Chung tay hành động để trẻ em không bị đuối nước

Sự vào cuộc đồng bộ của ngành Y tế, các bộ ngành liên quan, chính quyền địa phương cùng sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế đã mở ra hy vọng mới, giúp nhiều địa phương giảm tỷ lệ tử vong do đuối nước gây ra.

Mới đây, Cục Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế) phối hợp với Tổ chức Chiến dịch vì trẻ em không thuốc lá – Campaign for Tobacco-Free Kids (CTFK) của Hoa Kỳ tổ chức lớp tập huấn nâng cao năng lực quản lý, đánh giá công tác phòng, chống đuối nước trẻ em cho cán bộ các tỉnh, thành phía Bắc.

Chương trình thu hút đại biểu đến từ Sở Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Văn hóa Thể thao cùng đại diện cấp xã tại Hà Nội, Thái Nguyên, Ninh Bình, Lào Cai, Phú Thọ, Hải Phòng... Được biết, đây là hoạt động nằm trong kế hoạch triển khai Quyết định số 1248/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em giai đoạn 2021-2030, với trọng tâm là phòng, chống đuối nước.

Tại buổi tập huấn, Cục Bà mẹ và Trẻ em đã chia sẻ hệ thống chính sách, khung pháp lý và vai trò của chính quyền các cấp; đồng thời phân tích nguyên nhân, yếu tố nguy cơ, tác động kinh tế – xã hội của đuối nước cũng như hiệu quả của việc dạy bơi dựa trên bằng chứng khoa học. Đuối nước hiện là nguyên nhân tử vong do tai nạn đứng thứ ba trên toàn cầu, khiến khoảng 300.000 trẻ em mất đi mỗi năm, đặc biệt tại các quốc gia thu nhập thấp và trung bình. Ở Việt Nam, trung bình mỗi năm có gần 2.000 trẻ dưới 16 tuổi tử vong vì đuối nước nằm trong nhóm 10 nguyên nhân gây tử vong hàng đầu đối với trẻ 5-14 tuổi.

Để ngăn ngừa, giảm thiểu đuối nước ở trẻ nhỏ, Cục Bà mẹ và Trẻ em phối hợp với CTFK triển khai chương trình dạy bơi an toàn và kỹ năng an toàn nước. Mục tiêu ban đầu chỉ là dạy 50.000 trẻ, nhưng đến nay chương trình đã giúp hơn học sinh biết bơi.

Đặc biệt, trong nghiên cứu độc lập của Trường Đại học Y tế Công cộng Hà Nội cho thấy, tỷ lệ đuối nước giảm 16% tại các địa bàn được can thiệp; tỷ lệ trẻ biết bơi tăng hơn gấp đôi, từ 14,7% lên trên 32%. Chương trình đã đào tạo miễn phí cho hơn 65.000 trẻ biết bơi, trang bị kỹ năng an toàn nước cho trên 52.000 trẻ khác, góp phần giảm 5-7% số tử vong hàng năm.

Ngoài ra, WHO cũng đặt mục tiêu giảm 35% tử vong do đuối nước trên toàn cầu đến năm 2035 thông qua Liên minh Toàn cầu phòng chống đuối nước, trong đó nhấn mạnh vai trò của sự kết hợp giữa gia đình, nhà trường, địa phương và toàn xã hội. Những nỗ lực này của Việt Nam đã được ghi nhận tại Hội nghị Phòng chống đuối nước toàn cầu lần thứ 9 (WCDP 2025) tổ chức tại Sharm El Sheikh (Ai Cập).

Tại đây, mô hình phòng chống đuối nước trẻ em của Việt Nam đã gây ấn tượng mạnh với cộng đồng quốc tế. Bà Kelly L. Larson, Giám đốc Quỹ Bloomberg Philanthropies, (tổ chức từ thiện tập trung vào các lĩnh vực môi trường, y tế công cộng, nghệ thuật, đổi mới chính phủ và giáo dục) đánh giá cao cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong việc bảo vệ trẻ em 6-15 tuổi, đồng thời khẳng định Việt Nam đang đi đầu thế giới với các chương trình dựa trên bằng chứng khoa học.

Bà cho biết, Quỹ sẽ tiếp tục hỗ trợ tài chính, ưu tiên triển khai các can thiệp hiệu quả, tăng cường năng lực địa phương và thu thập dữ liệu. Từ năm 2026, chương trình sẽ chuyển giao hoàn toàn cho Chính phủ Việt Nam, còn hỗ trợ kỹ thuật vẫn được duy trì.

Ông Đinh Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Bà mẹ và Trẻ em nhấn mạnh, Việt Nam đã học hỏi nhiều kinh nghiệm quốc tế và việc nhân rộng mô hình bằng chính nội lực trong nước. Thời gian tới, Cục sẽ hoàn thiện chính sách, đưa kỹ năng an toàn nước vào chương trình giáo dục chính khóa và ngoại khóa, tăng cường truyền thông cộng đồng.

Qua đó, Cục cũng đã ban hành công văn hướng dẫn các Sở Y tế hưởng ứng Ngày Thế giới phòng chống đuối nước 2025 và những năm trước đó; đồng thời tập trung truyền thông tại các vùng nguy cơ cao, nhiều sông suối, ao hồ, khu vực ngập lụt cũng như phối hợp tổ chức tập huấn dạy bơi an toàn và kỹ năng sơ cấp cứu.

Chỉ trong khoảnh khắc, đuối nước có thể cướp đi mạng sống trẻ nhỏ. Nhưng với nhận thức đúng đắn và hành động kịp thời, tai nạn này hoàn toàn có thể ngăn chặn. Những nỗ lực của Cục Bà mẹ và Trẻ em không chỉ mang lại kết quả rõ rệt mà còn lan tỏa thông điệp mạnh mẽ về trách nhiệm cộng đồng trong bảo vệ thế hệ tương lai. Đã đến lúc mọi địa phương, mọi gia đình, toàn xã hội cùng chung tay hành động để tiến tới không còn trẻ em Việt Nam nào phải ra đi vì đuối nước.