Phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường có cuộc trao đổi với ông Trần Thái Học, Chủ tịch UBND xã Cốc San, Lào Cai về những giải pháp, kết quả và định hướng phát triển của địa phương trong công tác giảm nghèo bền vững, đặc biệt là việc giúp người dân tiếp cận thông tin chính thống, kịp thời và đầy đủ để nâng cao hiệu quả các chương trình giảm nghèo.
Thưa ông, trong thời gian qua, xã Cốc San đã triển khai những giải pháp trọng tâm nào để thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững trên địa bàn?
Ngay sau khi thực hiện sáp nhập 3 xã, xã Cốc San đã xác định công tác giảm nghèo là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Năm 2024, toàn xã có 153 hộ nghèo, vì vậy ngay từ đầu nhiệm kỳ, chúng tôi đã cụ thể hóa mục tiêu giảm nghèo bằng việc ban hành Nghị quyết và Đề án “Phát triển cơ sở hạ tầng đạt tiêu chí xã nông thôn mới gắn với phát triển đô thị giai đoạn 2025-2030”.
Ông Trần Thái Học, Chủ tịch UBND xã Cốc San, tỉnh Lào Cai. Ảnh: Bích Hợp.
Trọng tâm là tập trung vào quy hoạch và đầu tư hạ tầng nông thôn như: xây dựng, nâng cấp hệ thống đường giao thông, kiên cố hóa kênh mương nội đồng phục vụ tưới tiêu. Đầu tư hệ thống cấp nước sinh hoạt và công trình phục vụ hành chính công. Song song với đó, xã vận động người dân chỉnh trang, cải tạo nhà ở theo hướng “3 cứng”, cải thiện điều kiện vệ sinh, xây dựng nhà tắm, nhà tiêu hợp vệ sinh, đảm bảo tiêu chí “3 sạch” trong khu dân cư.
Đặc biệt, để giảm nghèo thông tin, xã đã triển khai nhiều hình thức tuyên truyền, phổ biến chính sách đến từng hộ dân, kể cả những gia đình ở vùng sâu, vùng xa. Qua các buổi họp thôn, tổ dân phố, các nhóm zalo, các tờ rơi hướng dẫn về kỹ thuật canh tác, chăn nuôi, sử dụng hiệu quả vốn vay, các chính sách hỗ trợ hộ nghèo, người cận nghèo, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn… người dân được tiếp cận đầy đủ, kịp thời thông tin cần thiết để nâng cao hiệu quả sinh kế.
Về phát triển sản xuất, xã đã phát huy lợi thế về khí hậu, đất đai để hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp tập trung theo hướng bền vững. Trong đó, đặc biệt là triển khai các mô hình như: chăn nuôi, trồng trọt… để tạo sinh kế bền vững. Đồng thời, các lớp tập huấn kỹ thuật nông nghiệp, hướng dẫn canh tác theo mô hình sạch, sử dụng phân bón hợp lý, phòng trừ dịch hại an toàn… đã được phổ biến trực tiếp đến người dân, giúp họ vừa biết cách làm, vừa hiểu lý do và lợi ích của việc áp dụng kiến thức mới, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm rủi ro kinh tế.
Xã Cốc San bứt phá từ nội lực, tạo nền tảng giảm nghèo và phát triển bền vững. Ảnh: Bích Hợp.
Bên cạnh đó, xã Cốc San luôn quan tâm thực hiện công tác an sinh xã hội, đặc biệt là chính sách đối với người có công, hộ nghèo, hộ cận nghèo, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Với phương châm “Không để ai bị bỏ lại phía sau”, Cốc San đã kết hợp linh hoạt các nguồn vốn của Trung ương, của tỉnh Lào Cai cùng với nguồn lực xã hội hóa, để triển khai hiệu quả các chương trình hỗ trợ sản xuất, phong trào xóa nhà tạm, tặng quà Tết cho hộ nghèo…
Đáng chú ý, công tác giảm nghèo thông tin được tích hợp trong tất cả các chương trình này. Mỗi dự án, mỗi hỗ trợ đều đi kèm hướng dẫn, tư vấn và truyền thông trực tiếp để người dân hiểu cách sử dụng vốn, áp dụng kỹ thuật, đảm bảo quyền lợi và nâng cao hiệu quả. Việc này đã giúp người dân chủ động hơn trong việc tham gia các chương trình, không còn tình trạng bỏ sót cơ hội hoặc sử dụng nguồn lực không hiệu quả.
Ông đánh giá như thế nào về những kết quả đạt được cũng như những khó khăn, thách thức trong công tác giảm nghèo của xã Cốc San hiện nay?
Nhìn chung, công tác giảm nghèo của xã thời gian qua đạt nhiều kết quả tích cực. Tỷ lệ hộ nghèo giảm đều qua các năm, thu nhập bình quân đầu người tăng, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân được cải thiện rõ rệt. Đặc biệt, nhờ việc phổ biến thông tin về sinh kế, chính sách và kỹ thuật, người dân biết cách áp dụng kiến thức vào sản xuất, quản lý tài chính gia đình, cải thiện nhà ở và vệ sinh môi trường, góp phần nâng cao chất lượng sống.
Tuy nhiên, khó khăn vẫn còn không ít. Trước hết là ảnh hưởng của thiên tai, thời tiết cực đoan đã gây thiệt hại lớn đến sản xuất và đời sống người dân. Địa hình Cốc San chủ yếu là đồi núi dốc, nên việc khai thác đất đai, mở rộng vùng sản xuất gặp nhiều hạn chế.
Một mô hình trồng nấm hiệu quả đem lại thu nhập giúp người dân giảm nghèo tại xã Cốc San. Ảnh: Bích Hợp.
Một bộ phận người dân vẫn còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào chính sách hỗ trợ, chưa mạnh dạn đầu tư, đổi mới tư duy sản xuất. Công tác tuyên truyền, vận động đôi lúc chưa kịp thời. Trình độ canh tác còn lạc hậu, tập quán sản xuất nhỏ lẻ khiến hiệu quả kinh tế chưa cao. Ngoài ra, nhu cầu đầu tư hạ tầng của xã rất lớn, trong khi nguồn lực thực hiện còn hạn chế, chưa tạo được sức hút để doanh nghiệp đầu tư vào địa bàn, khiến tốc độ phát triển kinh tế - xã hội chưa thật sự bứt phá.
Các chương trình, dự án hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề và giải quyết việc làm đã được xã triển khai ra sao và mang lại hiệu quả cụ thể thế nào, thưa ông?
Xã Cốc San xác định tạo sinh kế và việc làm ổn định là “chìa khóa vàng” giúp người dân thoát nghèo bền vững. Trong thời gian qua, xã đã phối hợp với Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên tỉnh Lào Cai mở nhiều lớp đào tạo nghề nông nghiệp và phi nông nghiệp, thu hút hàng nghìn lượt người tham gia. Tại các lớp học này, bên cạnh kỹ năng thực hành, cán bộ còn hướng dẫn người dân cách tiếp nhận thông tin về thị trường, kỹ thuật mới, chính sách hỗ trợ và cách áp dụng vào sản xuất, đảm bảo người dân không chỉ học mà còn biết cách vận dụng kiến thức vào thực tế.
Chăn nuôi kết hợp với trồng trọt đang là một trong những hướng đi hiệu quả trong giảm nghèo tại xã Cốc San. Ảnh: Bích Hợp.
Bên cạnh đó, xã cũng phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh Lào Cai kết nối, giới thiệu hơn 1.000 lao động đi làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh, thậm chí một số được đi xuất khẩu lao động. Nhờ đó, thu nhập bình quân hộ dân tăng mạnh, từ mức 10 triệu đồng/người/tháng lên khoảng 50 triệu đồng/người/tháng. Cơ cấu kinh tế của xã đang chuyển dịch từ sản xuất nông, lâm nghiệp sang công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ góp phần giảm nghèo. Đồng thời, các buổi tư vấn về tuyển dụng, kỹ năng xin việc và pháp lý lao động được truyền đạt trực tiếp hoặc qua thông tin điện tử, giúp người dân tiếp cận thông tin việc làm, quyền lợi và nghĩa vụ, giảm rủi ro và nâng cao hiệu quả lao động.
Trong thời gian tới, xã Cốc San đặt ra mục tiêu và định hướng gì để tiếp tục nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống và giúp người dân thoát nghèo bền vững?
Đại hội Đảng bộ xã Cốc San lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã xác định rõ 18 chỉ tiêu phát triển chủ yếu, trong đó có các mục tiêu quan trọng là giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống dưới 2% vào năm 2030, thu nhập bình quân đầu người đạt 75 triệu đồng/người/năm, chỉ số hạnh phúc đạt 72,5%...
Để đạt được mục tiêu đó, Cốc San tập trung vào các nhóm giải pháp như, đổi mới bộ máy quản lý, xây dựng đội ngũ cán bộ có năng lực, trách nhiệm, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Với phương châm “Không để ai bị bỏ lại phía sau”, xã Cốc San đã kết hợp linh hoạt các nguồn vốn của Trung ương, của tỉnh Lào Cai trong công tác giảm nghèo. Ảnh: Bích Hợp.
Về phát triển kinh tế, xã định hướng phát triển nông nghiệp gắn với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, khai thác tối đa lợi thế về khí hậu, địa hình, văn hóa để tạo ra sản phẩm đặc trưng. Đồng thời, xã khuyến khích nhân rộng các mô hình kinh tế hộ gia đình, tiếp tục đầu tư đồng bộ kết cấu hạ tầng nông thôn, nâng cấp đường trục xã, đường liên thôn, tạo sự kết nối thuận lợi giữa các khu vực. Song hành là bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, đảm bảo phát triển bền vững lâu dài.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
