Quảng Ninh là tỉnh có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu phù hợp để trồng cây ăn quả tập trung, trong đó, na là loại cây cho hiệu quả kinh tế cao nhất (đạt 200 triệu đồng/ha/năm).

Theo ông Nguyễn Khắc Dũng, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Ninh, nhóm nghiên cứu đã đề xuất và được phê duyệt nhiệm vụ Nghiên cứu kỹ thuật nhân giống và hoàn thiện quy trình trồng, chăm sóc na QN-D1. Nhiệm vụ được thực hiện từ tháng 5/2021 với mục tiêu bổ sung giống mới vào cơ cấu giống cây ăn quả nhằm tạo ra sản phẩm có giá trị, nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp tại Quảng Ninh.

Về nội dung nghiên cứu hoàn thiện quy trình trồng, chăm sóc na QN-D1, nhóm nghiên cứu đã triển khai các thí nghiệm nghiên cứu kỹ thuật ghép cải tạo trên gốc na địa phương; nghiên cứu biện pháp kỹ thuật tạo quả trái vụ; xây dựng mô hình trồng na QN-D1 tại 3 địa phương Đông Triều, Quảng Yên, Hạ Long, quy mô 0,5ha/địa phương.

Sau 3 năm triển khai, đến nay nhiệm vụ khoa học đã mang lại những kết quả bước đầu đáng ghi nhận. Ông Nguyễn Khắc Dũng khẳng định: “Hoàn toàn có thể nhân giống na QN-D1 tại Quảng Ninh bằng phương pháp ghép cành với việc sử dụng gốc ghép là na địa phương (na dai, na bở), cành ghép tiêu chuẩn là đoạn cành na QN-D1 bánh tẻ có 3 mắt ngủ, ghép phù hợp nhất vào vụ tháng 6, cho tỷ lệ trên 80%.

Để tạo quả trái vụ, có thể sử dụng biện pháp cắt tỉa cành. Thời điểm tác động vào tháng 7, cắt tỉa 60% tổng số cành, bao quả bằng túi vải trắng. Kết quả cho thu hoạch vào tháng 12 năm trước đến tháng 1 năm sau (dịp Tết Nguyên Đán), mã quả đẹp, quả nhiều thịt, ngọt, thơm, giá bán giới thiệu sản phẩm thời điểm cuối năm 2022 là 150.000 đến 200.000 đồng/kg”. Nhiệm vụ đã xây dựng được vườn ươm giống công suất 1 vạn cây; xây dựng thành công 3 mô hình trình diễn, đây là địa điểm thăm quan, học tập, giới thiệu giống na mới và chuyển giao kỹ thuật cho bà con những khu vực lân cận.

Thời điểm thụ phấn tốt nhất cho na QN-D1 là vào ban đêm, khi trên đầu nhụy hoa có lớp sáp (dịch) giúp cho phấn hoa dễ dàng bám dính vào nhụy. Nên thụ phấn trong những ngày thời tiết khô ráo, hạn chế thụ phấn trong những ngày trời mưa sẽ làm giảm tỷ lệ đậu quả. Phấn hoa có thể dùng từ hoa na QN-D1 hoặc na địa phương.

Cây na QN-D1 sinh trưởng nhanh gấp 1,5 lần so với na dai, ít sâu bệnh. Đặc biệt, cây có khả năng phát triển trong điều kiện nhiệt độ thấp nên có thể rải vụ thu hoạch vào dịp tết Nguyên Đán mang lại giá trị kinh tế cao. Hiện tại, diện tích 0,5 ha mô hình trồng thử nghiệm na QN-D1 đang được các hộ dân chăm sóc theo đúng hưỡng dẫn kỹ thuật của cán bộ kỹ thuật Trung tâm Khuyến nông tỉnh và được theo dõi, đánh giá, so sánh với vườn trồng na dai, na bở tại địa phương.

Sau khi thăm thực tế mô hình trong khuôn khổ Hội thảo Giới thiệu giống, kỹ thuật nhân giống và trồng na QN-D1 tại Quảng Ninh, các chuyên gia đánh giá rất cao về những kết quả đạt được của nhiệm vụ, đề nghị Trung tâm Khuyến nông tỉnh thời gian tới tiếp tục xây dựng mô hình, chuyển giao giống, kỹ thuật cho các địa phương thuộc vùng quy hoạch cây ăn quả tập trung của tỉnh, đặc biệt là các địa phương đang xây dựng và thực hiện Đề án cây ăn quả cấp huyện như: Hạ Long, Đầm Hà, Tiên Yên.

Nguyễn Thành