Sáng 7/11, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Quốc Trị dẫn đầu đoàn công tác của Bộ làm việc với tỉnh Lạng Sơn để trao đổi, nắm bắt thực tế, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong giai đoạn đầu vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đối với lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.
Làm việc với đoàn có Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Nguyễn Cảnh Toàn, lãnh đạo Sở NN-MT và lãnh đạo một số sở, ngành của tỉnh Lạng Sơn.
Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị khẳng định, Bộ sẽ tiếp tục đồng hành, phối hợp chặt chẽ với tỉnh Lạng Sơn trong quá trình vận hành mô hình chính quyền 2 cấp và xử lý các khó khăn vướng mắc phát sinh trong thực tiễn. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Hàng loạt quy định không còn phù hợp thực tiễn
Theo báo cáo của UBND tỉnh, mô hình đã vận hành hơn 3 tháng, bộ máy cơ bản ổn định, tinh gọn đầu mối, giảm tầng nấc trung gian. Tuy nhiên thực tiễn triển khai đang bộc lộ nhiều vấn đề pháp lý, quy trình và năng lực thực thi. Những vướng mắc này, nếu không được tháo gỡ kịp thời, sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến tiến độ, chất lượng quản lý nhà nước và thực thi nhiệm vụ trên địa bàn.
Trên lĩnh vực trồng trọt, bảo vệ thực vật, các luật chuyên ngành hiện chưa điều chỉnh theo mô hình mới. Một số thủ tục sau phân cấp chưa có biểu mẫu, hướng dẫn cụ thể. Hiện tỉnh không có trung tâm kiểm nghiệm, khảo nghiệm để tự thực hiện các thủ tục kỹ thuật, dẫn đến không thể chủ động xử lý nhiều loại hồ sơ. Một số hồ sơ, dữ liệu gốc từ cơ quan Trung ương chưa được bàn giao đầy đủ khiến địa phương thiếu căn cứ xử lý cấp lại, điều chỉnh, gia hạn thủ tục.
Lĩnh vực chăn nuôi, thủy sản và thú y cũng phát sinh bất cập. Việc giám sát dịch bệnh, kiểm dịch, kiểm soát giết mổ gặp khó khăn. Tỉnh thiếu con dấu kiểm soát giết mổ theo quy định chuyên ngành; nhân lực thú y rất thiếu; lực lượng thú y cơ sở đã chấm dứt hoạt động nên công tác tiêm phòng vắc xin thiếu lực lượng trực tiếp.
Hệ thống kiểm dịch đầu mối giao thông chưa đủ lực lượng liên ngành để phối hợp; một số hồ sơ, dữ liệu về kiểm dịch, cấp phép, lưu hành giống, sản phẩm thủy sản chưa được chuyển đủ về địa phương.
Trong lĩnh vực lâm nghiệp và kiểm lâm, bất cập nằm ở sự thiếu thống nhất giữa các văn bản về thẩm quyền giao rừng, cho thuê rừng, khiến không thể xử lý đồng bộ thủ tục giao đất, giao rừng. Quy định đối tượng rừng được hỗ trợ khoán bảo vệ chưa thống nhất, ảnh hưởng triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia.
Đối với tỉnh miền núi, dự án hạ tầng rất hay liên quan đến rừng tự nhiên xen kẽ, nhưng tiêu chí chuyển đổi hiện hành chưa phù hợp thực tiễn, gây vướng cho thu hút đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội. Sau khi chuyển mô hình, địa bàn rộng, nhân lực kiểm lâm còn thiếu so với biên chế được giao.
Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Nguyễn Cảnh Toàn cho biết, buổi làm việc đặc biệt có ý nghĩa đối với tỉnh, đã giải đáp nhiều thắc mắc để tỉnh có thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp được thuận lợi. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Trong lĩnh vực thủy lợi, phòng chống thiên tai, nhiều quy định hiện hành vẫn thiết kế theo mô hình cũ. Các nội dung nghiệm thu diện tích tưới để hỗ trợ giá sản phẩm dịch vụ thủy lợi, nội dung xác định tình huống khẩn cấp thiên tai, nội dung hỗ trợ sau thiên tai… đều chưa điều chỉnh theo mô hình 2 cấp, gây lúng túng và ảnh hưởng tiến độ thanh quyết toán, hỗ trợ sản xuất nông nghiệp sau thiên tai.
Lĩnh vực đất đai là nhóm phát sinh vướng mắc nhiều nhất. Việc thẩm định giá đất, xác định loại đất, thẩm quyền giao đất, cho thuê đất cho các dự án chuyển tiếp, nội dung miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất với các dự án đặc biệt ưu đãi đầu tư… đều có các khe trống pháp lý. Bảng giá đất đang được xây dựng trên đơn vị hành chính cũ, trong khi mô hình mới không còn cấp đó, gây khó khăn cho mọi khâu xác định giá đất.
Vướng mắc đăng ký tài sản gắn liền với đất khi chủ sở hữu là tổ chức chưa có quy định rõ ràng. Việc thực thi các quyền của người sử dụng đất trong giai đoạn có thông báo thu hồi đất, do luật chưa hạn chế rõ, một số trường hợp vẫn cố tình chuyển quyền để hưởng bồi thường cao hơn.
Nhóm lĩnh vực môi trường, khoáng sản cũng thiếu khung pháp lý thống nhất. Việc xác định dự án phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường hay Kế hoạch bảo vệ môi trường phải đối chiếu nhiều văn bản; quy trình, biểu mẫu thẩm định, cấp phép môi trường chưa thống nhất, gây khó khăn cho cả cán bộ và doanh nghiệp.
Giám đốc Sở NN-MT Lạng Sơn Nguyễn Hữu Chiến kiến nghị các vướng mắc lĩnh vực NN-MT trong quá trình thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại tỉnh Lạng Sơn. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Các Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững cũng gặp vướng mắc do đơn vị hành chính đã thay đổi, dẫn tới tiêu chí đánh giá, tiến độ mục tiêu năm 2025 và giai đoạn 2021-2025 thiếu cơ sở đối chiếu. Tỷ lệ giải ngân vốn thấp, thiếu chủ động đề xuất sử dụng vốn hiệu quả; chưa có chuẩn nghèo đa chiều 2026–2030 nên không thể làm rà soát đồng thời cho 2025 và giai đoạn mới.
Bộ NN-MT đồng hành cùng tỉnh tháo gỡ các 'điểm nghẽn'
Tại buổi làm việc, đại diện một số đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã trực tiếp trao đổi, giải đáp các ý kiến kiến nghị của tỉnh Lạng Sơn, đồng thời định hướng một số nội dung để tỉnh triển khai nhiệm vụ lĩnh vực nông nghiệp và môi trường được thuận lợi khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.
Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị đánh giá, trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường của tỉnh hiện còn rất nhiều khó khăn, vướng mắc. Tuy nhiên, tỉnh đã nhận diện rõ các vấn đề để có giải pháp đúng trong xử lý các vướng mắc phát sinh.
Về việc triển khai mô hình chính quyền 2 cấp, tỉnh Lạng Sơn đã thể hiện sự linh hoạt, sáng tạo và quyết tâm thực hiện theo đúng chủ trương, quy định. Tuy vậy, thực tế còn nhiều vướng mắc do nhiều nguyên nhân, có nguyên nhân từ cơ chế, có nguyên nhân từ nhận thức, có nguyên nhân từ tổ chức thực hiện.
Về nguyên tắc xử lý vướng mắc, theo Thứ trưởng, pháp luật quy định thế nào thì phải tuân thủ đúng như vậy. Cán bộ, công chức chỉ làm những việc pháp luật cho phép, người dân, doanh nghiệp được làm những gì pháp luật không cấm.
"Vướng ở đâu, xử lý ở đó, làm đúng thẩm quyền. Việc gì thuộc thẩm quyền tỉnh thì tỉnh phải giải quyết; việc gì thuộc Bộ thì Bộ giải quyết. Không đẩy việc lên cấp trên chỉ để “an toàn thủ tục”, vì làm vậy vừa mất thời gian, vừa mất cơ hội cho tỉnh", Thứ trưởng nhấn mạnh.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Quốc Trị, từ khi thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp, Bộ đã ban hành 34 văn bản hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc, hiện đang dự thảo 69 văn bản khác trong đó có nghị quyết, luật, nghị định, thông tư theo hướng phù hợp phân cấp, gỡ nút thắt, đơn giản thủ tục và đồng bộ với các luật khác. Bộ cũng đã ban hành Sổ tay điện tử trong nhiều lĩnh vực, đề nghị tỉnh tra cứu, khai thác, vì đây là tổng hợp kinh nghiệm thực tiễn từ các địa phương.
"Hiện nay Bộ đang lấy ý kiến các địa phương để hoàn thiện thể chế. Đây là thời điểm “mở cửa” hiếm, nếu bỏ lỡ sẽ rất khó sửa sau này. Vì vậy, đề nghị tỉnh chỉ đạo các đơn vị chuyên môn rà soát, gửi đầy đủ những vướng mắc cụ thể kèm hồ sơ, để Bộ có cơ sở xử lý dứt điểm", Thứ trưởng nói.
Tại buổi làm việc, đại diện lãnh đạo một số đơn vị của Bộ Nông nghiệp và Môi trường trao đổi, giải đáp các kiến nghị của tỉnh Lạng Sơn. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Về tổ chức bộ máy đơn vị sự nghiệp lĩnh vực lâm nghiệp, Thứ trưởng lưu ý, mục tiêu cuối cùng là bảo vệ rừng hiệu quả, không phát sinh tầng nấc trung gian, không tăng biên chế, không tăng chi phí. Nếu mô hình hiện tại đang hiệu quả thì nên giữ, tỉnh cân nhắc kỹ phương án này.
Đối với phát triển nông nghiệp của Lạng Sơn, Thứ trưởng cho rằng, tỉnh có điều kiện đất đai lớn, khí hậu đa dạng, lao động dồi dào, đủ nền tảng để phát triển nông nghiệp hàng hóa. Đề nghị tỉnh quan tâm cơ cấu cây trồng phù hợp; ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ. Chăn nuôi theo hướng tập trung, đẩy mạnh mô hình nông nghiệp gắn du lịch sinh thái để tăng giá trị sản phẩm.
"Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục đồng hành, phối hợp chặt chẽ với tỉnh Lạng Sơn trong quá trình vận hành mô hình chính quyền 2 cấp và xử lý các khó khăn vướng mắc phát sinh trong thực tiễn", Thứ trưởng nhấn mạnh.
![Dựng ‘thành lũy’ trước thiên tai: [Bài 2] Chuyển trạng thái từ bị động sang chủ động](https://t.ex-cdn.com/nongnghiepmoitruong.vn/480w/files/nghienmx/2025/11/06/0242-2223-160125_902.jpg)
