Tỉnh Thanh Hóa hỗ trợ kinh phí mua phân bón để thực hiện thâm canh phục tráng rừng luồng, làm đường giao thông, tạo điều kiện thuận lợi cho chăm sóc, khai thác và vận chuyển luồng. Nhờ đó, cây trồng này đã và đang giúp nhiều hộ dân thoát nghèo bền vững, có cuộc sống khá giả hơn.
MC: Thưa quý vị và các bạn, Thanh Hóa được coi là “thủ phủ” của cây họ tre như giang, vầu, nứa, gọi chung là tre luồng. Loại cây này được ví là “vàng xanh” của miền Tây Thanh Hóa khi sở hữu diện tích lên tới 128.000 ha, lớn nhất cả nước. Không chỉ mang giá trị về sinh thái, cây luồng còn là nguồn sinh kế quan trọng của hàng nghìn hộ dân miền núi.
Nhằm phát huy tối đa tiềm năng đó, địa phương này đã ban hành nhiều chính sách để hỗ trợ người dân thâm canh, mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng và giá trị cây luồng. Nhờ vậy, cây luồng ngày càng khẳng định vai trò trụ cột trong phát triển kinh tế, thay đổi diện mạo nông thôn và nâng cao đời sống bà con các dân tộc miền núi Thanh Hóa.
Mời quý vị cùng theo dõi phóng sự sau để cảm nhận rõ hơn hành trình đổi thay ấy, từ những cánh rừng xanh đến những mùa no ấm của người dân nơi đây.
--------------
Xã Thiên Phủ, tỉnh Thanh Hóa là địa phương có quỹ đất tự nhiên rộng lớn, trong đó phần lớn là đất đồi núi, đất rừng, thích hợp với các loại cây trồng, cây lâm nghiệp trong đó có luồng. Nhờ địa hình đồi núi thoải, đất đai có tiềm năng khai thác nên cây luồng được chính quyền địa phương quan tâm và có nhiều chính sách hỗ trợ bà con nơi đây phát triển và khai thác luồng bền vững.
Từ năm 2022 đến nay, thực hiện chính sách thâm cạnh, phục tráng phát triển vùng luồng của tỉnh, xã Thiên Phủ đã thâm canh được 870 ha. Đây là diện tích rừng luồng được thâm canh, chăm sóc, bón phân theo đúng kỹ thuật, cây luồng sinh trưởng, phát triển tốt, cho năng suất cao hơn so với trồng rừng truyền thống.
Giá luồng của chúng tôi ở đây giao động từ 1.000 đến 1.600/1kg và 1 cây luồng của chúng tôi giao động từ 30 đến 60kg. Diện tích này đem lại diện tích rất lớn cho chúng tôi. Ở đây không chỉ giải quyết bữa ăn hàng ngày mà còn tích lũy cho người dân. cho nên là các tài sản tỏng gia đình thường gắn với cây luồng để giải quyết, xây nhà cửa cũng từ luồng, con cái học tập cũng từ luồng, sắm nhà cửa cũng từ luồng. Chúng tôi cũng thấy được nguồn nguyên luồng rất lớn nên chúng tôi tìm đầu ra cho cây luồng bằng cách liên kết với các doanh nghiệp thu mua cũng như sản xuất luồng.
Từ giá trị và nhu cầu của thị trường, nhiều hộ kinh doanh cá thể, HTX, doanh nghiệp đầu tư máy móc, trang thiết bị để chế biến sản phẩm từ cây luồng. Theo số liệu thống kê của tỉnh Thanh Hóa, trên địa bàn các xã miền núi hiện có gần 60 cơ sở chế biến luồng, nhiều đơn vị đã mạnh dạn đầu tư máy móc để tạo ra các sản phẩm thân thiện với môi trường.
Anh LÊ XUÂN TOÀN
Xã Phú Xuân, tỉnh Thanh Hóa
Thứ nhất là bà con đêm luồng bán không phải đi xa. Ngày xưa mà bán xe cộ phải đi xa, đường xá rất chi là khó khăn. Đem cây luồng này có khi cả tháng mới bốc được cây luồng thì có xưởng này ra ngày nào được xuất đi ngày đấy và đồng thời kiếm thêm thu nhập để bà con có tiền cho con cái ăn học và điều kiện cuộc sống cũng thay đổi đi rất nhờ có xưởng đũa này, tạo công ăn việc làm cho bà con trong vùng đặc biệt khó khăn này.
Xưởng sơ chế đũa từ luồng ra đời đã góp phần tạo công ăn việc làm và thu nhập ổn định cho hàng chục lao động trong vùng.
Anh HÀ VĂN ĐỊNH
Bản Phé, xã Phú Xuân, tỉnh Thanh Hóa
Có xưởng thì nó có điều kiện phát triển hơn, lên hơn. Hồi trước thì không có cũng khổ. Thu cây, cối luồng nó không có. Bọn em thì dân xóm Ké xuống làm dưới này thôi.
Chị HÀ THỊ TUYỂN
Bản Phé, xã Phú Xuân, tỉnh Thanh Hóa
Thời xưa không ra tiền mấy ở nhà nhưng mà mình làm ở xưởng ra tiền hơn. Thu nhập cho gia đình cũng khá hơn 1 tí, cho con ăn học, cũng tốt hơn thời xưa.
Thực hiện Nghị quyết số 185 của HĐND tỉnh về việc ban hành chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, giai đoạn 2022-2025, các hộ dân đã được hỗ trợ kinh phí mua phân bón cho năm thứ nhất và thứ 2 để thực hiện thâm canh phục tráng rừng luồng, làm đường, tạo điều kiện thuận lợi cho chăm sóc, khai thác và vận chuyển luồng tiêu thụ, góp phần nâng cao thu nhập cho bà con trồng luồng.
Ông LÊ BÁ LƯƠNG
Chi Cục trưởng Chi cục Phát triển Nông thôn tỉnh Thanh Hóa
Thanh Hóa cũng đã có đề án phục tráng rừng luồng cho bà con. Trước đây bà con luồng trồng cứ để đấy, chặt thôi. Nhưng những năm trở lại đây được sự hỗ trợ của các chương trình, dự án, Thanh Hóa đã cho các địa phương xây dựng đề án phục tráng rừng luồng, đặc biệt là Quan Hóa, Quan Sơn, Ngọc Lặc, Lang Chánh phục luồng rất tốt. Bà con đã biết chăm sóc, bón phân, chặt tỉa cây, nó đủ điều kiện mới chặt, tỉa, còn những cây chưa đến tuổi, non chưa chặt tỉa nên chính vì vậy thu nhập của bà con đã được nâng lên.
Từ chính sách Tam Nông của tỉnh Thanh Hóa, năm 2025, các xã vùng thâm canh luồng tập trung thực hiện kế hoạch thâm canh phục tráng gần 2.800 ha rừng luồng năm thứ nhất và bón phân, chăm sóc hơn 4.000 ha rừng luồng năm thứ 2. Nhờ những chính sách trúng và đúng đã góp phần làm thay đổi cuộc sống, tạo sinh kế bền vững cho của đồng bào dân tộc nơi đây.
--------------
MC: Thưa quý vị và bà con, tỉnh Thanh Hóa cũng đã đưa ra nhiều chính sách đồng hành cùng bà con vùng dân tộc, miền núi như hỗ trợ thâm canh, phục tráng rừng luồng; khuyến khích cấp chứng chỉ rừng FSC, hướng tới sản xuất xanh và bền vững; đầu tư hạ tầng giao thông vào vùng nguyên liệu, giúp vận chuyển, thu hoạch thuận lợi; xây dựng các mô hình liên kết chuỗi giá trị từ trồng, khai thác, chế biến đến tiêu thụ...
Có thể nói, sự phát triển của cây luồng hôm nay không chỉ đến từ bàn tay cần cù của bà con, mà còn từ những chính sách đúng đắn, sát thực tiễn của địa phương. Khi chính sách không chỉ nằm trên giấy mà thực sự đi vào đời sống thì người dân chính là người được hưởng lợi đầu tiên.
Nhờ có sự đồng hành ấy, cây luồng đã trở thành điểm tựa vững chắc để bà con yên tâm sản xuất, làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương. Đây cũng chính là cách mà những chính sách đúng, trúng và gần dân đã góp phần viết nên câu chuyện đổi thay ở vùng núi Thanh Hóa hôm nay.
Quang Dũng
