Giảm nghèo Trung Khánh Vĩnh: [Bài 1] Vị ngọt từ bưởi

Khởi đầu gian khó và đổi đời nhờ cây bưởi

Những ngày đầu tháng 11, ghé thăm gia đình chị Lý Thị Vân (dân tộc Tày) tại thôn Suối Cá, xã Trung Khánh Vĩnh (tỉnh Khánh Hòa), chúng tôi cảm nhận rõ sự vững vàng, bình yên của một gia đình đã vượt qua gian khó.

Vốn quê ở tỉnh Cao Bằng (cũ), gia đình chị Vân di cư đến vùng đất này sinh sống và lập nghệp từ năm 1992. Lúc đó, vợ chồng chị gần như tay trắng, hai vợ chồng cùng hai con nhỏ nheo nhóc, phải sống trong nhà tranh, cuộc sống khốn khó vô cùng. Nhờ sự chịu thương chịu khó, chí thú làm ăn, vợ chồng chị Vân dần dành dụm mua được 1,5 ha đất sản xuất.

May mắn chưa mỉm cười ngay, những năm đầu việc canh tác trên mảnh đất ấy không hề dễ dàng. Dù anh chị rất cần cù, chăm chỉ, cũng sưu tầm và gieo trồng đủ loại nào mía, bắp, rồi đậu và các loại hoa màu, nhưng hiệu quả kinh tế không cao.

Bước ngoặt lớn đến cách đây 7 năm, khi xã Trung Khánh Vĩnh triển khai chương trình mục tiêu quốc gia, hỗ trợ bà con giống cây bưởi cùng các giải pháp canh tác như một giải pháp hỗ trợ sinh kế bền vững. Gia đình chị Vân được xã hỗ trợ trồng 1,5 ha bưởi. Cùng với đó, chị còn được tạo điều kiện vay vốn với lãi suất ưu đãi từ ngân hàng chính sách xã hội để đầu tư, chăm sóc vườn bưởi. 

"Gia đình mạnh dạn bắt đầu với khoản vay 30 triệu đồng, sau đó tăng lên 50 triệu đồng để đầu tư mua phân bón, cải tạo đất, đào ao và dồn hết tâm sức chăm sóc vườn bưởi. Nhờ sự nỗ lực và chăm chút không ngừng, chỉ sau 3 năm, những cây bưởi đã 'bén duyên' cho lứa trái bói đầu tiên. Kể từ vụ bưởi đó, kinh tế gia đình khấm khá dần lên" - chị Vân chia sẻ.

Dẫn chúng tôi đi thăm khu vườn bưởi rộng 1,5 ha với hơn 700 cây, chị Vân phấn khởi cho biết thêm, 2 năm trở lại đây, vườn bưởi của gia đình chị đã cho năng suất thu hoạch ổn định. Hiện tại, mỗi cây bưởi đạt trung bình 100-150 quả mỗi vụ, tăng trưởng vượt bậc so với mức 20-30 quả/cây khi cây còn nhỏ. Nhờ áp dụng kỹ thuật rải vụ, vườn bưởi cho thu hoạch đều đặn quanh năm, trung bình 2-3 tháng một lần, mỗi đợt đạt sản lượng 7-8 tấn.

Với mức giá bán dao động từ 8.000-22.000 đồng/kg, sau khi trừ đi tất cả chi phí, gia đình chị thu lãi từ 100-150 triệu đồng mỗi năm. Chị Vân khẳng định, nhờ sự hỗ trợ và khuyến khích trồng trọt từ chính quyền xã, cây bưởi thực sự đã trở thành 'cây làm giàu' của gia đình chị và nhiều nông hộ trong xã.

Tiên phong canh tác sinh học, bảo vệ đất và sức khỏe

Không chỉ tìm ra kế sinh nhai và thoát nghèo bền vững, chị Vân còn là người tiên phong trong việc chuyển đổi phương thức canh tác theo hướng an toàn và bền vững. Chị đã tham gia nhiều lớp tập huấn về kỹ thuật trồng và chăm sóc cây bưởi do xã phối hợp với các cơ quan chuyên môn ngành nông nghiệp triển khai. Nhờ đó, chị nắm vững quy trình phòng trừ sâu bệnh, cũng như cách canh tác để vườn bưởi phát triển tốt, cho thu hoạch đúng mùa vụ, năng suất và sản lượng cao.

Vì là người sản xuất trực tiếp, thường xuyên tiếp xúc với thuốc trừ sâu và hóa chất, chị đã mạnh dạn thay đổi phương thức canh tác từ nhiều năm nay. Theo chị Vân, trước hết, gia đình đã chuyển sang sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học để phòng trừ sâu bệnh, ưu tiên hàng đầu là bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình. Đồng thời, chị tập trung bón phân hữu cơ để cải tạo và phục hồi độ tươi tốt của đất, từ đó giúp vườn bưởi tăng sức đề kháng và hạn chế sâu bệnh một cách tự nhiên. 

Việc áp dụng kỹ thuật canh tác mới này đã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, giúp gia đình chị giảm chi phí đáng kể. “Gia đình tôi đã chấm dứt hoàn toàn việc phun thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) theo định kỳ triền miên (1 tháng/lần) như trước. Thay vào đó, chúng tôi chỉ phun khi thực sự cần thiết, dựa trên dấu hiệu bệnh và mức độ sâu hại thực tế trên vườn. Nhờ thay đổi này, chi phí thuốc BVTV đã tiết kiệm được đáng kể, khoảng 30-40% (từ 1,5 triệu đồng tiền thuốc mỗi tháng xuống còn 2-3 tháng mới cần phun một lần) do giảm tần suất phun”, chị Vân chia sẻ.

Chi phí phân bón hóa học cũng giảm đến 50%. Thay vì phải chi hơn 1 triệu đồng cho một bao phân hóa học, hiện chị ưu tiên sử dụng phân chuồng (15.000 đồng/bao 20kg) và phân gà (20.000 đồng/bao 20kg), chỉ cần bón 2 bao cho mỗi cây bưởi 6 năm tuổi là đảm bảo dinh dưỡng cho cây sinh trưởng, phát triển tốt.

Có nguồn thu nhập ổn định từ cây bưởi, chị Vân đã thực hiện được tâm nguyện lớn nhất, đó là nuôi dạy các con ăn học đến nơi đến chốn. Nhìn lại hành trình vươn lên, chị Lý Thị Vân thầm cảm ơn sâu sắc đến Đảng và Nhà nước vì đã có những chính sách thiết thực hỗ trợ gia đình chị và rất nhiều người dân xây dựng cuộc sống ấm no trên mảnh đất quê hương.

Cây bưởi giờ đây không chỉ mang lại 'quả ngọt' về kinh tế mà còn là một minh chứng cho sự kết hợp thành công giữa chính sách hỗ trợ sinh kế đúng đắn và nỗ lực bền bỉ, dám nghĩ dám làm của người nông dân.