Ngay từ sáng sớm, công viên Cần Thạnh (xã Cần Giờ) đã rộn ràng tiếng trống, tiếng reo hò cổ vũ. Hàng trăm người dân và du khách tập trung về đây để tham gia, cổ vũ cho các trò chơi dân gian quen thuộc như kéo co, đua xe đạp, leo cột mỡ… tạo nên bầu không khí sôi động, hứng khởi mở đầu cho lễ hội.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, diễn ra từ ngày 5/10 - 7/10 (nhằm ngày 14, 15, 16 tháng 8 năm Ất Tỵ) tại xã Cần Giờ, TP.HCM. Chương trình được mở đầu bằng nghi thức thượng cờ trang trọng vào sáng ngày 5/10 - nghi thức mở đầu cho chuỗi hoạt động mang đậm sắc màu tín ngưỡng biển cả.

Trong tiếng trống khai hội vang rền, các vị lãnh đạo, chức sắc địa phương thực hiện nghi thức thượng hương và gióng trống khai hội Nghinh Ông. Đây là lễ hội truyền thống duy nhất của ngư dân Cần Giờ, đã được duy trì suốt hơn 112 năm qua. Với người dân miền biển, đây không chỉ là dịp tri ân tiền nhân, cầu cho mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an, mà còn được xem như “Tết biển” - ngày hội lớn để tổng kết một mùa đánh bắt bội thu và khởi đầu cho mùa ra khơi mới.

Trong suốt ba ngày lễ hội, nhiều nghi thức truyền thống được duy trì và tổ chức trang trọng như: lễ viếng Nghĩa trang liệt sĩ Rừng Sác, lễ viếng Đền thờ Anh hùng liệt sĩ Rừng Sác, lễ thượng đại kỳ tại Công viên Cần Thạnh, lễ mừng công ngư dân, lễ cúng tiền hiền - hậu hiền, bạn cũ lái xưa tại Lăng Ông Thủy Tướng. Mỗi nghi thức là một lát cắt văn hóa, thể hiện lòng biết ơn, tri ân quá khứ và hướng tới tương lai no ấm, bình yên.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ năm nay tiếp tục phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của địa phương, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Thông qua các hoạt động, người dân được nhắc nhớ về nguồn cội, về tình yêu biển đảo, về niềm tự hào làng chài. Đây cũng là dịp tuyên truyền, giáo dục lòng yêu nghề, yêu quê hương, khơi dậy ý thức bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Các trò chơi dân gian tại sân chợ Cần Giờ luôn là điểm nhấn thu hút đông đảo người dân tham gia và cổ vũ. Không phân biệt lứa tuổi hay nghề nghiệp, ai cũng hòa mình vào không khí hội vui, cùng nhau tái hiện những trò chơi truyền thống đã gắn bó với người dân miền biển suốt bao đời.

Trò chơi leo cột mỡ là hoạt động được mong chờ nhất, mang đậm dấu ấn của lễ hội. Hình ảnh cột mỡ cao khoảng 10 mét được dựng giữa sân chợ Cần Giờ tượng trưng cho cột buồm trên thuyền đánh cá. Hơn 20 thanh niên cùng nhau phối hợp leo lên, vượt qua lớp mỡ trơn để hái lộc. Trò chơi với 2 đội tham gia, với tổng giải thưởng chung cuộc là 34 triệu đồng, được quyên góp từ các tiểu thương, người dân và du khách tham dự.

Giải Trò chơi vận động bãi biển TP.HCM năm 2025 cũng được tổ chức sôi nổi trong khuôn khổ lễ hội, thu hút đông đảo thanh niên và du khách trẻ. Những trò chơi như chạy tiếp sức, đua ghe, kéo co trên cát không chỉ mang lại tiếng cười, mà còn thể hiện sức trẻ, sự gắn kết cộng đồng của vùng biển Cần Giờ.

Giải Vô địch xe đạp trẻ TP.HCM năm 2025 góp phần tạo nên không khí thể thao rộn ràng trong lễ hội. Các tay đua trẻ tranh tài quanh những tuyến đường ven biển Cần Thạnh như Duyên Hải, Đào Cử, Tắc Xuất, Lương Văn Nho, tạo nên bức tranh sôi động giữa biển trời xanh ngắt và tiếng hò reo cổ vũ nồng nhiệt của khán giả.

Tâm điểm của Lễ hội là nghi thức Nghinh Ông trên biển cùng lễ rước đoàn Nghinh về Lăng Ông, dự kiến diễn ra vào ngày 7/10. Hàng trăm ghe thuyền được trang hoàng cờ phướn, đèn hoa rực rỡ sẽ cùng hộ tống kiệu Ông ra biển làm lễ cầu an, sau đó rước về Lăng Ông trong tiếng trống, tiếng chiêng linh thiêng - khoảnh khắc thiêng liêng nhất trong suốt ba ngày hội.

Ngoài phần lễ, phần hội năm nay phong phú hơn với hội chợ, triển lãm thương mại kích cầu mua sắm, các gian hàng trưng bày sản phẩm OCOP của TP.HCM và nhiều địa phương, cùng lễ hội ẩm thực hải sản đặc trưng vùng biển.

Chuỗi biểu diễn nghệ thuật như lân - sư - rồng, võ nhạc, bắn pháo hoa, hỏa thuật cũng góp phần tạo nên không gian văn hóa rực rỡ, đậm bản sắc Cần Giờ.

Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, là lễ hội truyền thống duy nhất của ngư dân địa phương, được duy trì hằng năm nhằm tôn vinh tín ngưỡng thờ cá Ông - vị thần biển gắn bó mật thiết với đời sống ngư dân. Qua mỗi mùa lễ hội, những giá trị văn hóa đặc sắc của vùng đất biển lại được bồi đắp, lan tỏa sâu rộng hơn.

Đây không chỉ là ngày hội tri ân biển cả, là dịp cầu mong cho một mùa đi biển thuận lợi, an lành, mà còn là cơ hội quảng bá du lịch, giới thiệu hình ảnh vùng biển Cần Giờ thân thiện, hiếu khách và giàu truyền thống đến với bạn bè trong và ngoài nước. Lễ hội Nghinh Ông Cần Giờ là biểu tượng của niềm tin, của lòng biết ơn biển cả, và là sợi dây gắn kết cộng đồng ngư dân với quê hương mình.

Lê Bình