Nông dân trồng lúa giảm phát thải nhận thưởng 3,5 tỷ đồng

Giải thưởng 3,5 tỷ đồng

Ngày 19/9 tại phường Long Xuyên (An Giang), Công ty TNHH Lúa gạo Việt Nam (Vinarice) tổ chức lễ trao giải thưởng cho các tổ hợp tác và HTX tham gia sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp trong chuỗi liên kết của doanh nghiệp.

Đây là sự kiện nằm trong khuôn khổ Dự án “Chuyển đổi chuỗi giá trị lúa gạo ứng phó với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững tại ĐBSCL” (TRVC), do Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc (DFAT) tài trợ, Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV) tại Việt Nam phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường hai tỉnh An Giang, Đồng Tháp triển khai giai đoạn 2023 – 2027.

Theo báo cáo kết quả thực hiện vụ đông xuân 2024 – 2025, Vinarice cùng các nông hộ liên kết đã ghi dấu ấn khi diện tích tham gia sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp đạt 20.518 ha, chiếm hơn 60% diện tích toàn dự án. Nhờ áp dụng các biện pháp kỹ thuật tiên tiến như sạ khô, quản lý nước ngập - khô xen kẽ (AWD), thu gom rơm rạ, mô hình canh tác đã giúp giảm phát thải 78.485,62 tấn CO₂ tương đương - một con số ấn tượng trong nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính.

Không chỉ mang lại hiệu quả môi trường, Vinarice còn bảo đảm lợi nhuận bình quân của nông hộ đạt 58,82% doanh thu, gấp đôi yêu cầu tối thiểu mà dự án đặt ra (30%). Đặc biệt, doanh nghiệp còn lồng ghép các chính sách xã hội (GEDSI), hỗ trợ thêm 10 đồng/kg lúa cho chủ hộ là phụ nữ, 15 đồng/kg cho hộ có chủ hộ khuyết tật. Đây là những minh chứng rõ nét cho cam kết “nông dân là trung tâm” trong chuỗi giá trị mà Vinarice đang xây dựng.

Với thành tích xuất sắc, Vinarice đã vượt qua 9 doanh nghiệp khác tham gia TRVC giành giải nhất trị giá 212.527 AUD (tương đương 3,5 tỷ đồng). Theo cam kết, 40% số tiền thưởng (khoảng 1,4 tỷ đồng) được chia sẻ trực tiếp cho hơn 5.400 hộ nông dân liên kết, phần còn lại tái đầu tư cho các chương trình đào tạo, tập huấn kỹ thuật.

Vai trò tiên phong của Vinarice

Ông Trần Trương Tấn Tài, Phó Tổng Giám đốc Điều hành Công ty cổ phần Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed) kiêm Tổng Giám đốc Vinarice cho biết: Vinaseed luôn xác định nông dân là chủ thể trung tâm trong chuỗi giá trị lúa gạo. Việc đạt giải thưởng không chỉ là vinh dự cho Vinarice mà còn là phần thưởng xứng đáng cho những nỗ lực của bà con nông dân. Tập đoàn cam kết sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu sản phẩm, mở rộng diện tích canh tác lúa chất lượng cao, phát thải thấp lên gần 50.000 ha trong vụ tới.

Những chia sẻ này càng khẳng định vai trò tiên phong của Vinarice trong việc đưa các mô hình nông nghiệp bền vững vào thực tiễn, vừa gia tăng lợi ích kinh tế cho nông dân, vừa góp phần hiện thực hóa mục tiêu của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030.

Đại diện cơ quan điều phối dự án - bà Trần Thu Hà (Tổ chức SNV tại Việt Nam) - Giám đốc Dự án TRVC cho biết: TRVC được thiết kế theo cơ chế trao thưởng dựa trên kết quả nhằm khuyến khích doanh nghiệp và nông dân mạnh dạn đổi mới phương thức sản xuất. Vinarice là một trong những điển hình thành công không chỉ về giảm phát thải mà còn về gia tăng lợi nhuận và bảo đảm yếu tố công bằng xã hội. Thành công này góp phần chứng minh rằng nông nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể thích ứng với biến đổi khí hậu theo hướng bền vững.

SNV đánh giá Vinarice đã thiết lập một mô hình liên kết hiệu quả, tạo ra những giá trị bao trùm, đồng thời đóng góp thiết thực vào mục tiêu giảm 30% khí mê-tan vào năm 2030 mà Việt Nam cam kết tại COP26.

Ở góc độ quản lý, ông Nguyễn Thanh Hiệp, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang khẳng định: Việc triển khai TRVC tại An Giang đã giúp hàng ngàn nông dân thay đổi tư duy sản xuất, áp dụng quy trình canh tác mới, giảm chi phí 25 – 29% so với truyền thống. Đồng thời, bà con còn được hưởng lợi trực tiếp từ quỹ thưởng của dự án, nhờ vậy đời sống được cải thiện rõ rệt. Sở Nông nghiệp và Môi trường An Giang sẽ tiếp tục đồng hành, mở rộng quy mô sản xuất lúa chất lượng cao, giảm phát thải nhằm lan tỏa giá trị của mô hình đến nhiều địa phương.

Ý nghĩa chiến lược của ngành lúa gạo

Nếu như ở vụ 1 (hè thu 2024), Vinarice chỉ mới tham gia 997 ha với mức giảm phát thải gần 3.900 tấn CO2, đứng thứ 2 trong số các doanh nghiệp thì đến vụ 2 (đông xuân 2025), diện tích đã tăng gấp hơn 20 lần, sản lượng giảm phát thải cũng vượt trội. Đây là bước bứt phá ngoạn mục, khẳng định chiến lược phát triển đúng hướng của Vinarice.

Doanh nghiệp đặt mục tiêu trong vụ 3 sẽ nâng diện tích tham gia TRVC lên gần 50.000 ha, với kỳ vọng tạo ra tác động lớn hơn về môi trường, kinh tế và xã hội.

Ông Nguyễn Thanh Hiệp, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh An Giang cho biết thêm, những thành quả của Vinarice trong khuôn khổ TRVC không chỉ dừng lại ở phạm vi một doanh nghiệp hay một mùa vụ mà còn mang ý nghĩa chiến lược trong nỗ lực xây dựng ngành lúa gạo Việt Nam theo hướng hiện đại, phát thải thấp và bền vững, trong đó có An Giang và Đồng Tháp.

Dự án TRVC được kỳ vọng sẽ là “bệ phóng” để nhân rộng các mô hình canh tác tiên tiến, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững ĐBSCL, đồng thời tạo ra sự cộng hưởng với các chương trình quốc gia về giảm phát thải, ứng phó biến đổi khí hậu.

Với sự đồng hành của Chính phủ Úc, Tổ chức SNV, các bộ, ngành và địa phương cùng vai trò tiên phong của doanh nghiệp như Vinarice, bức tranh sản xuất lúa gạo ở ĐBSCL đang dần chuyển mình mạnh mẽ. Nông dân không chỉ được hưởng lợi về kinh tế mà còn góp phần chung tay bảo vệ môi trường, vì một nền nông nghiệp xanh – sạch – bền vững cho hôm nay và mai sau.