Bọ đuôi kìm giúp hồi sinh nhiều vườn dừa ở ĐBCSL

Bọ đuôi kìm – giải pháp sinh học bảo vệ vườn dừa bền vững hiệu quả

MC CHÀO ĐẦU: Thưa quý vị, trước sự tấn công của nhiều loại sâu bệnh, đặc biệt là bọ cánh cứng hại dừa, nhiều nông hộ đã phải tốn kém chi phí thuốc hóa học và đối mặt nguy cơ ô nhiễm môi trường. Trong bối cảnh đó, mô hình sử dụng bọ đuôi kìm, một loài thiên địch đung để trị sâu hại dài được xem là an toàn, hiệu quả và bền vững cho người trông dừa hiện nay. Sau đây mời quý vị và các bạn xem phóng sự do Báo Nông nghiệp và Môi trường thực hiện.

Việt Nam có gần 200.000 ha dừa, chủ yếu ở Đồng bằng sông Cửu Long và Duyên hải Nam Trung Bộ. Cây dừa không chỉ tạo sinh kế cho hàng triệu nông dân mà còn là biểu tượng của nông nghiệp xanh, thích ứng biến đổi khí hậu.

Những năm gần đây, biến đổi khí hậu và sự xuất hiện nhiều loài dịch hại nguy hiểm như sâu đầu đen, đuông dừa, rệp sáp và đặc biệt là bọ cánh cứng đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đối với cây dừa.

Để giảm phụ thuộc thuốc hóa học, Trung tâm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Nam đã triển khai mô hình sử dụng bọ đuôi kìm cho nhiều địa phương và người dân  tại vùng ĐBSCL.

PHÁT BIỂU  Bà HUỲNH THỊ NGỌC DIỄM - Phó Giám đốc Trung tâm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Nam: “Hàng năm trung tâm BVTV phía Nam vẫn được cung cấp vốn để nhân nuôi bọ đuôi kìm, hàng năm sản xuất trên 40.000 con bọ đuôi kìm cung cấp miễn phí cho các địa phương và người dân, bắt cứ trung tâm hoặc người dân nào có yêu cầu thì trung tâm săn sàng cử cán bộ đến hỗ trợ kỹ thuật và giống để họ nhân nuôi và ứng dụng vào vườn dừa”.

Theo người dân, việc dùng thuốc hóa học để diệt bọ cánh cứng vừa tốn kém, vừa tiềm ẩn nhiều rủi ro cho môi trường và sức khỏe. Chỉ đến khi tiếp cận mô hình sử dụng bọ đuôi kìm, họ mới thấy rõ sự khác biệt và hiệu quả mà giải pháp sinh học mang lại.

PHÁT BIỂU  Ông TRẦN VĂN CHÍNH – Xã Long Định, tỉnh Đồng Tháp: “Ngày trước tôi trồng dừa chưa có bọ đuôi kìm tôi dùng thuốc hóa học nên ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng sức khỏe con người, do phun trên cao hơi bay xa nên cá dưới ao nó chết, sau khi có bọ đuôi kìm thì thấy thoải mái và không tốn chi phí, nguồn giống thì trung tam bảo vệ thực vật phía nam cho chỉ tốn lá dừa và chai mủ đinh để đóng lên cây rồi bọ tự bò lên cây”

Một trong những ưu điểm lớn nhất của bọ đuôi kìm là dễ nhân nuôi, không đòi hỏi kỹ thuật phức tạp. Người dân có thể nuôi tại nhà hoặc ngoài vườn.

PHÁT BIỂU Bà HUỲNH THỊ NGỌC DIỄM - Phó Giám đốc Trung tâm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Nam: “Đối với bọ đuôi kìm có ưu điểm là rất dễ nhân nuôi, người dân có thể nuôi ở bất cứ điều kiện nào, còn nhược điểm bọ đuôi kìm thì không như ong có thể bay xa nếu vườn dừa nào phát tán thì nó sẽ bò sang còn vườn dừa nhỏ thì nó chỉ ở trên khu vực đó. Tuy nhiên việc nhân nuôi bọ đuôi kìm thì quá dễ dàng nên người dân rất thích vì nó không yêu cầu kỹ thuật gì cả”

Thực tế triển khai tại nhiều địa phương cho thấy, khi được thả đúng kỹ thuật và có môi trường thuận lợi, bọ đuôi kìm phát triển rất nhanh. Chỉ sau vài tháng, đã ổn định và bắt đầu kiểm soát đáng kể bọ cánh cứng trên vườn dừa, giúp giảm chi phí và hạn chế sử dụng thuốc hóa học.

PHÁT BIỂU Ông TRẦN VĂN CHÍNH – Xã Long Định, tỉnh Đồng Tháp: “3 nay nay tôi sử dụng Bọ đuôi kìm thì lúc đầu cũng không tin tưởng lắm sau khi thả được vài tháng tôi thấy được sự hiệu quả, từ tháng thứ 5 thì hiệu quả của nó rất đạt, sau đó khoảng 6 tháng sau tôi thả tiếp lần ,  cái nguồn giống bọ đuôi kì này được TTBVTV phía Nam hỗ trợ nên 3 năm nay tôi không có phun thuốc BVTV ”.

Theo Trung tâm BVTV phía Nam, để bọ đuôi kìm phát huy tối đa khả năng khống chế sâu hại, việc thả giống không thể thực hiện tùy tiện. Mỗi vườn dừa có tình trạng sinh trưởng và mức độ gây hại khác nhau, vì vậy việc thả bọ đuôi kìm cần được tính toán kỹ lưỡng về mật độ cũng như thời điểm phù hợp.

PHÁT BIỂU  Bà HUỲNH THỊ NGỌC DIỄM - Phó Giám đốc Trung tâm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Nam: “Bọ đuôi kìm mình thả khoảng 2000 con/ha, tùy mức độ cây dừa thì chúng ta điều tiết số lượng để thả trên từng cây khác nhau để dễ dàng quản lý dịch hại”

Từ thực tiễn sản xuất, mô hình sử dụng bọ đuôi kìm đã cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc khống chế bọ cánh cứng, giúp người trồng dừa giảm chi phí, hạn chế ô nhiễm và từng bước thay đổi tập quán canh tác. Việc mở rộng và nhân rộng giải pháp sinh học này đang góp phần quan trọng vào mục tiêu phát triển nông nghiệp an toàn, bền vững.

MC CHÀO CUỐI: Với ưu điểm dễ nhân nuôi, chi phí thấp, an toàn và hiệu quả lâu dài, bọ đuôi kìm đang trở thành giải pháp sinh học phù hợp để kiểm soát bọ cánh cứng trong mô hình IPHM. Hiệu quả từ thực tế các vườn dừa cho thấy đây là hướng đi bền vững, góp phần bảo vệ môi trường và nâng cao thu nhập cho người trồng dừa. Chương trình đến đây xin tạm dừng, hẹn gặp lại quý vị.