Viện WASI tiên phong chọn tạo giống hồ tiêu chất lượng cao
Thứ Hai 08/09/2025 , 17:18 (GMT+7)
Với gần 20 năm nghiên cứu, Viện WASI đã tiên phong chọn tạo giống hồ tiêu kháng bệnh, chịu hạn, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và thích ứng biến đổi khí hậu cho ngành hồ tiêu.
Viện WASI tiên phong chọn tạo giống hồ tiêu chất lượng cao
Với gần 20 năm nghiên cứu về cây hồ tiêu, đến nay Viện Khoa học kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên đang trồng hơn 40 ký hiệu giống được thu thập từ các vùng trồng tiêu trong nước và quốc tế như Ấn Độ, Indonesia, Campuchia… Đây là nguồn gen có giá trị khoa học và ứng dụng quan trọng, cung cấp vật liệu ban đầu cho các nghiên cứu chọn tạo giống, góp phần đa dạng hóa nguồn gen. Trong đó, nhiều giống quý như PRDC-DP6, PRDC-La3, PRDC-KT2 có năng suất cao, chất lượng tốt và đang được khảo nghiệm, ứng dụng để tuyển chọn giống phù hợp với điều kiện canh tác ở Tây Nguyên.
Nhiều mô hình canh tác bền vững cũng được cũng được WASI xây dựng nhằm tăng năng suất, bảo vệ đất – nước, giảm phát thải, nâng cao thu nhập cho nông hộ và đáp ứng yêu cầu thị trường quốc tế.
Phỏng vấn Anh Nguyễn Sỹ Cường, Phường Tân Lập, tỉnh Đắk Lắk
Tôi bắt đầu theo hướng hữu cơ từ năm 201, từ khi dùng hữu cơ tôi thấy cây tiêu phát triển rất tốt và bền vững. Năng suất của vườn 2 sào này 270 trụ dao động 1,5-2 tấn khô/năm.
Phỏng vấn Ông Lưu Như Bính, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Đoàn Kết
Tương lai của hợp tác xã chúng tôi đang mở rộng diện tích sản xuất hồ tiêu đạt hữu cơ quốc tế, sau đó số lượng nhiều chúng tôi sẽ xuất khẩu trực tiếp sang các đối tác thương mại của nước ngoài để cho người nước ngoài biết chúng ta cũng có những sản phẩm tốt như vậy.
Nhằm ứng phó với thách thức bệnh chết nhanh do nấm Phytophthora, một trong những tác nhân gây hại nghiêm trọng nhất trong sản xuất hồ tiêu tại Việt Nam, các nghiên cứu của Viện WASI đã tập trung tuyển chọn và tạo giống hồ tiêu có khả năng kháng/chống chịu bệnh.
Trong số các dòng vô tính được khảo nghiệm, dòng KT2 cho thấy khả năng chống chịu tốt với Phytophthora capsici trong điều kiện nhà màng, với tỷ lệ cây chết thấp khi tiến hành lây nhiễm 12%, tỷ lệ rễ thối thấp nhất 8,65%, bộ rễ phát triển mạnh với trung bình 16 rễ chính và khối lượng rễ tươi đạt hơn 32 gram một cây.
Phỏng vấn ThS Đỗ Văn Trung, Phó trưởng Bộ môn Hệ thống nông nghiệp, Viện WASI
Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên, các nhà khoa học liên quan đến cây hồ tiêu, cà phê và các loại cây trồng khác thì luôn luôn khuyến cáo, đặc biệt đối với cây tiêu không thích phân hóa học nhiều mà chủ yếu chúng ta tăng cường các hữu cơ hoai mục có sử dụng thêm chế khuẩn sinh học, ví dụ như trichoderma đối kháng để giúp quản lý bộ rễ hồ tiêu tốt hơn, phòng chống với nấm gây chết nhanh là Phytophthora gây thối rễ hồ tiêu cũng như là sử dụng các nấm ký sinh côn trùng để quản lý tuyến trùng gây hại cho cây hồ tiêu.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, việc lựa chọn giống hồ tiêu có khả năng thích nghi với điều kiện khô hạn là giải pháp quan trọng nhằm giảm thiểu nhu cầu tưới nước và duy trì năng suất ổn định. Các nghiên cứu của Viện WASI cho thấy giống hồ tiêu DP6 có khả năng chịu hạn ổn định và nổi bật, vừa duy trì tăng trưởng trong điều kiện tưới muộn, vừa có tỷ lệ sống cao và phục hồi tốt sau hạn kéo dài. Đây là giống tiêu triển vọng cho các vùng canh tác thường xuyên chịu ảnh hưởng bởi khô hạn.
Phỏng vấn TS Phan Việt Hà, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên
Trong những năm qua chúng tôi đã thúc đẩy tiếp tục sưu tầm những vật liệu hồ tiêu ở trong nước cũng như ngoài nước và song song với vấn đề đấy để giải quyết vấn đề dài hạn thì chúng tôi đã có những nghiên cứu chọn giống và tạo giống. Trong đó các kỹ thuật mà chúng tôi có thể đưa ra là những kỹ thuật lai tạo mà từ đấy chúng tôi sẽ cố gắng tạo ra những giống hồ tiêu thứ nhất có năng suất cao, chất lượng tốt. Tuy nhiên chúng ta cũng phải tính đến những tính trạng như là chống chịu được với hạn và đặc biệt những giống hồ tiêu chống chịu được với nấm Phytophthora và nấm Fusarium đấy là 2 bệnh gây ra bệnh chết nhanh, chết chậm ảnh hưởng đến sản xuất hồ tiêu ở Việt Nam.
Hiện WASI đã giới thiệu ra sản xuất và đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường công nhận giống tiêu Vĩnh Linh và Lộc Ninh để phục vụ sản xuất.
Trong 2-3 năm tới, trong khuôn khổ các đề tài cấp Bộ đang triển khai, Viện WASI sẽ giới thiệu sản xuất những giống tiêu mới có nhiều ưu điểm vượt trội. Đặc biệt, các giống này được định hướng chọn tạo để thích ứng tốt hơn với biến đổi khí hậu, đồng thời có khả năng chống chịu bệnh chết nhanh, chết chậm hiệu quả hơn so với các giống cũ.