Trong làn sóng chuyển đổi số và toàn cầu hóa, xu hướng chọn ngành học của học sinh Việt Nam đang có sự thay đổi đáng kể. Những ngành từng được xem là “thời thượng” như kinh tế, tài chính giờ đây phải chia sẻ sức hút với các ngành công nghệ hiện đại. Trong khi đó, không ít ngành học thiết yếu cho phát triển bền vững - như nông nghiệp, môi trường, thủy sản - lại đối mặt với thách thức tuyển sinh.
HUNRE mạnh dạn đổi mới chương trình đào tạo, chiến lược truyền thông và hình thức tuyển sinh để nâng tầm các ngành khó tuyển. Ảnh: Mai Anh.
Trước thực trạng này, nhiều trường đại học đã chủ động thay đổi để thích nghi. Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội (HUNRE) là một trong những điển hình tích cực, với hàng loạt giải pháp sáng tạo nhằm “làm mới” các ngành khó tuyển, đáp ứng tốt hơn nhu cầu người học trong thời đại mới.
Người học ưu tiên công nghệ, thu nhập và tính linh hoạt
Tâm lý lựa chọn ngành học hiện nay không còn xoay quanh sự ổn định lâu dài như trước, mà thay vào đó là kỳ vọng về mức thu nhập, tính linh hoạt và khả năng hội nhập quốc tế. Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo (năm 2024), hơn 30% thí sinh lựa chọn các ngành công nghệ, trong khi nhóm ngành nông nghiệp, lâm nghiệp chỉ chiếm chưa đến 5%.
Một trong những xu hướng nổi bật là ngành công nghệ chiếm ưu thế. Sự phát triển mạnh mẽ của chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo (AI), an ninh mạng... đã thu hút đông đảo thí sinh trẻ tuổi đam mê khám phá công nghệ mới.
Ưu tiên việc làm và thu nhập cao là xu hướng mới. Những ngành có tiềm năng nghề nghiệp rõ ràng, thu nhập tốt như kỹ thuật phần mềm, logistics, marketing số... được ưu tiên lựa chọn.
Truyền thông định hình sở thích ngành học cũng nằm trong số những xu hướng chính. Các ngành “trending” như Truyền thông đa phương tiện, Thiết kế đồ họa, hoặc Du lịch được quảng bá mạnh mẽ trên mạng xã hội thường được thí sinh quan tâm hơn. Ngược lại, những ngành như Quản lý tài nguyên và môi trường, Kỹ thuật môi trường ít được chú ý do thiếu chiến dịch truyền thông hấp dẫn.
HUNRE triển khai hàng loạt giải pháp sáng tạo nhằm “làm mới” các ngành khó tuyển, đáp ứng tốt hơn nhu cầu người học trong thời đại mới. Ảnh: Mai Anh.
Bên cạnh đó, tâm lý “dễ học, dễ làm” ngày càng rõ nét. Học sinh có xu hướng tránh các ngành học đòi hỏi kiến thức nền tảng sâu, thời gian đào tạo dài hay điều kiện làm việc đặc thù.
Đồng thời, nhu cầu học tập linh hoạt gia tăng. Sự bùng nổ của học trực tuyến, các chương trình liên kết quốc tế, học từ xa... khiến người học kỳ vọng nhiều hơn vào tính linh hoạt trong đào tạo.
Vì sao các ngành truyền thống lại khó tuyển sinh?
Không thể phủ nhận vai trò thiết yếu của các ngành như môi trường, tài nguyên, nông nghiệp... trong bối cảnh phát triển bền vững và ứng phó biến đổi khí hậu. Thế nhưng, những ngành này lại thường rơi vào tình trạng thiếu thí sinh.
Một trong những nguyên nhân chính là định kiến về nghề nghiệp. Nhiều phụ huynh và học sinh cho rằng các ngành này ít cơ hội phát triển, thu nhập thấp và môi trường làm việc vất vả, điều này khiến các ngành thiếu đi sức hút ngay từ đầu.
Hay truyền thông chưa đủ sức lan tỏa? Dù có tiềm năng ứng dụng công nghệ và nhu cầu xã hội lớn, nhiều ngành như kỹ thuật môi trường vẫn chưa được quảng bá đúng mức.
Cùng với đó là chương trình đào tạo thiếu cập nhật. Khi công nghệ thay đổi nhanh chóng, các chương trình chưa tích hợp yếu tố công nghệ số hoặc thực tiễn dễ bị đánh giá là lỗi thời.
Thêm vào đó là sự cạnh tranh khốc liệt từ các ngành “hot”: Ngành công nghệ, kinh tế số thu hút mạnh khiến các ngành khác khó tiếp cận thí sinh.
Yếu tố vùng miền cũng được cho là nguyên nhân gây ra khoảng trống tuyển sinh ở các ngành truyền thống. Những ngành gắn liền với địa phương như lâm nghiệp, thủy sản... thường kén người học ở các đô thị lớn, nơi học sinh có nhiều lựa chọn hiện đại hơn.
HUNRE biến thách thức thành cơ hội
Nhận diện rõ sự dịch chuyển của nhu cầu người học, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã mạnh dạn đổi mới chương trình đào tạo, chiến lược truyền thông và hình thức tuyển sinh để nâng tầm các ngành khó tuyển.
PGS.TS Hoàng Anh Huy - Hiệu trưởng Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội chia sẻ: “Chúng tôi không xem các ngành khó tuyển là yếu điểm, mà là cơ hội để tạo ra sự khác biệt bằng công nghệ, thực tiễn và tư duy truyền thông mới".
HUNRE không chỉ đơn thuần cải tiến nội dung giảng dạy mà còn tích cực tích hợp các công nghệ hiện đại như AI, hệ thống thông tin địa lý (GIS), blockchain vào các ngành Quản lý tài nguyên và môi trường, Kỹ thuật môi trường.
Sinh viên có cơ hội học cách sử dụng dữ liệu vệ tinh để giám sát tài nguyên, làm quen với công nghệ IoT trong xử lý nước thải, hoặc khai thác dữ liệu môi trường bằng các công cụ số.
Trường cũng mở rộng các ngành học mới như Kinh tế số, đồng thời tích hợp nội dung số hóa vào chương trình của các ngành truyền thống nhằm thu hút học sinh yêu công nghệ nhưng vẫn muốn làm việc trong lĩnh vực môi trường.
HUNRE đẩy mạnh truyền thông tuyển sinh qua các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, kết hợp các buổi livestream, bài viết trên báo chí để tiếp cận đa dạng đối tượng thí sinh. Trường tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm thực tế như “Hành trình xanh”, giúp học sinh hiểu rõ vai trò và cơ hội nghề nghiệp của các ngành đang bị xem nhẹ.
Bên cạnh đó, HUNRE hợp tác với những người có sức ảnh hưởng (KOLs) trong lĩnh vực công nghệ và môi trường để lan tỏa hình ảnh các ngành khó tuyển dưới góc nhìn mới mẻ, gần gũi hơn với giới trẻ.
Trường cũng hợp tác với các đại học tại Nhật Bản, Đức, Australia để xây dựng các chương trình trao đổi sinh viên và đào tạo liên ngành như Quản lý môi trường thông minh.
Cùng với đó, HUNRE tăng cường liên kết với doanh nghiệp, tổ chức như Tổng cục Môi trường (nay là Cục Môi trường), các công ty công nghệ và startup xanh để đảm bảo cơ hội thực tập và đầu ra cho sinh viên.
Trường áp dụng đa dạng hình thức tuyển sinh như xét tuyển dựa trên điểm thi THPT, học bạ, và kết quả thi đánh giá năng lực của các trường đại học lớn. Đồng thời, HUNRE còn có chính sách học bổng, hỗ trợ chi phí thực tập và nghiên cứu cho sinh viên theo học ngành khó tuyển.
HUNRE phát triển nền tảng học trực tuyến HUNRE LMS, giúp sinh viên dễ dàng tiếp cận kiến thức số, đặc biệt trong các ngành môi trường, vốn ít được coi là “gần công nghệ”. Song song đó, trợ lý ảo HUNRE AI ra đời nhằm tư vấn ngành học, hỗ trợ tuyển sinh và giải đáp thông tin một cách nhanh chóng, hiệu quả.
Nhờ loạt giải pháp đồng bộ, HUNRE ghi nhận nhiều kết quả khả quan. Năm 2025, trường dự kiến tuyển 4.800 chỉ tiêu, tăng đáng kể so với những năm trước, với lượng thí sinh đăng ký vào các ngành tích hợp công nghệ ngày càng lớn.
Sinh viên tốt nghiệp từ các ngành khó tuyển giờ đây được trang bị kiến thức chuyên môn gắn với công nghệ, đủ sức cạnh tranh trên thị trường lao động hiện đại. Các ngành như Kỹ thuật môi trường, Quản lý tài nguyên và môi trường đang từng bước khẳng định vai trò trung tâm trong phát triển bền vững và chuyển đổi số quốc gia.
PGS.TS Hoàng Anh Huy - Hiệu trưởng Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội chia sẻ: “Chúng tôi không xem các ngành khó tuyển là yếu điểm, mà là cơ hội để tạo ra sự khác biệt bằng công nghệ, thực tiễn và tư duy truyền thông mới. Khi xã hội nhận thức đúng về giá trị của các ngành này, thí sinh sẽ chủ động lựa chọn”.
Chuyển dịch nhu cầu người học là tất yếu trong một thế giới đang chuyển động mạnh mẽ vì công nghệ và toàn cầu hóa. Các trường đại học, nếu linh hoạt thay đổi, vẫn có thể biến những ngành học “trầm lắng” trở thành lựa chọn hấp dẫn. Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đang cho thấy một lộ trình đổi mới đầy cảm hứng, góp phần định hình lại “bản đồ” tuyển sinh đại học trong tương lai.
Thông tin tuyển sinh chi tiết tại: https://hunre.edu.vn
Hotline tư vấn tuyển sinh: 0902.130.130
