Hồ Cửa Đạt hạ 4,3m nước để tạo dung tích đón lũ
Trao đổi với phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường, ông Lê Bá Huân – phụ trách Chi nhánh Cửa Đạt (Ban Quản lý đầu tư và xây dựng Thủy lợi 3 – Ban 3) cho biết: Trước dự báo cơn bão số 10 (Bualoi) sẽ gây mưa lớn trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, trong đó có lưu vực hồ Cửa Đạt, Ban 3 xác định công tác đảm bảo an toàn hồ chứa, công trình và tính mạng, tài sản của Nhà nước và nhân dân là nhiệm vụ hàng đầu. Vì vậy mọi phương án, giải pháp đều được chuẩn bị chu đáo, sẵn sàng ứng phó với các tình huống phức tạp nhất có thể xảy ra.
Hồ Cửa Đạt giảm xả nước trong thời điểm bão số 10 đổ bộ để cắt lũ cho vùng hạ du. Ảnh: Minh Phúc.
“Với thông tin dự báo khí tượng thủy văn sẽ có mưa lớn từ 200-400mm, cục bộ có nơi trên 600mm, trước khi bão ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực, Ban 3 đã chủ động vận hành hạ mực nước hồ Cửa Đạt để đón, cắt lũ”, ông Huân cho biết và nêu dẫn chứng: Từ 7h ngày 25/9/2025 đến 5h ngày 29/9/2025 đã hạ 4,31m nước hồ (từ cao trình +108.25m về cao trình +103.94m), tạo thêm dung tích khoảng 175 triệu m3 nước để cắt lũ.
Đặc biệt, lúc 8h00 ngày 29/9/2025 lưu lượng về hồ tăng nhanh lên đến 3.600m3/s, khi mực nước sông ở hạ du dâng cao (tại Bái Thượng +17,7m cách báo động 3 là 0,3m), Ban 3 đã vận hành hồ Cửa Đạt giảm xả từ 2.026m3/s về 1.556m3/s để cắt giảm lũ cho hạ du.
10h ngày 29/9/2025 lưu lượng về hồ tăng nhanh lên đến 5.647m3/s, mực nước sông Chu ở hạ du trên báo động 3 là 22cm, mực nước sông Mã tăng nhanh lên trên báo động 1, hồ Cửa Đạt xả điều tiết lũ về hạ du 1.681m3/s để cắt giảm lũ (cắt 3.966 m3/s đỉnh lũ cho hạ du). Sau đó duy trì việc cắt giảm lũ cho hạ du với lưu lượng từ 2.000-3.500m3/s trong khoảng 12 giờ (thời điểm này mực nước trên sông Chu, sông Mã đang trên báo động 3).
Cửa van tràn xả lũ hồ Cửa Đạt đóng lại để cắt lũ cho hạ du thời điểm bão số 10 đổ bộ, hoàn lưu sau bão gây mưa lớn cho vùng thượng nguồn lòng hồ. Ảnh: Quốc Toản.
Đến 1h ngày 30/9/2025 lưu lượng về hồ giảm mạnh còn gần 1.600m3/s, hồ Cửa Đạt giảm xả về hạ du với lưu lượng 513 m3/s để cắt giảm lũ và duy trì đến 7h ngày 1/10/2025 sau đó giảm xả còn 236m3/s. Mực nước hồ lúc 8h ngày 30/9/2025 đang ở cao trình +109.09m thấp hơn MNDBT (+110.00m).
Như vậy trong quá trình vận hành ứng phó với cơn bão số 10, tổng lượng lũ về 681 triệu m3, hồ Cửa Đạt đã cắt giảm được cho hạ du: Trước lũ hạ mực nước để tạo dung tích chứa: 116 triệu m3; trong lũ cắt được: 145 triệu m3.
Trung ương ban hành 2 công điện chỉ đạo, chủ hồ triển khai nhanh
Từ sáng 27/9, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi – Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Công điện số 15/CĐ-TL-ATĐ về việc đảm bảo công trình thủy lợi, đề phòng ngập lụt, úng do mưa lớn ảnh hưởng của bão số 10 do mưa lớn ở các tỉnh Bắc Bộ và từ Thanh Hóa đến Huế để các địa phương, cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện.
Tiếp đến, ngày 28/9, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi ban hành Công điện hỏa tốc số 16/CĐ-TL-ATĐ về việc đảm bảo an toàn công trình thủy lợi, đề phòng ngập lụt, úng do mưa lớn ảnh hưởng của bão số 10 (Bualoi) ở các tỉnh, thành phố thuộc khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và từ Đà Nẵng đến Quảng Ngãi.
Công điện hỏa tốc số 16/CĐ-TL-ATĐ về việc đảm bảo an toàn công trình thủy lợi, đề phòng ngập lụt, úng do mưa lớn ảnh hưởng của bão số 10 (Bualoi) của Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi ngày 28/8/2025. Ảnh: Minh Phúc.
Nội dung công điện đã nhận định rõ: Dự báo mưa lớn trong 24-48 giờ tới, từ sáng 28/9 đến ngày 29/9 có mưa to đến rất to. Khu vực từ Thanh Hóa đến phía Bắc Quảng Trị có tổng lượng mưa phổ biến 200-400mm, cục bộ có nơi trên 600m; cảnh báo cường suất mưa lớn phổ biến từ 100-300mm, cục bộ có nơi trên 400m. Vùng đồng bằng Bắc Bộ và Nam Phú Thọ có tổng lượng mưa phổ biến 150-300mm, cục bộ có nơi trên 500mm. Các nơi khác ở Bắc Bộ có mưa vừa, mưa to với tổng lượng mưa phổ biến từ 100-200mm, cục bộ có nơi trên 350mm.
Do đó, Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi đề nghị các cơ quan, đơn vị tăng cường theo dõi chặt chẽ các bản tin dự báo khí tượng thủy văn và mưa, lũ; tiếp tục kiểm tra, rà soát các công trình thủy lợi trọng điểm, nguy cơ xảy ra sự cố để chủ động triển khai ứng phó, đảm bảo an toàn công trình.
Ông Phan Tiến An – Phó trưởng phòng phụ trách Phòng An toàn đập và hồ chứa nước (Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi) đánh giá: Sau khi Cục ban hành Công điện số 16, các cơ quan, đơn vị, chủ hồ đã chủ động tổ chức vận hành các hồ chứa nước theo quy trình vận hành được phê duyệt. Đặc biệt là các hồ chứa có cửa van xả lũ, thực hiện điều chỉnh mực nước hồ để chủ động đón lũ, bảo đảm tuyệt đối an toàn công trình và không xả lũ bất thường gây mất an toàn cho vùng hạ du. Các chủ hồ cũng đã thực hiện nghiêm túc việc cảnh báo sớm cho người dân vùng hạ du trước khi hồ chứa xả nước.
Ông Vương Quốc Thiết - Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi cho biết: Trước khi bão số 10 đổ bộ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các địa phương đã xác định danh sách cụ thể các công trình trọng điểm, nguy cơ xảy ra sự cố khi có mưa lớn; cập nhật và triển khai phương án ứng phó mưa lớn, đảm bảo an toàn công trình phù hợp với dự báo mưa lũ và tình trạng công trình. Đồng thời, kết hợp kết quả quan trắc và dự báo 1h/1 lần, phối hợp điều chỉnh lưu lượng xả hạ du xuống thấp, giảm thiểu tác động hạ du.
