Ngày 7/8, Đoàn giám sát của Quốc hội do ông Lê Quang Huy, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội làm trưởng đoàn đã kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực trên địa bàn TP. Cần Thơ, tham gia cùng đoàn có Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam.
Đoàn giám sát của Quốc hội kiểm tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 có hiệu lực trên địa bàn TP. Cần Thơ. Ảnh: Kim Anh.
Từ khi Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 được ban hành, TP. Cần Thơ đã chủ động xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả. Trong giai đoạn 2022-2024, công tác quản lý môi trường của thành phố có nhiều chuyển biến tích cực.
Điển hình, thành phố đã tập trung ban hành đầy đủ các quy định liên quan đến quản lý, nâng cao năng lực thu gom vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt; 100% lượng chất thải y tế phát sinh được thu gom, lưu giữ, xử lý theo quy định; công tác thanh kiểm tra, phòng chống tội phạm về môi trường đã được đẩy mạnh; kiểm soát tốt các cơ sở có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường... Cũng trong thời gian qua, trên địa bàn thành phố không xảy ra các sự cố ô nhiễm môi trường nghiêm trọng.
Tuy nhiên, với áp lực ngày càng lớn của quá trình đô thị hóa, công nghiệp hóa đặt trong bối cảnh biến đổi khí hậu, vấn đề môi trường của TP. Cần Thơ đối mặt với nhiều thách thức ngày càng lớn.
Ông Lê Quang Huy đã chỉ ra một số mặt tồn tại, hạn chế trong việc ban hành chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường cũng như việc thực thi các chính sách này của TP. Cần Thơ.
Thứ nhất, việc ban hành một số văn bản quy phạm pháp luật, quy định về đơn giá, định mức kinh tế kỹ thuật, chậm sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với Luật Bảo vệ môi trường năm 2020.
Ông Lê Quang Huy, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội chỉ ra một số hạn chế trong công tác bảo vệ môi trường của TP. Cần Thơ và định hướng xử lý thời gian tới. Ảnh: Kim Anh.
Thứ hai, trên địa bàn TP. Cần Thơ còn có các bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt chưa hợp vệ sinh và chưa được xử lý triệt để. Bên cạnh đó, thành phố vẫn còn các bãi rác tạm, trạm trung chuyển, điểm tập kết rác, thiết bị, phương tiện thu gom, vận chuyển chưa đạt yêu cầu về bảo vệ môi trường theo quy định.
Thứ ba, vấn đề đầu tư hạ tầng xử lý nước thải sinh hoạt đô thị để giải quyết các vấn đề ô nhiễm, mặc dù rất được thành phố quan tâm, tuy nhiên vẫn còn bất cập.
Thứ tư, liên quan đến các khu/cụm công nghiệp, việc xây dựng và hoàn thành các hệ thống xử lý nước thải, cũng như lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động, liên tục cũng chưa đạt yêu cầu đề ra.
Điển hình, trên địa bàn TP. Cần Thơ hiện có 14 khu/cụm công nghiệp đang hoạt động. Tuy nhiên, chỉ có 5 khu công nghiệp đã lắp đặt hệ thống quan trắc nước thải tự động, liên tục, truyền dữ liệu về Sở Nông nghiệp và Môi trường theo quy định. Đối với các cụm công nghiệp vẫn chưa lắp đặt hệ thống này.
Đoàn giám sát kiểm tra việc thực hiện pháp luật bảo vệ môi trường tại Nhà máy giấy Lee&Man Việt Nam. Ảnh: Văn Thức.
Từ những tồn tại trên, Đoàn giám sát đề nghị TP. Cần Thơ tăng cường giải pháp bảo vệ nguồn nước mặt khu vực sông Hậu, bảo vệ môi trường biển. Đồng thời, thành phố cần tiếp tục hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thực thi hệ thống chính sách pháp luật về Bảo vệ môi trường. Khẩn trương thực hiện hợp nhất các văn bản, quy định để bảo đảm tính thống nhất, phù hợp với thực tiễn sau khi sáp nhập tỉnh, thành. Nhất là việc phân cấp, phân quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam cũng đề nghị TP. Cần Thơ quan tâm đến đội ngũ cán bộ nông nghiệp và môi trường ở cơ sở. Bởi hiện nay theo phân cấp, phân quyền đối với lĩnh vực môi trường, Chủ tịch UBND cấp xã có đến 18 nhiệm vụ. Do đó, hầu hết các vấn đề kiểm soát, quản lý sản xuất, kinh doanh gây tác động môi trường đều do cấp xã thực hiện.
Sáng cùng ngày, Đoàn giám sát đã thực hiện khảo sát tại Công ty TNHH Giấy Lee&Man Việt Nam và Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu 1 tại xã Châu Thành (TP. Cần Thơ).
Tại Nhà máy Giấy Lee&Man Việt Nam, doanh nghiệp hiện có 32 nguồn nước thải sinh hoạt và sản xuất. Doanh nghiệp này không đấu nối nước thải sau xử lý vào hệ thống xử lý nước thải chung của cụm công nghiệp, mà thực hiện theo Giấy phép môi trường đã được cấp. Nước thải của nhà máy sau khi xử lý đạt tiêu chuẩn sẽ xã trực tiếp vào sông Hậu theo phương thức xả mặt và ven bờ.
Các dữ liệu quan trắc được truyền về Sở Nông nghiệp và Môi trường đạt tỷ lệ hơn 98%, tuy nhiên việc mất kết nối dữ liệu vẫn xảy ra. Theo báo cáo của doanh nghiệp nguyên nhân do khách quan như: nhà máy mất điện đột ngột, VNPT bị đứt cáp, đường truyền internet gặp sự cố mất kết nối...
Đoàn giám sát đã đề nghị doanh nghiệp làm rõ việc giám sát, kiểm soát chất lượng nước thải trước khi xả thải ra môi trường hiện nay. Đồng thời, Lee&Man Việt Nam cần đưa ra định hướng, kế hoạch hướng tới việc giảm thiểu và loại bỏ hoàn toàn lượng khí thải nhà kính, đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Đoàn giám sát kiểm tra việc thực hiện pháp luật bảo vệ môi trường tại Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu 1. Ảnh: Văn Thức.
Đối với Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu 1, Đoàn giám sát yêu cầu làm rõ các vấn đề về kế hoạch và lộ trình giảm dần phụ thuộc than và tăng tỷ lệ năng lượng sạch, tái tạo.
Dịp này, Đoàn giám sát đề nghị các doanh nghiệp sớm triển khai kế hoạch sản xuất xanh, thân thiện môi trường phù hợp điều kiện thực tế; rà soát báo cáo, bổ sung cụ thể và gửi lại cho đoàn trong thời gian sớm nhất.
