Lực lượng mỏng là lực cản của ngành chăn nuôi Nghệ An

MC dẫn đầu: Trong những năm gần đây, ngành chăn nuôi Nghệ An ghi nhận nhiều kết quả tích cực, tổng đàn lớn, sản lượng ổn định, nhiều mô hình chăn nuôi hàng hóa phát triển mạnh. Nhưng đằng sau những kết quả đó vẫn còn một số hạn chế cần được sự quan tâm của tỉnh như lực lượng chăn nuôi, thú y tại cơ sở đang thiếu hụt khiến công tác quản lý, giám sát dịch bệnh, đặc biệt là dịch tả lợn Châu Phi gặp nhiều khó khăn. Sau đây là ghi nhận của truyền hình nông nghiệp, môi trường về nội dung này.

Nghệ An hiện là một trong những địa phương có tổng đàn vật nuôi lớn nhất cả nước, đàn trâu bò hơn 800 nghìn con, đàn lợn trên 1 triệu con, gia cầm gần 39 triệu con. Quy mô lớn tạo động lực phát triển kinh tế, nhưng cũng đặt ra áp lực không nhỏ lên lực lượng thú y, nhất là ở tuyến cơ sở.

PV ông Đặng Văn Minh, Chi Cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Nghệ An: "Nghệ An là tỉnh có tổng đàn chăn nuôi lớn. Bên cạnh những thuận lợi có những khó khăn, mới hoạt động ban đầu nên chính quyền cấp xã chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác phòng chống dịch bệnh, một vấn đề nữa là cán bộ công chứa cấp xã hiện nay không có chuyên môn về chăn nuôi, thú y, trong khi lực lượng thú y bán chuyên trách vừa rồi cũng đồng loạt xin nghỉ theo Nghị định 154. Do đó, việc phòng chống dịch bệnh động vật tại cơ sở vô cùng khó khăn”.

MC: Thực tế khảo sát cho thấy toàn tỉnh có 130 xã, nhưng chỉ 12 xã có cán bộ chuyên ngành chăn nuôi, thú y, tức chưa đến 1%. Trong khi đó, lực lượng thú y bán chuyên trách vốn được coi là “cánh tay nối dài” tại cơ sở đã giảm mạnh từ 434 người xuống còn khoảng 130 người sau khi Nghị định 154 của Chính phủ năm 2025 có hiệu lực. Lực lượng mỏng khiến nhiều địa phương rơi vào tình huống khó khăn trong phòng chống dịch. Và người chăn nuôi đã bị ảnh hưởng nặng nề qua đợt dịch tả lợn châu Phi trong thời gian qua.

PV anh Cao Minh Hòa, hộ chăn nuôi tại xã Hợp Minh, tỉnh Nghệ An: “Thời điểm xảy ra dịch bệnh cũng là lúc lợn chuẩn bị xuất chuồng, đạt trọng lượng bình quân 100 kg/con, ước tính thiệt hại, bao gồm giống, thuốc men, thức ăn, vắcxin khoảng 700 triệu đồng. Qua đợt dịch này, để tái sản xuất lại phải chờ đợi một khoảng thời gian, bao giờ thấy an toàn mới làm, hơn nữa lúc này gia đình chưa có đủ kinh phí”.

MC: Hàng trăm triệu đồng bốc hơi chỉ sau vài ngày dịch bùng phát. Không riêng gia đình anh Hòa, hàng ngàn hộ chăn nuôi nông hộ chiếm hơn 65% tổng số cơ sở chăn nuôi của tỉnh đều chung cảnh ngộ. Điều đáng nói, phần lớn hộ nhỏ lẻ hiện không đảm bảo điều kiện an toàn sinh học, trong khi cơ sở lại thiếu nhân lực hướng dẫn và kiểm soát. Nguy cơ dịch tái bùng phát luôn thường trực.

PV ông Nguyễn Phùng Hùng, Phó Chủ tịch UBND xã Tương Dương, tỉnh Nghệ An: “Tính đến hiện nay, trên địa bàn xã Tương Dương có 14/26 xóm, bản bị dịch tả lợn Châu Phi, có 447 con lợn chết, tổng trọng lượng tiêu hủy khoảng 23 tấn, ước tính thiệt hại khoảng 1,6 tỷ đồng. Hiện trên địa bàn chỉ còn 1 xóm bị dịch tả lợn Châu Phi, nếu không có phát sinh, trong 7 ngày tới chúng tôi sẽ công bố hết dịch. Tuy nhiên qua công tác dự báo cũng như hình thức chăn nuôi chăn thả trên địa bàn, kết hợp các xã lân cận vẫn đang có dịch nên nguy cơ bùng phát rất cao. Vì vậy, cả hệ thống chính trị phải vào cuộc quyết liệt, đảm bảo an toàn chăn nuôi để bà con yên tâm sản xuất, tái đàn trong thời gian tới”.

MC: Từ diễn biến thực tế thấy rằng ngành chăn nuôi, thú y tại Nghệ An đang đối diện với áp lực chất chồng, để giảm thiểu mức độ rủi ro cho người nuôi, trước mắt cần sự chủ động của chính quyền cấp xã trong việc xây dựng chủ trương, kế hoạch phù hợp với tình hình hiện tại, nội dung này được xã Đại Huệ triển khai khá tốt, đúng trọng tâm.  

PV ông Nguyễn Đình Thế, Phó Chủ tịch xã Đại Huệ, tỉnh Nghệ An: “Công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực chăn nuôi, thú y trên địa bàn xã gặp rất nhiều khó khăn. Định hướng sắp tới sẽ thành lập Trung tâm dịch vụ công về chăn nuôi, thú y và nhiều dịch vụ khác. Hiện xã cũng đã có Đề án phát triển chăn nuôi, sẽ đưa vào quy ước, hương ước của các xóm nhằm giảm dần chăn nuôi nông hộ, qua đó phát triển chăn nuôi trang trại quy mô nhằm kiểm soát an toàn dịch bệnh, đảm bảo tính khả thi cao”.

MC: Xác định mục tiêu phát triển bền vững ngành chăn nuôi, UBND tỉnh Nghệ An đã tổ chức nhiều cuộc Hội thảo, Hội nghị chuyên ngành, đồng thời ban hành hàng loạt Công văn, Chỉ thị “hỏa tốc” liên quan đến công tác quản lý, ứng phó dịch bệnh chăn nuôi, thú y. Gần nhất là Chỉ thị số 49/CT-UBND chấn chỉnh công tác phòng, chống bệnh dịch trên đàn vật nuôi theo chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh.

Chỉ đạo kịp thời của tỉnh Nghệ An rất cấp thiết, thế nhưng để xử lý tận gốc vấn đề cần những quyết sách, hướng mở căn cơ từ Trung ương nhằm tạo hành lang pháp lý cần thiết, qua đó bổ sung thêm nhân lực cho ngành chăn nuôi, thú y để cáng đáng hiệu quả nhiệm vụ đặt ra.

PV ông Đặng Văn Minh, Chi Cục trưởng Chăn nuôi và Thú y Nghệ An: “Trước mắt Chi cục đã huy động toàn bộ lực lượng, cán bộ chuyên môn để hỗ trợ cấp xã trong công tác quản lý dịch bệnh, từ đó hạn chế được dịch bệnh xảy ra. Tuy nhiên lâu dài cần phải nghiên cứu phương án, làm sao có hệ thống chăn nuôi, thú y xuyên suốt từ Trung ương, xuống cấp tỉnh, xã, trong đó có lực lượng hỗ trợ, là cánh tay nối dài của Chi cục Chăn nuôi và Thú y”.

MC: Bài toán thiếu hụt lực lượng chăn nuôi – thú y không thể giải quyết trong ngày một ngày hai, nhưng đây là yêu cầu cấp bách nếu muốn ngành chăn nuôi phát triển bền vững, ổn định và an toàn. Với quyết tâm của chính quyền các cấp và sự chỉ đạo sát sao của Trung ương, hy vọng rằng các giải pháp căn cơ sẽ sớm được triển khai, tiếp sức cho lực lượng thú y cơ sở những người đang ngày đêm bảo vệ an toàn cho đàn vật nuôi và sinh kế của hàng trăm nghìn hộ chăn nuôi Nghệ An.