Toàn cảnh cuộc họp. Ảnh: Đức Bình.
Ngày 23/5, ông Đặng Ngọc Hậu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La đã chủ trì cuộc họp với Cục viễn thám Quốc gia (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) do ông Chu Hải Tùng, Phó Cục trưởng dẫn đoàn. Nội dung làm việc về ứng dụng ảnh viễn thám để phục vụ công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường trên địa bàn tỉnh.
Tham dự cuộc họp có Lãnh đạo Sở NN&MT Sơn La cùng một số các đơn vị liên quan.
Chưa áp dụng phổ biến công nghệ viễn thám
Năm 2009, Sở Nông nghiệp và Môi trường Sơn La được Bộ Nông nghiệp và Môi trường cung cấp ảnh viễn thám (bản giấy), đang được lưu trữ tại Trung tâm chuyển đổi số và Thông tin. Tuy nhiên, tỉnh Sơn La chưa xây dựng cơ sở dữ liệu về viễn thám, do không có máy móc thiết bị và cán bộ kỹ thuật thực hiện cập nhật dữ liệu thường xuyên.
Đến năm 2018, Cục Viễn thám Quốc gia gửi tặng Sở bộ ảnh viễn thám trùm tỉnh Sơn La với 156 cảnh ảnh Plannet (đĩa CD), hình ảnh mới chỉ được xử lý ở mức sơ bộ 1A (chất lượng hình ảnh và các mức độ chi tiết của ảnh ở mức thấp), Sở không có phần mềm máy móc nên chưa thể đưa vào khai thác.
Nhu cầu khai thác dữ liệu viễn thám mới chỉ ứng dụng cho kiểm kê rừng, phòng cháy chữa cháy rừng, giám sát phục vụ vận hành hồ chứa, quản lý và theo dõi diễn biến động diện tích đất lúa, rừng. Hiện tại, Sở Khoa học và Công nghệ đã nghiên cứu việc ứng dụng thiết bị máy bay không người lái (UAV) theo dõi sinh trưởng, sức khỏe một số cây trồng nông nghiệp, còn các cơ quan, tổ chức trên địa bàn tỉnh hiện còn hạn chế, chủ yếu mới tự theo dõi, chưa áp dụng được công nghệ.
Ông Phùng Kim Sơn chia sẻ về thực trạng cơ sở dữ liệu đất ở Sơn La hiện nay. Ảnh: Đức Bình.
Ông Phùng Kim Sơn, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Sơn La cho biết: Địa bàn tỉnh Sơn La rất rộng, diện tích đứng thứ 3 cả nước. Công nghệ viễn thám là lĩnh vực mới, tỉnh chưa có cơ sở hạ tầng trang thiết bị và cán bộ kỹ thuật để cập nhật thường xuyên, do đó các tài liệu được cung cấp đến thời điểm hiện tại không còn phù hợp để sử dụng.
Tỉnh rất cần một cơ sở dữ liệu về đất đai thể hiện được đầy đủ từ hình ảnh đến vị trí tọa độ tương đương ứng dụng Google Maps hiện nay, xây dựng theo từng giai đoạn các mốc từ quá khứ đến hiện tại.
Dữ liệu viễn thám có thể phục vụ việc xác minh nguồn gốc đất nông lâm trường để phục vụ lập phương án sử dụng đối với các Công ty nông nghiệp, xác định phần diện tích giữ lại sử dụng, phần nào sẽ bàn giao lại cho địa phương. Từ đó tiếp tục lập phương án sử dụng đất hiệu quả và đúng quy định.
Đối với nhu cầu theo dõi các dự án, công tác giám sát và quản lý nhà nước về lĩnh vực đất đai, khoáng sản, môi trường,.. cần chi tiết và rõ ràng, sử dụng ảnh viễn thám. Các dự án khoáng sản thì tối thiếu xem ảnh 2 lần/ tháng với toàn bộ cảnh phủ trùm khu vực yêu cầu, các dự án về môi trường: 1 lần/tháng, còn về đất đai 1 lần/quý/năm.
Dữ liệu viễn thám phục vụ tốt yêu cầu quản lý
Theo ông Vũ Hữu Liêm, Giám đốc Trung tâm Giám sát nông nghiệp, tài nguyên và môi trường, hiện trong cơ sở dữ liệu viễn thám quốc gia, Cục Viễn thám quốc gia có các dữ liệu ảnh viễn thám chụp trên địa bàn tỉnh Sơn La các thời điểm theo thời điểm từ những năm 2003 cho đến 2015. 2 dữ liệu ảnh chính là SPOT5 độ phân giải 2.5 m và VNREDSat-1 độ phân giải 2,5 m.
Để phục vụ nhu cầu sử dụng dữ liệu viễn thám theo dõi, giám sát đối với các dự án giao, thuê đất, dự án khai thác khoáng sản, môi trường, hiện Cục Viễn thám quốc gia đang vận hành trạm thu để thu nhận dữ liệu ảnh SPOT 6 độ phân giải 1,5 m phủ trùm toàn quốc.
Ông Chu Hải Tùng, Phó cục trưởng Cục viễn thám Quốc gia phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Đức Bình.
Trước tình hình thực tế, Phó Cục trưởng Cục viễn thám Quốc gia Chu Hải Tùng khẳng định: Cục nhất trí với đề xuất của Sở về việc bố trí thời gian tổ chức tập huấn và hướng dẫn về sử dụng ảnh viễn thám phục vụ các công tác điều tra cơ bản, quan trắc, giám sát tài nguyên nước, nông - lâm - ngư nghiệp, phòng chống thiên tai, đo đạc bản đồ.
Đồng thời, Cục sẽ hướng dẫn quy trình lập đề án, dự án liên quan đến khai thác ảnh viễn thám sử dụng ngân sách nhà nước, sau khi hai bên bố trí được thời gian phù hợp.
Ông Đặng Ngọc Hậu hy vọng Cục viễn thám Quốc gia sẽ phối hợp chặt chẽ với tỉnh để ứng dụng viễn thám trong xây dựng cơ sở dữ liệu đất. Ảnh: Đức Bình.
Về phía UBND tỉnh Sơn La, ông Đặng Ngọc Hậu, Phó Chủ tịch tỉnh gửi lời cảm ơn tới Cục viễn thám Quốc gia đã tích cực phối hợp và giúp đỡ tỉnh trong thời gian qua. Ông cũng mong muốn thời gian tới, hai bên sẽ tiếp tục hoàn thiện những điều kiện để xây dựng công tác chuyên môn quản lý cơ sở dữ liệu đất kết hợp với ảnh viễn thám.
Sở Nông nghiệp và Môi trường và Sở Xây dựng có trách nhiệm khoanh vùng các khu vực cần lập cơ sở dữ liệu đất và sử dụng ảnh, phối hợp với các huyện, xã. Yêu cầu quan trọng nhất là hình ảnh viễn thám phục vụ hiệu quả yêu cầu quản lý của địa phương.
