Trả hồ sơ, làm rõ tội 'Nhận hối lộ' vụ buôn lậu gỗ 1.800 tỷ

Sau nhiều ngày xét xử, TAND TP Hải Phòng bất ngờ quyết định trả hồ sơ, yêu cầu điều tra bổ sung vụ án buôn lậu gỗ liên quan đến 22 bị cáo, trong đó có 14 cựu cán bộ Chi cục Hải quan cửa khẩu Cảng Hải Phòng Khu vực 2. Hội đồng xét xử (HĐXX) nhận định, nhiều vấn đề mấu chốt của vụ án cần được làm rõ để xác định đúng người, đúng tội, tránh bỏ lọt tội phạm.

Theo cáo trạng, từ tháng 1/2021 đến tháng 1/2024, Nguyễn Tài Lộc và Ngô Quang Tuyên đã lập 13 công ty và mượn pháp nhân của 3 công ty khác để xuất khẩu trái phép 13.376 container gỗ ván bóc. Bằng cách khai báo gian dối, lập hồ sơ khống về khối lượng và giá trị, nhóm Công ty Tài Lộc đã buôn lậu trót lọt lô hàng trị giá hơn 1.800 tỷ đồng.

Hội đồng xét xử cho rằng, việc chỉ truy tố Lộc tội buôn lậu là có khả năng bỏ lọt tội phạm. Tài liệu điều tra thể hiện, Lộc đã trao đổi, thống nhất với kế toán Ngô Quang Tuyên trong việc điều hành và chỉ đạo nhân viên Nguyễn Quang Long hối lộ các cán bộ Hải quan. "Việc không xem xét hành vi đồng phạm của Lộc trong việc đưa hối lộ là còn thiếu sót", HĐXX nêu quan điểm và yêu cầu điều tra bổ sung vai trò này.

Diễn biến đáng chú ý nhất là việc, HĐXX yêu cầu xem xét lại tội danh của hàng loạt bị cáo. Theo đó, nhóm công chức Hải quan làm nhiệm vụ kiểm hóa đã thừa nhận việc nhận tiền trực tiếp từ Nguyễn Quang Long, nhân viên Công ty Tài Lộc, để "làm ngơ" cho các container gỗ lậu thông quan.

Tương tự, với cựu Chi cục trưởng Nguyễn Thị Thu Hiền và cựu Phó Chi cục trưởng Vũ Ngân Châu, lời khai tại tòa cho thấy cả hai đã nhiều lần nhận tiền từ cấp dưới là cựu Đội trưởng Đặng Hoàng Lân. Các bị cáo biết rõ đây là tiền "lót tay" của doanh nghiệp buôn lậu. Vì vậy, tòa yêu cầu làm rõ vai trò đồng phạm tội "Nhận hối lộ" của hai cựu lãnh đạo này.

Đối với "trùm" buôn lậu Nguyễn Tài Lộc, Giám đốc Công ty Tài Lộc, HĐXX cho rằng việc chỉ truy tố kế toán và nhân viên tội "Đưa hối lộ" mà không xem xét vai trò đồng phạm của Lộc là thiếu sót. Lời khai của các bị cáo cho thấy, Lộc đã cùng bàn bạc, thống nhất việc chung chi, điều hành toàn bộ đường dây. Do đó, tòa yêu cầu làm rõ vai trò của Lộc trong việc đưa hối lộ.

Bên cạnh đó, HĐXX cũng yêu cầu điều tra lại vai trò của các bị cáo thuộc Công ty giám định Bảo Linh. Theo hồ sơ, Giám đốc Nguyễn Văn Khang đã chỉ đạo cấp dưới giám định "khống", chỉ dựa vào tờ khai hải quan có sẵn mà không kiểm tra thực tế hàng hóa. Trước khi ký chứng thư, Khang đều gọi điện cho các cán bộ kiểm hóa. Hành vi này có dấu hiệu giúp sức cho hành vi buôn lậu, cần được xem xét lại để xác định tội danh chính xác.

Phiên tòa trước đó đã làm nóng không khí pháp đình với những màn trả lời vòng vo của các bị cáo. Bị cáo Trịnh Đăng Tài, cựu công chức Hải quan, khai nhận tiền "cảm ơn" từ doanh nghiệp theo chu kỳ 1-2 tuần/lần, với số tiền 800 ngàn đồng mỗi container và 100 ngàn đồng mỗi tờ khai. Số tiền này sau đó được nộp lại cho cấp trên là Phó Đội trưởng Tô Thị Thu Hương và được chia lại 15%. Tuy nhiên, khi HĐXX truy vấn ai là người đặt ra "luật chơi" và tỷ lệ ăn chia, cả Tài và Hương đều quanh co, đổ cho "lãnh đạo".

Lời khai tại tòa đã làm rõ quy trình nhận hối lộ có hệ thống, phân chia theo cấp bậc. Cụ thể, sau khi nhận tiền từ doanh nghiệp, Đội trưởng Đặng Hoàng Lân đã nộp cho Chi cục trưởng 30%, Phó Chi cục trưởng 30%, Lân giữ 20% và 20% còn lại chi cho hoạt động chung của Đội.