VRG thu mua khoảng 100.000 tấn mủ tiểu điền mỗi năm, chiếm tỷ trọng đáng kể trong nguồn nguyên liệu chế biến. Tuy nhiên, việc xây dựng hồ sơ EUDR cho nhóm này gặp nhiều khó khăn: Nhiều hộ dân chưa hợp tác trong việc cung cấp giấy tờ pháp lý về quyền sử dụng đất. Diện tích nhỏ lẻ, phân tán, khó xác định ranh giới chính xác trên bản đồ số. Các đại lý thu mua còn e ngại chia sẻ dữ liệu về sản lượng và nguồn gốc hàng hóa.
VRG đang phối hợp với các địa phương, ngành chức năng và hiệp hội để tìm giải pháp. Một trong những hướng đi là xây dựng cơ sở dữ liệu tiểu điền tập trung, hỗ trợ hộ dân hoàn thiện hồ sơ, đồng thời liên kết tiêu thụ theo chuỗi để nâng cao giá trị và minh bạch nguồn gốc.
Cao su phát thải thấp – chiến lược song hành
Chế biến mủ tờ trong một nhà máy của VRG. Ảnh: VRG.
Song song với EUDR, VRG quyết liệt triển khai chương trình Low Carbon Product nhằm giảm phát thải khí nhà kính, hướng đến trung hòa carbon với các giải pháp như chuyển sang nhiên liệu sinh khối, năng lượng tái tạo, xử lý khí thải và nước thải, kiểm kê khí nhà kính.
Đến nay, 41 dây chuyền chế biến đã thay thế dầu DO bằng Biomass, giúp giảm phát thải khoảng 63.000 tấn CO₂/năm. 12 công ty đã lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái với tổng công suất 11 MWp, mỗi năm cung cấp khoảng 15 triệu kWh điện sạch, giảm phát thải hơn 10.000 tấn CO₂.
Nhiều nhà máy đã đầu tư hệ thống tuần hoàn nước và thu hồi nhiệt thải, vừa tiết kiệm chi phí, vừa giảm phát thải. Về kiểm kê khí nhà kính, 100% công ty thành viên đã triển khai kiểm kê sơ bộ phát thải theo hướng dẫn ISO 14064, làm nền tảng cho việc công bố sản phẩm phát thải thấp.
VRG dự kiến từ năm 2026 sẽ thí điểm công bố sản phẩm cao su phát thải thấp theo tiêu chuẩn ISO 14067 tại hai công ty đi đầu là Cao su Dầu Tiếng và Cao su Phú Riềng. Giai đoạn 2027–2030, VRG sẽ mở rộng ra toàn Tập đoàn và hướng đến đăng ký EPD (Environmental Product Declaration) trên hệ thống quốc tế, phục vụ xuất khẩu vào EU, Mỹ, Nhật Bản.
Khẳng định vị thế VRG trên thị trường quốc tế
Việc đồng thời triển khai thích ứng EUDR và sản xuất cao su phát thải thấp cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của VRG trong chiến lược phát triển bền vững. Đây là hai “giấy thông hành” quan trọng để cao su Việt Nam tiếp cận các thị trường khó tính, nhất là EU – nơi tiêu thụ khoảng 30% tổng lượng cao su thiên nhiên xuất khẩu của VRG.
Công nhân của VRG thu hoạch mủ cao su. Ảnh: VRG.
Quan trọng hơn, các chương trình này giúp VRG gia tăng giá trị thương hiệu, khi cao su Việt Nam được chứng nhận cả về minh bạch chuỗi cung ứng và phát thải thấp. Đồng thời giúp Tập đoàn đáp ứng yêu cầu ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị), phù hợp với xu thế tài chính xanh toàn cầu. Bên cạnh đó là lan tỏa tác động tích cực đến hàng trăm nghìn hộ tiểu điền, thúc đẩy họ tham gia chuỗi giá trị bền vững.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, xu thế tiêu dùng xanh và các quy định quốc tế ngày càng chặt chẽ, những bước đi của VRG không chỉ mở rộng thị trường xuất khẩu, mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội, trách nhiệm môi trường của một doanh nghiệp trụ cột ngành cao su Việt Nam.
Với tầm nhìn dài hạn, VRG đang khẳng định vai trò tiên phong trong “xanh hóa” chuỗi giá trị cao su, từ vườn cây đến sản phẩm cuối cùng, đưa thương hiệu cao su Việt Nam vươn tầm thế giới.
