“Giả cách” chưa biết thật, giả nhưng gây thiệt hại thật
Vụ việc bắt đầu khi bà Hoàng Thị Hải Vân (sinh năm 1990, thường trú tại Tuyên Quang), hiện sinh sống tại đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang bất ngờ bị ông Trần Đức Hùng (Hà Nội) làm đơn tố giác gửi đi nhiều nơi: từ Cơ quan Cảnh sát điều tra cho đến Thanh tra Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng TMCP Phát triển thành phố Hồ Chí Minh (HDBank)... Đồng thời, ông Hùng cũng làm đơn khởi kiện gửi đến Tòa án nhân dân thành phố Phú Quốc (nay là Tòa án nhân dân khu vực 2, tỉnh An Giang) thụ lý.
Thửa đất số 355, tờ bản đồ số 54, có diện tích 3.300 m2 tại Đặc khu Phú Quốc, đã được cơ quan chức năng chỉnh lý quyền sử dụng đất từ ông Hùng qua nhiều người khác, nay bất ngờ ông Hùng làm đơn khởi kiện với lý do là "hợp đồng giả cách". Ảnh: Trung Chánh.
Đơn tố giác do ông Trần Đức Hùng (sinh năm 1963, trú tại Hà Nội) và vợ là bà Trần Phương Thảo (sinh năm 1973, trú Hà Nội) gửi đến các cơ quan chức năng. Trọng tâm của tranh chấp xoay quanh thửa đất số 355, tờ bản đồ số 54, có diện tích 3.300 m2 (tại ấp Đường Bào, xã Dương Tơ, thành phố Phú Quốc – nay là đặc khu Phú Quốc). Thửa đất trên đã được Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Lê Văn Lượng từ năm 2015 và cập nhật biến động qua tên ông Trần Đức Hùng từ năm 2021.
Theo hồ sơ, ông Hùng đã ký hợp đồng chuyển nhượng thửa đất này cho ông Nguyễn Văn Bắc - người sau đó tiếp tục chuyển nhượng lại cho bà Hoàng Thị Hải Vân. Giao dịch được công chứng hợp pháp, đăng ký biến động tại Văn phòng Đăng ký đất đai Phú Quốc và sang tên cho bà Vân theo đúng trình tự luật định vào đầu năm 2025.
Thế nhưng, bất ngờ thay, ông Hùng quay lại khẳng định rằng: Hợp đồng giữa ông và ông Bắc là “giả cách”, nghĩa là về hình thức là chuyển nhượng, nhưng thực chất là một thỏa thuận khác nhằm che giấu ý định không muốn thực sự chuyển quyền sử dụng đất.
Giả sử điều này là đúng, thì câu hỏi được đặt ra: Tại sao sau “hợp đồng giả cách” ấy, chính ông Hùng vẫn nhiều lần ký các văn bản xác nhận, làm chứng và khẳng định không tranh chấp khi bà Vân mua đất từ ông Bắc và sau đó chuyển nhượng cho bên thứ ba?
Sau khi được nhận chuyển nhượng hợp pháp từ ông Bắc, bà Vân đã được ngành chức năng Phú Quốc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Ảnh: Trung Chánh.
Bà Vân khẳng định: “Tôi là bên ngay tình, vì tôi giao dịch sang nhượng quyền sử dụng đất với người có quyền sở hữu hợp pháp. Hợp đồng sang nhượng đã được công chứng, sang tên, được nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất”. Đồng thời, bà Vân cũng dẫn chứng theo quy định tại Điều 133 Bộ luật Dân sự 2015, người thứ ba ngay tình khi tham gia giao dịch với đối tượng có quyền sở hữu hợp pháp, sẽ được pháp luật bảo vệ.
Bà Vân cũng cho biết thêm, đất tôi sang nhượng hợp pháp và được Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thì tôi có quyền thế chấp ngân hàng để vay vốn kinh doanh. Hoàn toàn không có gì là lừa đảo như ông Hùng, bà Thảo làm đơn tố cáo.
Phản tố lại những gì ông Hùng tố cáo, bà Vân cho rằng: Chính ông Hùng và bà Thảo là những người từng trực tiếp cam kết, làm chứng, thậm chí xác nhận “không tranh chấp” trong nhiều văn bản liên quan đến thửa đất số 355, tờ bản đồ số 54 mà tôi đang đứng tên chủ quyền, nay quay lại phủ nhận toàn bộ giao dịch, cho rằng mọi thứ chỉ là “giả cách”. Vậy câu hỏi đặt ra là: Giữa những cam kết từng được ký tên rõ ràng, liệu có ai là kẻ lừa đảo như ông Hùng cáo buộc? Hay chính những người từng bắt tay cam kết chuyển nhượng hợp pháp và nay thông đồng cùng nhau về "hợp đồng giả cách" mới là tác nhân gây ra hệ lụy pháp lý và tổn hại danh dự, tài chính cho người khác?
Một trong nhiều văn bản cam kết, làm chứng mà ông Hùng, bà Thảo ký để chứng minh giao dịch giữa ông Hùng, bà Thảo với ông Bắc và bà Vân là hợp pháp. Ảnh: Trung Chánh.
Cần đảm bảo quyền lợi người thứ ba ngay tình
Một hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất mua bán hợp pháp, tuân thủ mọi quy định của pháp luật và đã hoàn tất mọi thủ tục từ hành chính đến tài chính, đã được nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thế nhưng bỗng dưng lại bị lôi vào vào vụ kiện tụng pháp lý mang tên “Hợp đồng giả cách” gây ra thiệt hại vật chất cho người khác.
Không chỉ bị ông Hùng làm đơn khởi kiện, khu đất bà Vân đang đứng tên hợp pháp còn bất ngờ bị đối tượng lạ mang tôn đến quây rào bao chiếm, sau đó được tháo dỡ xếp gọn vào góc khu đất. Ảnh: Trung Chánh.
Bà Vân cho rằng, hành vi tố giác sai sự thật của ông Hùng, bà Thảo là vu khống có chủ đích, nhằm làm tổn hại uy tín, thiệt hại tài chính và cản trở giao dịch hợp pháp của bà.
Cụ thể, ngày 31/5/2025, bà Vân đã ký hợp đồng đặt cọc 2 tỷ đồng với ông Hoàng Lê Kỳ để chuyển nhượng một phần thửa đất nói trên. Nhưng vì đơn khởi kiện từ phía ông Hùng được Tòa án nhân dân khu vực 2, tỉnh An Giang thụ lý nên mọi giao dịch buộc bị tạm dừng lại, hồ sơ đất đai liên quan sẽ không được cơ quan có thẩm quyền chỉnh lý biến động. Theo hợp đồng đặt cọc, nếu đến ngày 23/6/2025, hợp đồng chính thức không được ký kết, bà Vân không giao đất như cam kết, là sẽ vi phạm hợp đồng và phải bồi thường gấp đôi số tiền đặt cọc lên đến 4 tỷ đồng.
Sự việc của bà Vân không còn đơn thuần là tranh chấp dân sự mà qua đây bộc lộ những bất cập của quy định pháp luật. Nếu những kẻ xấu cùng bắt tay nhau thực hiện vụ lừa đảo thì sẽ có những người dân phải cắn răng chịu mất tiền oan do vị phạm hợp đồng chính mình đã ký.
Bà Vân nhấn mạnh: “Người khác vô căn cứ mà có thể vu khống, hủy hoại danh dự và cả các giao dịch tài sản hợp pháp như thế này thì sự an toàn của các giao dịch dân sự trong xã hội sẽ bị đe dọa, người dân sẽ mất tiền oan ức mà không làm gì được. Nếu không xử lý nghiêm các hành vi lật lọng, giả tạo hoặc vu khống, sẽ tạo ra tiền lệ xấu cho môi trường pháp lý”.
Báo Nông nghiệp và Môi trường đã liên hệ Tòa án nhân dân khu vực 2, tỉnh An Giang và gặp Chánh án Phạm Thị Kim Thoa để tìm hiểu về vụ việc này. Trả lời câu hỏi của phóng viên về “Hợp đồng giả cách” này có thật hay không? Chánh án Phạm Thị Kim Thoa cho biết, ông Hùng làm đơn khởi kiện thì phải có nghĩa vụ cung cấp chứng cứ chứng minh là “giả cách”. Các bị đơn liên quan, nếu thấy đơn này ảnh hưởng đến quyền lợi thì làm đơn yêu cầu Tòa án bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Còn vụ việc này có dấu hiệu lừa đảo hay không và đã gây tổn hại đến vật chất của người dân như thế nào thì sẽ do công an (cơ quan cảnh sát điều tra) thụ lý giải quyết.
Ngay sau khi bà Vân ký hợp đồng nhận cọc sang nhượng một phần thửa đất số 355, tờ bản đồ số 54 thì bị ông Hùng làm đơn gửi tòa thụ lý, mọi giao dịch buộc bị tạm dừng lại, khiến bà Vân không thể giao đất như cam kết và sẽ bị phạt cọc do vi phạm hợp đồng lên tới 4 tỷ đồng. Ảnh: Trung Chánh.
Hiện nay, các bị đơn liên quan đã kiến nghị Tòa án nhân dân khu vực 2, tỉnh An Giang, xem xét đình chỉ vụ án dân sự hoặc đưa vụ án ra xét xử sớm để bảo vệ quyền lợi cho họ. Ngày 11/7/2025, Tòa án nhân dân khu vực 2, tỉnh An Giang đã có Thông báo số 289A/2025/TB-TLVA về việc thụ lý sửa đổi yêu cầu khởi kiện. Theo đó, ngày 27/6/2025, ông Hùng và bà Thảo lại có đơn sửa đổi đơn yêu cầu khởi kiện và đưa bà Vân từ "bị đơn" thành "người có liên quan". Liệu đây có phải là bước đi "có tính toán" của ông Hùng, bà Thảo lợi dụng kẽ hở của pháp luật để "câu giờ, bài bây" khiến bà Vân bị cản trở, thiệt hại? Câu trả lời xin gửi đến các cơ quan chức năng như có quan cảnh sát điều tra, tòa án để pháp luật không thể bị thao túng và tuân thủ đúng nghĩa: nghiêm minh và công bằng.
Câu chuyện của bà Hoàng Thị Hải Vân có thể chỉ là một vụ việc dân sự phức tạp trong hàng trăm, hàng ngàn hồ sơ tố tụng đất đai diễn ra mỗi năm ở Phú Quốc. Nhưng ẩn trong đó là vấn đề lớn hơn về sự trung thực trong cam kết, về trách nhiệm với lời nói, chữ ký và hậu quả của những tố cáo không có căn cứ. Trong bóng tối của những bản hợp đồng “giả cách”, của những lời nói hai mặt, điều cần được soi rọi là ánh sáng công lý – nơi danh dự và quyền lợi hợp pháp của người dân được bảo vệ như vốn dĩ nó cần phải được bảo vệ.
