Khởi điểm vài tỷ, trúng đấu giá vọt lên hàng trăm tỷ
Công ty Đấu giá hợp danh Hòa Thuận, đại diện cho UBND huyện Đại Lộc (Quảng Nam) vừa tổ chức phiên đấu giá quyền khai thác khoáng sản với 6 điểm mỏ tại địa phương. Ba trong số đó là mỏ cát, sỏi xây dựng đã được các doanh nghiệp đấu trúng với mức giá cao đột biến.
Đáng chú ý nhất là mỏ cát ĐL2 tại thôn Giảng Hòa (xã Đại Thắng), được Công ty TNHH Hoàng Châu Sa đấu trúng với mức gần 491,7 tỷ đồng, trong khi giá khởi điểm chỉ hơn 7,59 tỷ đồng. Mức chênh lệch này tương ứng hệ số R lên tới 323,25%, với giá quy đổi khoảng 622.429 đồng/m³ (chưa bao gồm thuế, phí, chi phí đầu tư, nhân công và thiết bị khai thác).
Quảng Nam tổ chức đấu giá hàng loạt mỏ cát để khơi thông nguồn vật liệu đang khan hiếm tại Quảng Nam – Đà Nẵng. Ảnh: Lan Anh
Theo hồ sơ, Công ty Hoàng Châu Sa mới được thành lập ngày 16/5/2025, có trụ sở tại xã Điện Hồng (TX Điện Bàn, Quảng Nam) với vốn điều lệ 25 tỷ đồng, gồm hai thành viên góp vốn là ông Thái Vân Khoa (52%) và bà Phạm Thị Hồng Lý (48%). Ông Khoa hiện là Giám đốc kiêm người đại diện pháp luật.
Ngoài Hoàng Châu Sa, hai mỏ cát khác cũng được đấu trúng với mức giá rất cao. Cụ thể, Công ty CP Tập đoàn Khoáng sản Công nghiệp 6666 (trụ sở tại Bắc Giang) trúng mỏ ĐL11 (xã Đại Đồng) với giá gần 320 tỷ đồng (giá khởi điểm 3,46 tỷ đồng); mỏ ĐL12B1 (xã Đại Quang), được Công ty CP Trường Lợi đấu trúng với mức giá 129,6 tỷ đồng (giá khởi điểm hơn 1,2 tỷ đồng).
Theo tính toán của nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh và khai thác khoáng sản, với mức giá đấu trúng nêu trên sau khi hoàn thành các khoản chi phí nộp và các chi phí khác, giá bán tại 3 mỏ này phải tầm gần 1 triệu đồng/m3.
Lãnh đạo UBND huyện Đại Lộc nhìn nhận, mức trúng đấu giá tại các mỏ cát lần này “cao bất thường” so với giá niêm yết. Tuy nhiên, các doanh nghiệp đều cam kết chịu trách nhiệm về giá bỏ ra và sẵn sàng đầu tư nếu trúng đấu giá. Khi thấy doanh nghiệp bỏ giá cao, địa phương cũng đã báo cáo lãnh đạo tỉnh nhưng căn cứ theo quy định của pháp luật, không có cơ sở pháp lý để dừng cuộc đấu giá”, cán bộ này nói.
“Họ tham gia đấu giá thì phải chịu trách nhiệm với giá mình bỏ. Sau này nếu không thực hiện, cơ quan chức năng sẽ vào cuộc xử lý theo quy định”, lãnh đạo huyện thông tin.
Quảng Nam đề xuất nghiên cứu phương án đấu giá hợp lý
Việc Quảng Nam tổ chức đấu giá các điểm mỏ được kỳ vọng sẽ khơi thông nguồn vật liệu đang khan hiếm tại Quảng Nam – Đà Nẵng. Tuy nhiên, theo đại diện một doanh nghiệp kinh doanh vật liệu xây dựng thông thường tại Quảng Nam, dù các mỏ đã có đơn vị trúng đấu giá, nhưng vẫn chưa có quyết định công nhận kết quả trúng thầu. Việc này rất khó bởi nếu công nhận, địa phương phải điều chỉnh lại giá bán vật liệu.
Nhiều người lo ngại, giá cát trong thời gian tới sẽ tiếp tục "nhảy múa". Ảnh: Lan Anh
Trong khi đó, một số chuyên gia trong lĩnh vực nhận định, việc trúng đấu giá với mức giá bị “thổi phồng” có thể gây hiệu ứng “bong bóng” trên thị trường vật liệu xây dựng. Giá cát trong thời gian tới sẽ tiếp tục "nhảy múa"; ngành xây dựng cũng như người dân sẽ tiếp tục gặp khó trong việc tìm kiếm cát xây dựng thông thường. Ngoài ra, việc để doanh nghiệp mới thành lập, chưa qua thẩm định năng lực, trúng mỏ với giá “khủng” có thể gây rủi ro lớn cho địa phương. Trong quá khứ, không ít trường hợp sau khi trúng đấu giá đình đám đã bỏ mỏ, sang nhượng “chui”, khiến ngân sách thất thu, môi trường bị tàn phá.
Một số ý kiến cho rằng, đề nghị thay đổi phương thức đấu giá, theo kiểu đấu giá gián tiếp bằng cách bỏ phiếu kín từ trước hoặc đấu giá trực tuyến trong 1 thời gian 1 giờ hoặc ít hơn. Đồng thời, để tránh hệ lụy, các cơ quan chức năng cần bổ sung các tiêu chí ràng buộc năng lực tài chính, kinh nghiệm và đánh giá hậu kiểm chặt chẽ trước và sau đấu giá. Ngoài ra, nên ban hành bảng giá vật liệu sát thực tế và quy định trần đấu giá để ngăn chặn tình trạng “đấu ảo, bỏ cọc thật” gây bất ổn thị trường vật liệu xây dựng.
Theo báo cáo của Sở NN&MT, hiện Quảng Nam có 44 khu vực được cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường còn hiệu lực, bao gồm đá, đất san lấp, cát và sỏi với tổng trữ lượng gần 30 triệu m³. Bên cạnh đó, 41 trường hợp trúng đấu giá quyền khai thác đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục cấp phép. Tuy nhiên, vẫn còn 11 khu vực chưa tổ chức đấu giá do một số địa phương đang vướng thủ tục giải thể UBND cấp huyện.
Quảng Nam đề xuất Bộ NN&MT nghiên cứu phương án đấu giá hợp lý, tránh để giá cao bất thường như thời gian qua. Ảnh: Lan Anh.
Đặc biệt, một số khu vực không đấu giá nhưng phục vụ các dự án sử dụng ngân sách Nhà nước cũng đang chậm trễ trong lập hồ sơ, thủ tục khai thác. Trong khi đó, nhu cầu cung cấp vật liệu xây dựng trên địa bàn Quảng Nam và thành phố Đà Nẵng tăng cao, nguồn cung khan hiếm …
Tại buổi làm việc với đoàn công tác Bộ NN&MT mới đây, lãnh đạo UBND tỉnh Quảng Nam đã phản ánh một số bất cập trong triển khai chính sách pháp luật về khoáng sản, nhất là những bất thường trong các phiên đấu giá mỏ cát gần đây. Đồng thời, lãnh đạo Quảng Nam đề xuất nghiên cứu phương án đấu giá hợp lý, tránh để giá cao bất thường như thời gian qua.
Thứ trưởng Bộ NN&MT Trần Quý Kiên đánh giá cao Quảng Nam đã chủ động phản ánh, kiến nghị những vấn đề nóng về vật liệu xây dựng. Bộ tiếp thu các kiến nghị của tỉnh để xem xét đưa vào nghị định hướng dẫn thi hành Luật Địa chất và khoáng sản 2024. Trường hợp chưa phù hợp với luật hiện hành, Bộ sẽ đề xuất đưa vào nghị quyết của Chính phủ, hoặc kiến nghị sửa đổi luật vào cuối năm nay nhằm đảm bảo tính ổn định và bền vững cho thị trường khoáng sản.
Liên quan đến mỏ cát ký hiệu ĐB2B (xã Điện Thọ, TX. Điện Bàn) được chốt giá 370 tỉ đồng, cao hơn 308 lần so với giá khởi điểm (1,2 tỉ đồng), Cơ quan cảnh sát điều tra xác định Công ty Cổ phần MT Quảng Đà đã có hành vi vi phạm các quy định về đấu giá, gây thiệt hại nghiêm trọng cho Nhà nước cũng như ảnh hưởng đến quyền lợi của các tổ chức, cá nhân liên quan. Hiện Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Nam đang hoàn tất các hồ sơ, thủ tục để khởi tố bị can đối với người liên quan đến vụ việc đấu giá mỏ cát này.
